Bokkenrijders en hun afstammelingen

Peters

Maria Peters, jonge vrouw in Groenstraat, verbannen 1743

Nicolaas Peters Odilia Frijnts Chr. Kleinen Leonard Errens Cath.Bemelmans Jacob Hanssen Peter Caspar ter Konig Michiel Arets Rein. Wulckens Anna Werden

Maria Peters wordt 17 juni 1725 gedoopt in Eijgelshoven als dochter van Nicolaas Peters* en Odilia Frijnts*. Zij is de oudste van zes kinderen en woont met het gezin in de Groenstraat, Overwormser kwartier van Ubach. Gearresteerd en overgebracht naar kasteel Herzogenrath 28 maart 1743. Zij is dan 17 jaar oud. Verhoord op 3 apr. en legt daarna een vrijwillige bekentenis af met 19 apr. recollectie. Vervolgens 21 juli op eigen verzoek verder verhoord. Verwarring en panieek maken deze jonge vrouw zeer plooibaar in handen van het gerecht. Zij wordt in de lopende processen meerdere malen tegen andere verdachten geconfronteerd, is dus een getuige à charge tegen Christoffel Kleinen*, Leonard Errens*, Catharina Bemelmans*, Jacob Hanssen*, Peter Caspar ter Konig*, Michiel Arets*, Reiner Wulckens*, en Anna Werden*. Eind aug. wordt een vonnis geveld en 10 sept. uitgevoerd in Ubach op de heide bij de grens met Heerlen. Maria wordt gebrandmerkt, gegeseld en verbannen. Op deze dag worden, naast de strafvoltrekking van deze 18jarige vrouw, zes mannen en drie vrouwen ter dood gebracht, waaronder haar vader en moeder. Een massale executie die veel volk op de been brengt '... niet slechts uit naburige plaatsen, maar ook uit dorpen die vier, vijf ja zes mijlen verwijderd waren.' Het is niet bekend hoe het Maria verder is vergaan.

ZIE VERDER:

— Documenten: Confrontatie tegen Christoffel Kleijnen 27 apr 1743
..........Confrontatie tegen Leon Errens 2 mei 1743
..........Confrontatie tegen Catharina Bemelmans 4 mei 1743
..........Confrontatie tegen Jacob Hanssen 9 mei 1743
..........In: Arrestatie Peter Caspar ter Konig 15 juni 1743
..........Confrontatie tegen Peter Caspar ter Konig 19 juni 1743
..........Beschuldiging van Michiel Arets
..........In: Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........Confrontatie tegen Reiner Wulckens 8 juli 1743
..........In: Vragen voor verhoor van Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Verhoor Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........Confrontatie tegen Anna Werden 13 aug. 1743
..........Staat proceskosten opgemaakt 1751

— LIT. - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 18
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 52 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 194, 243/4, 247/50 [bekende gegevens], 253
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I (2013) p. 124, 121, 123. 'Deel II (2014)' p. 232
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 6, 9/10, 76, 79, 81, 84, 86, 88, 91/2, 95/98,
..........100/3, 112, 114/6, 118, 133, 148, 167/9, 191/2, 'Deel II (2020)' p. 11, 108, 110, 132/3, 190, 193
..........'Deel III (2020)' p. 11/2, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Het Blokmanneke, klompenmaker in Groenstraat, gefolterd, executie 1743

Odilia Frijnts Maria Peters Peter Douven

Nicolaas Peters genaamd 'het Blokmanneke', wordt geboren in Kunrade en 7 dec. 1700 gedoopt in Voerendaal als zoon van Bartholomeus en Elisabeth Ploum. Hij is geletterd en woont in de Groenstraat, verdient de kost als klompenmaker (vandaar zijn bijnaam). Ook bezit hij land van waarde en is beslist niet arm. Hij trouwt 19 okt. 1724 in Voerendaal Odilia Frijnts*, waarschijnlijk geboren als dochter van Wilhelmus Freins en Agnes Corvers. Uit dit huwelijk worden van 1725 tot 1739 zes kinderen geboren, waaronder Maria Peters*. Op belastende verklaringen van Peter Douven* uit Chevremont, dat hij medeplichtig is aan vele kerkdiefstallen en overvallen, wordt Nicolaas in de nacht van 15 op 16 jan. 1743 gearresteerd. Er volgen tegenoverstellingen met slachtoffers, onder meer Anna Sypekotten, weduwe Ploum uit Zweibrüggen. Pas in de loop van het proces worden van in het verleden gepleegde misdrijven corpora delicti op schrift gesteld, waaronder de verklaring van Jacob Spierts de pachter van de Hof ter Waarden en Anne Sophie Werden, de zuster van de pastoor van Marienberg. Op 14 febr. confrontatie met Peter Douven en op 11 maart wordt een verzoek ingediend om tot scherper examen over te gaan. Dit scherp verhoor vindt plaats op 27 en 28 maart en de recollectie op 30 maart. Van deze verhoren is niets op schrift bewaard gebleven, maar in andere processen wordt hij vaak genoemd als degene die de beklaagde oorspronkelijk beschuldigd heeft. Hij zou meer dan zestig personen als medeplichtige genoemd hebben. Hij wordt ook tegen deze mensen geconfronteerd, zoals bijvoorbeeld begin september tegen een tiental verdachten uit de bank Heijden. Op 29 mei, 15 en 21 juni legt hij verdere verklaringen af. Nicolaas Peters wordt 42 jaar oud op 10 sept. 1743 terechtgesteld in Ubach op de heide bij de grens met Heerlen. Op dezelfde dag is zijn vrouw Odilia geëxecuteerd en zijn dochter Maria gegeseld en gebrandmerkt. Op een dag worden zes mannen en drie vrouwen ter dood gebracht, een massale executie die veel volk op de been brengt "... niet slechts uit naburige plaatsen, maar ook uit dorpen die vier, vijf ja zes mijlen verwijderd waren." Schout Fabritius van Ubach beweert later in en brief aan de Raad van Brabant ter verdediging van zijn optreden tegen Catharina Bemelmans en Nicolaas Peters: 'En die alvorens te sterven mij verzocht  hebben dat ik hen nog eens in het gerecht zou oproepen om hun geweten te ontlasten en ten laatste verklaringen af te leggen over daden door henzelf bedreven die zij tot dan toe hadden verheeld, en om de laatste mededaders te beschuldigen, die zij bekenden uit kwaadaardigheid verborgen te houden.' Zijn geconfisceerde goederen brengen 500 pattacons op, dat zijn 2.000 gulden Brabants. De Staten van 's-Hertogenrode Oostenrijks partage) troffen op 11 mei 1745 een voorziening voor de nagelaten kinderen van het echtpaar '.. twee kleene jongskens, dewelcke nootsaeckelijck moeten onderhouden worden en in vreese godes opgetrocken worden.' Jaarlijks is hiervoor een bedrag van 20 pattacons beschikbaar. Uit de verkochte goederen van de veroordeelden uit Ubach is onder meer betaald: 'Item betaelt aen Matthijs Hermans voor gemaekte schounen voor de kinderen van dito Peeters volgens quitt: 1 patt. 5 schill.'

ZIE VERDER:

— Documenten: in Confrontatie Peter Douven tegen Michiel Winckens 19 feb, 1743
..........Confrontatie tegen Christoffel Kleijnen 27 apr 1743
..........Confrontatie tegen Leon Errens 2 mei 1743
..........Confrontatie tegen Catharina Bemelmans 2 mei 1743
..........Confrontatie tegen Jacob Hanssen 9 mei 1743
..........In: Arrestatie Peter Caspar Ter Konig 15 juni 1743
..........Confrontatie tegen Peter Caspar ter Konig 19 juni 1743
..........Beschuldiging van Michiel Arets
..........In: Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Vragen voor verhoor van Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Verhoor Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen van Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........Confrontatie tegen gevangenen uit de bank Heijden 4/5 sept. 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Willem Bock 25 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Scherper examinatie Joannes Mertens 30 okt. 1743
..........Een ton bier voor de schutten bij zijn executie
..........Schout Fabritius van Ubach in jan. 1744
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek
..........Advis Schepenen van Hoensbroek dec. 1743/jan. '44
..........In: Scherp examen Gielis Vreuls 2 maart 1744
..........In: Vonnis Johan van den Esschen 12 sept. 1744
..........Staat proceskosten opgemaakt 1751
..........De kolenleverancier krijgt eindelijk in 1751 zijn geld
..........Opbrengst confiscaties, verzorging kinderen
..........In artikel over strafrechtprocedures

— LIT. - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 18
...- H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 20, 26 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 32, 40, 51/2 *
...- H.M.H.Goossens 'Ubach over Worms' (1981) p.168 [samenvatting]
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 98 [arrestatie], 131 [voorziening voor de kinderen] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 22, 46, 59, 63, 82/3, 85, 188, 192/4, 236, 239, 241/3,
..........247/50 [samenvatting], 253, 258, 404/5, 409
...- F. van Gehuchten 'Bokkenr. De schande van Limburg I' (2013) p. 37, 107, 119, 121, 123, 125, 136, 176, 184. .......... 'Deel II (2014)' p. 232
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 6, 9/10, 74/86, 88, 90/8, 100, 102, 113/4, 117/8,
..........120, 126/7, 133/5, 137/9, 145, 148/9, 152, 167/70, 172, 178/82, 191/2
..........'Deel II (2020)' p. 11, 105/10, 121, 132, 140/1, 132, 140/1, 190, 193
..........'Deel III (2020)' p. 11/2, 15, 24, 97, 105/6, 109/12, 193, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Peter van Schinveldt, executie 1743

Peter Caspar ter Konig Mathijs Ponts

Peter Peters wordt door Peter Caspar ter Konig* beschreven als "Peter van Schinveld', zijnde van een middelmatig postuur met bruine smesige (sluike) haren en gekleed met asgrauwe rok ". Mathijs Ponts* noemt hem 'Schepers Peter'. Hij woont in Schinveld op de heide, maar of hij herder was, is niet duidelijk en verder ook geen gegevens over bezit of welstand. Hij trouwt circa 1717 Anna Timmermans (Timmers) en uit dit huwelijk worden van 1718 tot 1739 negen kinderen geboren. Gegevens over het proces zijn schaars. Peter is in de zomer van 1743 aangehouden en gevangen gezet in kasteel Amstenrade. Aan het eind van het proces wordt hij veroordeeld om gewurgd en verbrand te worden. Hij sterft 19 nov. 1743 aan de galg  "in het veld van Treebeek" (het Marebosch). Anna Timmermans overlijdt 13 okt. 1761 in Schinveld.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Recollectie 23 juli
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Confrontatie Peter Ponts tegen Hendrik Meels 5 sept. 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........Stuk uit de bank Hoensbroek juni 1744

— LIT. - A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 266 [bekende gegevens]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 158.
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 145, 'Deel II (2020)' p. 119/21, 123, 126, 128
..........'Deel III (2020)' p. x12, 72, 246.