Bokkenrijders en hun afstammelingen

Ponts

Anna Geertruid Ponts uit Eschweiler, vrijgesproken 1744

Joannes Ponts Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Peter Ponts

Anna Gertrudis Ponts is omstreeks 1713 geboren als dochter van Joannes Ponts en Maria Groff uit Eschweiler. Zij is getrouwd met haar neef Joannes Ponts*, gedoopt 26 maart 1713 in Hoensbroek als zoon van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Zij trouwt op 4 juli 1740 met haar achterneef Joannes Ponts*, gedoopt 26 maart 1713 in Hoensbroek als zoon van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Uit dit huwelijk is febr. 1741 en dochter geboren. Het echtpaar wordt verdacht enkele inbraken gepleegd te hebben en op 15 febr. 1742 aangehouden en opgesloten in Eschweiler, maar Joannes ontsnapt na enkele dagen. Anna Gertrudis is overgebracht naar Gulik waar zij 10 aug. wordt vrijgelaten nadat haar onschuld gebleken is. Zij gaat naar haar schoonouders in Hoensbroek, maar wordt daar begin dec. verbannen als zwerver en vreemdeling. Op 17 apr. 1743 is zij met een aantal andere vrouwen gearresteerd in Rekem in het huis van de weduwe van een vilder. Zij wordt ondervraagt en daarbij verzwijgt ze de vrouw te zijn van de eveneens gedetineerde Joannes Ponts. Aangezien het gerecht oordeelt dat er geen bewijs is wordt Anna Gertrudis op 7 jan. 1744 vrijgesproken en meteen vrijgelaten. Haar man is 14 aug. 1743 in Rekem opgehangen en van Anna Gertrudis ontbreekt verder ieder spoor.

ZIE VERDER:

–– Documenten: in Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........Brief van Schout Fransen 13 sept. 1743

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 13, 19, 22, 26, 36, 38, 47/8 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 46 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 19, 59
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 61, 190, 257 [bekende gegevens]
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 181, 'II (2020)' p. 13, 16/7, 21, 27/8, 31/2, 34/5.
.........39/40, 44/6, 52/3, 55, 86, 89/90, 92, 95/7, [ontslag uit detentie], 177/8, 180, 183/190, 'III (2020)' p. 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Anna Geertruid Ponts, weduwe in Aubel, proces onbekend

Hendrik Honnoffs Joannes Honnoffs Willem Honnoffs

Anna Gertruid Ponts trouwt met Peter Honnoffs en is de moeder van Hendrik Honnoffs*, van Joannes Honnoffs* en van Willem Honnoffs*. Woont een tijd met zonen Hendrik en Willem in Aken, maar zou daar verjaagd zijn en zich in Aubel gevestigd hebben. In 1743 wordt Anna Gertruid genoemd door gevangenen uit Echt en Nieuwstadt als medeplichtige, maar het is onbekend of het tot een proces is gekomen.

ZIE VERDER:

— Documenten: In: Verhoor Mathijs Corvers 21 okt. 1743
..........In: Continuatie scherp examen Hend. Beckx 28 nov. 1743
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744

— LIT. - A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 59, 67, 258, 284 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 108, 126.
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 124/5, 127, 140/4, 146/7, 149, 151, 153, 156/7
..........'Deel II (2020)' p. 13, 15 e.v. 'Deel III (2020)' p. 16/7, 23/4, 37, 45, 57, 62/3, 68, 71/3, 192, 247

Hendrik Ponts, vilder in Hoensbroek, gevlucht 1742

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Ida Ponts Joannes Ponts Peter Ponts Maria Ponts Margreet Ponts

Hendrik Ponts wordt 23 mei 1718 gedoopt in Hoensbroek als zoon van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Hij is een broer van Ida Ponts*, van Joannes Ponts*, van Peter Ponts*, van Maria Ponts* en van Margreet Ponts*. Zijn zwager Joannes Honnofs beschrijft hem als volgt: "... redelijk lang van postuur, wel gezet rond het aangezicht en bleekachtig van kleur, zwart heel recht haar, blauwe ogen, grote en puntachtige neus, stevig van armen en benen, oud in de twintig jaren." Hendrik is vilder en niet getrouwd. Hij is 9/10 maart 1742 gearresteerd in Aldenhoven, zit een paar weken in Gulik gevangen en keert daarna terug bij zijn ouders in Hoensbroek. Tijdens scherpe verhoren van gevangenen uit Kerkrade, Merkstein en Übach wordt hij vaak genoemd als medeplichtige. Als in april 1743 andere leden van het gezin Ponts worden gearresteerd is Hendrik niet meer in Hoensbroek. Hij is in het vonnis van zijn broer Joannes, 8 aug. 1743 in Rekem, vermeld als mededader bij overvallen. Vanuit Gulik worden daarna stukken opgevraagd bij het gerecht Rekem, maar of hij daar weer in de gevangenis zat en zo ja, of dat gevolgen voor Hendrik heeft gehad, blijft onduidelijk.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen van Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........In: Ondervraging Hendrik Meels 26 aug. 1743
..........In: Confrontaties tegen Hendrik Meels 4 sept. 1743
..........In: Confrontatie Peter Ponts tegen Hendrik Meels 5 sept. 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Kraens 20 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Provisionele beschuldigingen Joannes Honnoffs okt. 1743
..........In: Scherp verhoor van Hendrik Beckx 29/30 okt. 1743 - Vervolg 28 nov. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek
..........Advis Schepenen van Hoensbroek dec. 1743/jan. '44
..........In: Scherp verhoor van Wijn Wijnen 10 sept. 1750

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 13, 19, 22, 26, 36, 38, 47/8 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 19, 26, 52, 59, 65
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 25, 44, 62 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 99 [problemen met de schout] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 59/60, 65, 69/71, 73, 84, 95, 189/90, 193, 239,
.......... 255, 257 [samenvatting], 436/7
...- M.J.H.A. Schrijnemakers 'De Historiciteit van de Bokkenrijdersbenden' (2004) p. 16
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I (2013) p. 100, 108. 'Deel II (2014)' p. 255
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 79/85, 88, 90/2, 94/8, 101, 104/6, 110,
.......... 114/20, 123/4, 127/8, 130, 132/41, 143, 145, 148/9, 155, 159, 169/70, 176/82, 184, 189, 191
..........'Deel II (2020)' p. 38/9, 53, 61, 65, 67, 85/6, 88, 90/1, 106, 109, 120/1, 132, 147, 170
..........'Deel III (2020)' p. 11, 15, 19/25, 30/3, 35/6, 38/41, 57, 60, 66, 70, 97/8, 180, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Ida Ponts, vildersvrouw in St.Joost, gefolterd, executie 1744

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans  Hendrik Ponts Joannes Ponts Peter Ponts Maria Ponts Margreet Ponts Joannes Honnofs Anna Gertrude Ponts

Ida Ponts wordt 12 febr. 1712 gedoopt in Hoensbroek als dochter van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Zij is een zuster van Hendrik Ponts*, van Joannes Ponts*, van Peter Ponts*, van Maria Ponts* en van Margreet Ponts*. Voor haar huwelijk werkt ze als dienstmeid op boerenhoeven, woont ten tijde van haar arrestatie met haar man, een illegale vilder in Sint Joost onder Echt. Zij trouwt 1741 in Aken met de negen jaar jongere Joannes Honnofs*, gedoopt 19 okt. 1721 (waarschijnlijk in Aken) als zoon van Peter en Anna Gertrude Ponts*.  Zij heeft twee kinderen, onbekend of ze uit dit huwelijk stammen. Ida wordt 18 okt. 1743 gearresteerd en gevangen gezet en op drie dagen onder foltering verhoord, 13, 18 en 20 jan. 1744. Daarbij noemt zij bijna vijftig medeplichtigen, vooral vilders uit de wijde omgeving. Het vonnis luidt doodstraf. Ida (31 jaar) en haar man Joannes (22 jaar) worden op dezelfde dag in Echt terechtgesteld: 29 jan. 1744.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Continuatie scherp examen Hend. Beckx 28 nov. 1743
..........Personen genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek
..........Stuk uit de bank Hoensbroek juni 1744

— LIT. - Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 44, 73 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 100 [arrestatie] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 59/60, 67, 70, 195, 197, 255, 276 [samenvatting], 436/7
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 148, 223. 'Deel II (2014)' p. 237
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 124, 130, 136, 147, 153, 181
..........'Deel II (2020)' p. 38, 53
..........'Deel III (2020)' p. 13/5, 23/4, 26, 30/2, 37, 40, 45, 57/8, 62/3, 65, 67/8, 70/2, 149, 175, 192, 213, 247.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Joannes Ponts, vilder, galg 1743

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Ida Ponts Hendrik Ponts Peter Ponts Maria Ponts Margreet Ponts Anna Gertrudis Ponts

Joannes Ponts, in de familie Hans genoemd, wordt 26 maart 1713 gedoopt in Hoensbroek als zoon van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Hij is een broer van Hendrik Ponts*, van Ida Ponts*, van Peter Ponts*, van Maria Ponts* en van Margreet Ponts*. Hij trouwt #*#*met Anna Odilia Edel, een vildersdochter uit Düsseldorf (†1740) en hertrouwt op 4 juli 1740 met zijn achternicht Anna Gertrudis Ponts*, dochter van Joannes Ponts en Maria Groff uit Eschweiler. Uit beide huwelijken is een kind bekend. Het echtpaar wordt verdacht enkele inbraken gepleegd te hebben en op 15 febr. 1742 aangehouden en opgesloten in Eschweiler, maar Joannes slaagt erin na enkele dagen te ontsnappen. Op 2 apr. 1743 is in 's-Gravenvoeren een overval gepleegd en op grond van een nauwkeurige beschrijving door de slachtoffers wordt Joannes op 18 apr. in Rekem aangehouden en opgesloten. In april en mei is hij verscheidene keren verhoord en schepenen uit Vaesrade en Ubach brengen akten van hun schout waarin hij wordt beschuldigd van misdrijven in hun jurisdictie. Op 24 en 25 mei onderworpen aan een scherp verhoor met recollectie 29 mei, op 30 mei opnieuw scherp examen en 1 juni recollectie en ook later nog verhoren. Joannes bekent misdrijven gepleegd te hebben en wordt 8. aug. ter dood veroordeeld. Het vonnis vermeld alleen misdrijven in de Maasstreek en geen enkele die door de schouten van Hoensbroek en Ubach zijn genoemd. Joannes is 14 aug. 1743 op dertigjarige leeftijd in het graafschap Rekem opgehangen.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen van Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........In: Ondervraging Hendrik Meels 26 aug. 1743
..........Brief van Schout Fransen 13 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Scherp verhoor van Hendrik Beckx 29/30 okt. 1743 - Vervolg 28 nov. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek in beroepszaak
..........Advis Schepenen van Hoensbroek dec. 1743/jan. '44
..........In: Scherp verhoor van Wijn Wijnen 10 sept. 1750

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 20, 26/7 *
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 37 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 19, 28, 59
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 18, 24/5, 44, 62 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 58, 65, 70, 73, 95, 191/3, 239, 255, 258 [samenvatting], 436/7
...- M.J.H.A. Schrijnemakers 'De Historiciteit van de Bokkenrijdersbenden' (2004) p. 16
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 108, 125, 127/8.
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 7, 79/86, 88, 90/8, 101, 104/6, 110, 114/20,
..........122/7, 130, 132/53, 155/6, 169/70, 176/82, 184, 189, 191/2, 'Deel II (2020)' p. 11, 13, 15, 17/24, 26/7,
..........31/40, 43/7, 49/55, 57/79, 81/92 [vonnis], 95/6, 106, 109, 132, 147, 190, 193, 'Deel III (2020)' p. 11,
..........15, 19/20, 22/25, 30/3, 39/43, 60, 66/8, 70, 72, 97/9, 106, 192/3, 201, 217, 245
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Margreet Ponts, jonge vrouw in Hoensbroek, proces onbekend

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Ida Ponts Joannes Ponts Peter Ponts Maria Ponts Hendrik Ponts Joes Honnofs

Margreet Ponts, in het dagelijks leven Grietje genoemd, wordt 11 okt. 1723 gedoopt in Hoensbroek als dochter van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Zij is een zuster van Hendrik Ponts*, van Joannes Ponts*, van Peter Ponts*, van Maria Ponts* en van Ida Ponts*. Zij wordt door zwager Joannes Honnofs* beschreven als: ".. oud ontrent de zestien jaren, bleekachtig in't gezicht, tamelijk lang van postuur naar haar jaren." Zij woonde bij haar ouders in de Akerstraat onder Hoensbroek. Alleen 'in familieverband' wordt Margreet genoemd, bijvoorbeeld tijdens het scherp verhoor van haar broer Peter en er is geen vervolging bekend. Het blijft allemaal erg vaag en er is waarschijnlijk nooit 'een zaak' geweest. Zij heeft, waarschijnlijk samen met haar moeder Hoensbroek verlaten en verder is niets over haar bekend.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: in: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743

— LIT. - A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 258 [bekende gegevens], 436/7
    - F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 125.
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 123, 125, 127, 133/5, 137/8, 140, 143,
.......... 152/3, 157, 159, 181, 'Deel II (2020)' p.38, 155, 162, 'Deel III (2020)' p. 24, 70, 245.

Maria Ponts, jonge vrouw in Hoensbroek, executie 1743

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Ida Ponts Joannes Ponts Peter Ponts Hendrik Ponts Margreet Ponts Joannes Honnofs

Maria Ponts wordt 15 jan. 1721 gedoopt in Hoensbroek als dochter van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Zij is een zuster van Hendrik Ponts*, van Joannes Ponts*, van Peter Ponts*, van Margreet Ponts* en van Ida Ponts*. Zij wordt door zwager Joannes Honnofs* beschreven als: ".. dik, zwaar en lang van postuur, rood van aangezicht, zwart haar, blauw van ogen, bij haar hebbende een kind van drie jaar bij haar geboortig van Eschweiler", een kind van haar broer Joannes. Maria woonde bij haar ouders in de Akerstraat onder Hoensbroek. Ook al is Maria  niet genoemd in de vroege verklaringen in Kerkrade en Ubach, is verdacht als lid van de familie Ponts. Zij zou in manskleren aan overvallen meegedaan hebben en wordt gevangen genomen, waarschijnlijk begin april 1743. Van de gerechtelijke dossiers in Hoensbroek is nagenoeg niets bewaard gebleven, maar uit andere stukken blijkt dat zij gefolterd is. Schout Fransen van Hoensbroek vermeldt Maria verscheidene malen in de correspondentie met officieren van andere gerechten. Zij wordt ter dood veroordeeld. Uit afschriften is bekend dat zij 19 en 24 sept. 1743 is verhoord en 26 sept. gerecolleerd. Maria wordt 22 jaar oud op 12 nov. 1743 in Hoensbroek terechtgesteld, op dezelfde dag als haar vader en broer Peter. Opmerking: Waarschijnlijk heeft Peter Caspar ter Konig het over haar als hij als medeplichtige noemt 'de vrouw persoon een jongh swaer stouth versien mensch, maer niet te weten ofte t'was eene dochter ofte vrouw van de voors. afdoenders.'

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........Brief van Schout Fransen 13 sept. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Kraens 20 sept. 1743
..........Provisionele beschuldigingen Joannes Honnoffs okt. 1743
..........In: Scherp verhoor van Hendrik Beckx 29/30 okt. 1743 - Vervolg 28 nov. 1743
..........In: Criminele rol Nieuwstadt 18 okt. - 13 dec. 1743
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Stuk uit de bank Hoensbroek juni 1744

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 36, 38 *
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 37 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 20, 27, 44, 62 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 99 [problemen met de schout] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 59, 66, 69/70, 73, 189/90, 193, 196, 255, 258 [samenvatting], 436/7
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 81, 128. 'Deel II (2014)' p. 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 123, 125, 127, 133/5, 137/8, 140, 143, 152/3,
.......... 157, 159, 181, – 'Deel II (2020)' p. 11, 121, 126, 153, 155, 157, 177/80, 194
..........'Deel III (2020)' p. 11, 14/5, 17, 20/2, 25/6, 30, 33, 35, 40, 57, 62, 67, 70, 118, 156, 217, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Maria Ponts, vildersvrouw in Puffendorf, geen proces bekend

Maria Ponts woont in Puffendorf met haar tweede man, de vilder Peter Corvers. Zij heeft uit een eerste huwelijk een dochter Geertruid die ook van deelname aan de overvallen beticht wordt. Zij wordt als mededader van overvallen genoemd door andere vilders, gevangenen in Hoensbroek en Nieuwstadt, maar het is niet waarschijnlijk dat er tegen haar geprocedeerd is.

ZIE VERDER:

— Documenten: Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744

— LIT. - A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 59, 282 [bekende gegevens]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 256
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' 'Deel II (2020)' p. 16/19, 28, 33, 35/6

Matthijs Ponts, vilder in Hoensbroek, gefolterd, executie 1743

Barbara Bemelmans Hendrik Ponts Ida Ponts Joannes Ponts Peter Ponts Maria Ponts Margreet Ponts Nicolaas Peters Michiel Winckens Houb Palmen

Mathijs Ponts zou circa 1690 in Hoensbroek geboren zijn, maar dat is niet te vinden. Als ouders worden genoemd: Joannes en Ida Busch of Georgius (Gerard) en Maria van Iseren. Nogal vaag, maar gezien de namen van de kinderen is het eerste ouderpaar het meest waarschijnlijk. Hij trouwt 26 mei 1711 in Hoensbroek Barbara Bemelmans*, gedoopt 12 juli 1684 als dochter van Hendrik en Geertruid Wingarts. Acht kinderen worden uit dit huwelijk geboren van 1712 tot 1729, waaronder Ida*, Johan*, Peter*, Hendrik*, Maria* en Margaretha*. Van vier kinderen is bekend dat zij terechtgesteld zijn. Mathijs was vilder en woonde in de Akerstraat onder Hoensbroek. Mathijs en zijn familie hadden een aantal aanvaringen met Fransen de plaatselijke schout. Zo hadden zij bijvoorbeeld in 1740 onderdak geboden aan de groep vagebonden onder leiding van Ernest Mistarius, die later door deze officier en het gerecht werden aangehouden en veroordeeld. Hij wordt eind maart 1743 als medeplichtige aan overvallen genoemd door Nicolaas Peters* het Blokmanneke uit de Groenstraat en vermoedelijk ook door Michiel Winckens* uit Herzogenrath. Al gauw geldt hij als één der aanvoerders van de benden, als de centrale leider van het vildersnetwerk. Matthijs wordt 10 april gearresteerd en opgesloten in de kerker van kasteel Hoensbroek. Bij de scherpe verhoren eind juli weet men hem ertoe te brengen te bekennen vele misdrijven begaan te hebben, kerkdiefstallen, overvallen en roofmoorden. en ook veel mannen en vrouwen te noemen als medeplichtigen. Hij wordt veroordeeld om geradbraakt te worden en vervolgens verbrand. Geertruid Crans, de vrouw van Houb Palmen* meldt: "...dat de voorsegde drij accusanten (waaronder Matthijs) niet alleenelijck motu proprio op de plaetse van d'executie publickelijck en in presentie van ontelbaere toesienders verclaert hebben gehadt dat sij verscheijde onnooselen en signantelijck den man der Verthoondersse valschelijck beschuldight hadden. ... Daeromme hunne respective bichtvaeders gerequireert hebbende om uijt hunnen ... op het aldercraghtighste vergiffenisse te bidden." Schout Fransen schrijft daarover later: "Dat bij voorlesinge van hunne respective vonnissen Matthijs Ponts ende Korst Klinckerts hebben geprotesteert seggende (sonder iemandt in het particulier te nomineren) dat alle de gene sij hadden beticht onnoosel waeren, ende dat sij oock onnoosel waeren. Maer wie weet niet, dat soodaenige revocatien (contra notorium facti et juris) in geene consideratie mogen komen tot verschooninge." Mathijs wordt 12 nov. 1743 terechtgesteld in Hoensbroek op dezelfde dag als zoon Peter en dochter Maria. Opmerking: De vilders waren in de 18e eeuw paria's, niet bij wijze van spreken maar heel letterlijk lieden waarmee je geen contact had als je dat kon vermijden. Zelf een armoedzaaier liet zijn dochter niet met zo'n vent trouwen, met het gevolg dat families als Ponts, Tilbourg, Bemelmans en Honnoffs steeds onder elkaar trouwden. Zo'n apart gehouden groep is vaak de eerste verdachte als er iets mis was, want als je familie suspect is, ben jij niet alleen verdacht, nee je hebt het gedaan. En zo is Mathijs Ponts tot boef der boeven gemaakt een man die roofde, moorden pleegde en vrouwen verkrachtte. Maar al deze aantijgingen zijn onder foltering afgeperste verklaringen en hoe de echte Mathijs was zullen we misschien nooit weten.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
.......... Recollectie 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen van Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........In: Ondervraging Hendrik Meels 26 aug. 1743
..........Directoir voor confrontaties tegen Hendrik Meels 4 sept. 1743
..........Confrontatie tegen Hendrik Meels 4 sept. 1743
..........In: Confrontatie Peter Ponts tegen Hendrik Meels 5 sept. 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........Brief van Schout Fransen 13 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Kraens 20 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Provisionele beschuldigingen Joannes Honnoffs okt. 1743
..........In: Scherp verhoor van Hendrik Beckx 29/30 okt. 1743 - Vervolg 28 nov. 1743
..........In: Criminele rol Nieuwstadt 18 okt. - 13 dec. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........In: Scherp verhoor Hendrik Witmaeckers 25/26 nov. 1743
..........In: Request van Geertruid Krans, vrouw van Houb Palmen
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........In: Verklaring van schepen Creuwen 21 dec. 1743
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek in beroepszaak
..........Advis Schepenen van Hoensbroek dec. 1743/jan. '44
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Stuk uit de bank Hoensbroek juni 1744
..........In: Scherp verhoor van Wijn Wijnen 10 sept. 1750
..........In: Scherp verhoor van Mathijs Smeets uit Beek 17 sept. 1773

— LIT. J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 8, 50
...- H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 12/3, 16, 18, 22, 26/7, 30/2, 35/9, 46/8, 69/70 *
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 37 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 16, 19, 23, 27/8, 33,
.......... 52/3 (vonnis), 59
...- A.Welters 'Uit Valkenburgs verleden' (1968) p. 140, 144/6 (confr. tegen Lens Knoren)
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 13, 19/20, 25, 27/8, 31, 39/40, 49, 62, 102 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 99 [problemen met de schout]
.......... 108 [herroeping vóór vonnis] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 22, 46, 58/62, 64/5, 69/71, 73, 85, 87, 95/6, 99, 186, 189, 193, 195/6,
..........239, 247, 255/60 [samenvatting], 262, 265, 273, 276, 291, 401/2, 409, 436/7
...- M.J.H.A. Schrijnemakers 'De Historiciteit van de Bokkenrijdersbenden' (2004) p. 16, 18, 20
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 27, 95, 65, 67, 71/2, 81, 90, 101,
..........125, 140/5, 150, 159,197/8, 203, 209. 'Deel II (2014)' p. 29, 255, 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 7, 12, 79/86, 88, 90/8, 101, 104/6, 114/20, 123/30,
.......... 132/36, 139/44, 149/50, 152/3, 157/161, 163, 169/70, 176/8, 180/2, 184, 189, 191
..........'Deel II (2020)' p. 11, 13, 18, 20, 38/9, 51, 82, 85, 92, 102, 106/7, 109/10, 117/8, 120/1, 123, 126/8, 132,
..........143, 145/8, 151/3, 155/6, 158/9, 161, 164, 169, 171, 177/80, 182/85, 188, 190, 193/4
..........'Deel III (2020)' p. 11/15, 17, 19/26, 30/3, 35/6, 38, 40/3, 47, 57, 59/60, 65/8, 70, 78, 86, 89, 96, 98/9, 101,
..........106, 115, 117/9, 145, 152, 154, 157, 160, 167/8, 193, 201, 205, 212, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Peter Ponts, vilder in Hoensbroek, gefolterd, executie 1743

Mathijs Ponts Barbara Bemelmans Ida Ponts Joannes Ponts Hendrik Ponts Maria Ponts Margreet Ponts

Peter Ponts wordt 7 feb. 1716 gedoopt in Hoensbroek als zoon van Mathijs Ponts* en Barbara Bemelmans*. Hij is een broer van Hendrik Ponts*, van Ida Ponts*, van Joannes Ponts*, van Maria Ponts* en van Margreet Ponts*. Hij is vilder, niet getrouwd en woont bij zijn ouders op de Akerstraat onder Hoensbroek. Peter wordt beschuldigd mededader te zijn bij vele kerkdiefstallen, gewelddadige overvallen en roofmoorden, samen met zijn vader op 10 april aangehouden en ingesloten op kasteel Hoensbroek. Hij wordt drie dagen achtereen scherp verhoord, op 29, 30 en 31 juli en twee dagen later doet hij een poging zelfmoord te plegen. Schout Franssen beweert daarover later: 'Peter Ponts is nae het decreet van scherper examinatie drie gehele daegen in verhoor geweest, en naedat alles zonder merckelijcke pijn uitgestaan te hebben zeer circumstantelijck bekent heeft, heeft hij sich de tweede dag daernae self om het leven willen brengen, en niets hebbende om zich te verhangen, heeft hij sich gelijck een raesende hond op twee plaetsen van sijn arm een hoop aderen doorgebeten, zodat hij bijna doodgebloedt is.' Desondanks wordt hij nog verder verhoord en op 13 aug. gerecollecteerd. Hij wordt veroordeeld tot een 'grouwelijcke doodtstraf'. Peter wordt 27 jaar oud op 12 nov. 1743 in Hoensbroek terechtgesteld tegelijk met zijn vader en zuster Maria. Luidkeels verklaart hij onschuldig te zijn en dat hij de andere gevangenen vals heeft beschuldigd.

ZIE VERDER:

— LINK Vildersfamilie Ponts-Bemelmans bij Rijckheyt Centrum (in nieuw venster) hier

—  Documenten: in Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........Scherp examen 29/31 juli 1743
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp examen van Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........In: Ondervraging Hendrik Meels 26 aug. 1743
..........In: Directoir voor confrontaties tegen Hendrik Meels 4 sept. 1743
..........In: Confrontaties tegen Hendrik Meels op 4 sept. 1743
..........Confrontatie tegen Hendrik Meels 5 sept. 1743
..........In: Scherp examen Wijn Meels 11/12 sept. 1743
..........Brief van Schout Fransen 13 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Kraens 20 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Provisionele beschuldigingen Joannes Honnoffs okt. 1743
..........In: Scherp verhoor van Hendrik Beckx 29/30 okt. 1743 - Vervolg 28 nov. 1743
..........In: Criminele rol Nieuwstadt 18 okt. - 13 dec. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........In: Scherp verhoor Hendrik Witmaeckers 25/26 nov. 1743
..........In: Scherp examen Matthijs Corvers 9/10 dec. 1743
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek in beroepszaak
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........In: Scherp verhoor van Wijn Wijnen 10 sept. 1750

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 13, 19, 22, 26, 36, 38, 48 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 19, 33, 52, 59
...- A.Welters 'Uit Valkenburgs verleden' (1968) p. 140
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 20, 25, 39/41, 44, 62 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 99 [problemen met schout], 114 [bekentenissen] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 58/61, 65, 70, 73, 79, 189/91, 193, 196, 239, 242/3, 246, 253, 255,
..........259 [samenvatting], 267, 269, 436/7
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 81, 125/7, 156. 'Deel II (2014)' p. 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 7, 79/86, 88, 90/2, 94/8, 101, 105/6, 114/20, 123/4,
.......... 126/7, 129, 132/45, 148, 152/5, 157, 160/2, 169/70, 176/8, 180/2, 184, 189, 191
..........'Deel II (2020)' p. 11, 36, 51, 53, 62, 85, 90, 106/7, 109, 111, 117/21, 123, 126/7, 132, 145, 147, 153, 155/7,
..........164, 168, 170, 177/80, 183/6, 193
..........'Deel III (2020)' p. 11/15, 19/26, 30, 32/6, 38, 40, 47, 57, 66, 68, 70, 72, 96/7, 106, 118, 145, 154/5, 157, 249.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online