DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS


Entree    Documenten    Processtukken    Scherp verhoor

PROCESSTUKKEN

Scherp examen van Matthijs Smeets uit Beek, 17 sept. 1773
RHCL Maastricht - Landen van Overmaas 8166









Personeele Responsiven
onder Scherper Examen gedaen
........Over
D'Artic. Interrogatoir Heeden ter
Crimineelen Rolle gegeeven
........Ter Instantie
van den Wel Ed.Gestr. Heer
Luit-Drossart deeses Lands
nomine officij Informant
........Door
Matthijs Smeets Gedetineerde op
den Landshuijse van Valkenburg


.....Veneris den 17 sept. 1773

Is gesisteerd van weegens den Heer Informant voorn. de Gedetineerde Matthijs Smeets, de welke aengemaendt sijnde de waerheijdt gestandt te doen en gevraegt over voorschreeven articulen bij de Negative bleef persisteeren, waeromme
't vonnis van scherper examen voorgelesen en de territie behoorlijk gedaen sijnde, is op de stoel van tortuur gebonden wanneer de duijmschruijve sijn geappliceerdt geworden.
Waarna bekende van tijd tot tijd een pot Eetens gestoolen te hebben.
En niets verders willende bekennen is de linker scheenschruijve geappliceerdt geworden.






Waernaer verclaerde en bekende plichtig en handdadig te weesen aen't tentamen van diefstal dewelke sij voorgenomen hadden te doen een jaer geleden bij den scheepen Brugge tot Lummerich, waerbij als complicen geassisteerdt hebben Bastiaen Boostens, Peter Lemmens, de broeder van Gilis Lemmens wonende aen 't Wolfendt, nog eenen genaamt Joannes wonende in de Atsteeg, wonende 't eerste huijs als men van Valkenborg in Beek komt, hebbende een broeder en een suster, wiens oome tot Ambij woondt en een beeste Coopman is, Hendrik Laeven, wonende op de Hoolstraet een vleesch slachter van professie, waervan den eersten aenslag door voorm. Hendrik Laeven gegeven sijnde, hij Gedetin. ten sijnen Huijse door voorn. Personen is worden aengeroepen dus doende  t'samendehand, hij Gedetineerde gewapent met een stok, eenige met gaffels en Hendr. Laeven met sijne vleeshouwers messen naer't huijs van voormelde scheepen sijn toegegaen en aldaer aen de vouveij met de messen door Hendr. Laven gebroken wierdt.
Edog door't aenslaen van de honden de menschen in't Huijs wakker geworden sijnde sij complicen de vlugt hebben moeten neemen en onverrigter sake naer huijs moeste gaen.

Verders bekende den Gedetin. nog plichtig te sijn aen sekere diefstal een jaer of iets meer geleeden gecommitteerd op eene plaetse twee uuren van Beek afgeleegen ter seijde van Houthem in't ampt van Millen





Waerbij geassisteerdt hebben de personen bij vorigen diefstal genoemt en dan nog Machiel Lemmens, Pieter Clermont, Joannes Thijssen, alias 't ceutske, Daem Goossens alias Roer an Daem, Geerke Steijnen van Neerbeek, Frederik Pisters alias Freeke.
Waervan den eersten aenslag gegeeven sijnde door H. Laeven, sij gesamentlijke complicen sig verversaemelt hebben aen den anker en daer vandaen hij Gedetin. gewaepent met een gaffel, d'overige met stokken voorsien met couteren om te breeken gegaen sijn naer voormelt Huijs 't welk alleen lag, alwaer om een uur s middags gekoemen sijnde een gat in de schuure gebroken en gemaekt hebben, gedeeltelijk met een bijlke 't welk Hendrik Laeven bij sig hadde en dus doende naer 't Huijs ingekoemen sijn, gepręcedeert door Hendr. Laeven ten tijde de menschen uijt 't Huijs naer't veldt waeren.
Wanneer sij kleederen en linnen daeruijt gestoolen en medegenomen hebben, de welke bij eenen Jood tot Sittard wonende soo hij gedet. vermeend op de Lummerigger straet vercogd sijn.
Welke diefstal gebeurt ten tijde hij Gedetin. buijten schildt wagt hielde. En naer een uur in't huijs vertoeft te hebben, sij met elkanderen weggegaen en vertrokken sijn, uijt welke diefstal hij Gedetineerde uijt handen van H. Laeven voor sijn aendeel ontfangen heeft eenen schelling

Verclaert art. 1. te gehooren onder eene Bende Gauwdieven

Art. 2. Verclaerdt den Gedetineerde dat meede onder de Bende gehooren
1. Bastiaan Boosten
2. Peter Lemmens Broeder van Gilis Lemmens
3. Nog eenen genaemt Joannes,
...wonende vooraen in de Atsteegh
4. Hendrik Laeven
5. Gilis Lemmens
6. Frederik Pisters
7. Piter Clermont
8. Daem Goosens, alias Roer an Daem
9. Geerke Steijnen van Neerbeek
10. Joannes Thijssen, alias 't Ceutske


11. Leendert Claessen uit Geverik
12. Jan Coone, schoenmaker te Geverik,
...getrouwt met Marike wiens vader serjant
...is geweest, 't tweede huijs van Leendert
...Claessen
13. Matthias Luuten, veltbode van Celmont
14. Piterke wonende op de bisschopke onder
...Groot Geen Hout, een Wolspinder van
...professie. Kleijn van Postuur swart
...smeesagtig haeijr






15. Gerrit Steijnen
16. Andries Steijnen
(17). Willem Erkens, welke meede geassisteert
... heeft in den vorigen gedetailleerden diefstal
17. Martin de Wael
18. Willem de scheerenmaker aen't Wolfendt

Nadien de Gedetineerde enige tijdt van bedenken nodig hadde en reeds twaelf uuren is, is met verdere ondervraeging gesuspendeert tot nademiddag.
En heeft naer duijdelijke voorleesing hierbij blijven persisteeren ten fine dese eijgenhandig onderteekent, schrijvens onervaren




merk van + Math. Smeets

Nobis presentibus
PVandenHeuvel
J.Theod.VCraen
J.L. Wintgens
J.Wateler
L.G. Pelt






....Continuatie post meridiem eodem die

Is wederom gesisteert van weegens den Heer Informant voornoemt den Gedetineerden Matth. Smeets, dewelke aengemaendt sijnde de waerheijdt gestandt te doen en gevraegt heeft verclaerd dat nog Complicen sijn




19. Gerardus Muijlkens
20. den Majeur
...(Addendo segt dat den majeur den
...oppersten is geweest van hunne bende)
21. Francus Haegmans een wolspinder
...te Neerbeek
22. Joannes Haegens uijt Neerbeek
...sijn eigen werk doende met een peerdt





23. den Rasch van Oensel
24. Matthijs Ponts
25. de Gardenier van Elsloo
26. Bolder Jan
27. Nog eenen uijt Elsloo tegen de Kaek
...over, kort van Postuur, swart van haijr
...ook een wolspinder soo hij vermeendt




28. Niclaes Stassen
29. Welter Penders
30. Niclaes Houben een smeet naest Welter
31. Joannes Pijls
32. 33. Twee uijt Steijn, eene wonende op't
...Heerendt voor aen, dicht bij de Herberg, genaemt
...Kieske(?), den anderen ...wonende aen't Houten-
...eijndt, genaemdt Musers, houdt twee paarden





34. Joannes Vrusch
35. Christiaen Vrusch
36. Peter Kerkhofs een Raemaeker
37. Nelis Slijpen wonende't bovenste huijs boven
...de pastorie, wiens broeder woondt op den Hof
...van d'Heer Stas
38. Leonardus Vreen aen't Wolfendt wonende op een
...hofke van de Molenaer van Sint Jansgeleen
39. Hans Peter Puckels in de Steegel
40. Francus Steijnen een Rameker, de naeste buur-
...man van den Landmeeter Steijnen van achteren




41. Desselfs Broeder Joannes Steijnen slootmaeker,
...wonende naest Lambert Lemmens
42. Erke achter de kerk, een dagloner
43. Daem Goosens aent Wolfendt

Beloovende hij Gedetineerde de verdre Complicen, hem bij vallende te sullen opgeeven en Denuntieeren

Art. 3. Bekent ende verclaard hij Gedetineerden meede Gedaan te hebben eenen Eed bij hunnen bende gebruijkelijk nu over drie jaaren geleeden, en wel agter Sittard voor een Lieve vrouwen beelt, t welk aldaer aen eenen cruijts wegh is staende, dat hij gedetineerde met de voormelde complicen tot daar gekoomen sijnde, de majeur van Beek hun den Eed heeft afgenoomen. Als wanneer hij gedetineerde met sijne overige cameraeten door voors. majeur is worden voorgehouden, om niemand van hun te verraeden nochte te verklappen als in handen van Justitie geraekende, en in dien door pijnen de waarheijd mochte bekennen, op de plaetse van de Executie hetselve dog weederom moesten herroepen.
Waar naar den majeur hun deede op steken de twee vorste vingers van de regte handt, en seggen deese woorden, ick sweere God en sijn heijligen af, en den Duijvel toe, en dat den majeur daar bij voegende gesegt heeft over seven jaar sal het anders gaen, dan sullen wij als vogels konnen vliegen.
Corrigendo segt dat sij den Eede voormelt gedaan hebben aan de capelle bij Sittard geleegen op den Collebergh, en dat den majeur in deselve was staende alwaar denselven drie brandende keertse hadde staen branden.
Als wanneer sij nagtsgesellen naar de Eed gedaen te hebben met elkanderen sijn weggemarcheert tot omtrent vier uijren aen deese sijde van Venlo alwaar sij aen een groot huijs eenen diefstal gedaen hebben alwaar den man in t huijs sich noemt Vasten. En naedien het dorp alwaar dien diefstal gebeurt is hem voort nog niet willende bijvallen, soo belooft sich daarover te sullen bedenken en alsdan te verclaaren.

Dat hij gedetineerde met de voormelde genomineerde Complicen s'nagts aen voorn. huijs aengecoomen sijnde, dat de Deur van gemelt huijs, door den majeur met een groot kromp ijser is geoopent geworden.
Dat van hun Complot omtrent twintig man naar dat huijs sijn ingemarcheert, dat de andere buijten op schiltwagt sijn blijven staen, en hij Gedetineerde op den misthoft schiltwagt gehouden heeft.
Dat sij nagts gesellen aldaer wel een uijr vertoeft hebbende, de in huijs geweest sijnde gesellen met de gestoolene goederen in sacken en packen gebonden heruijt gekoomen sijn.
Dat van die gestoolene goederen een pack hadden den majeur, Willem Erckens, Gerhard Stijnen, en sijn broeder Andries Stijnen, Wilhelmus Glasemackers, alswanneer sij in verscheijde partijen naer huijs geretourneert sijn.
Dat hij gedetineerde van de andere heeft hooren seggen dat sij voors. gestoolene goederen vercogt hadde bij eenen Joode tot Sittard woonende in de Puststraet, wiens naem hem onbekent.
Verclaarde hij Gedetineerde bij deeze occasie gewapent te sijn geweest met een scheij metz en een stock en de overige met stocken en schietgewehr, en hebbende Joannes Stijnen en Nicolaes Houben op de Platz te Beek paspertout bij hun gehad om de deur te openen.
Van welcken Diefstal hij Gedetineerde segt uijt handen van den majeur genooten ende geprofiteert te hebben vijftien stuijvers eenige dagen daarnaar.

Art. 4. Verclaert plichtig te staen aen verscheijde diefstallen en Huijsbraken

Art. 5. Plichtig te staen aen de diefstallen
...Begaen tot Haevert
2. Op de laek aen dese seijde Maseijk
3. Kort bij Borchet
4. Tot Cornelis Munster in een Herberg
5. Tot Weerdt achter Sittard
6. Aen't Nieuw Huijs bij Campo achter
...Schimmert
7. Tot Schinnen
8. Tot Wijnandsraede bij H. Ritsen in
...'t Panhuijs
9. Tot Houtthem bij Susteren
10. Tot Grevenbicht
11. Bij Walraven in de Maesbandt
en ander bij vorige art. opgenoemt

Art. 6. Dat bij den Diefstal tot Haevert geassisteert hebben:
1. Gerrit Steijnen, Beek







2. Andries Steijnen
3. Willem Glasemakers
4. Willem Erkens,
5. Geerke Steijnen van Neerbeek,
6. Joannes Vrusch,
7. Abram Nathan
8. Roer an Daem,
9. Peter Lemmens,
10. Welter Penders,
11. die uijt de Atsteegh, Joannes
12. Bastiaen Boosten,
13. Nicolaes Stassen
14. Hendrik Laeven,
15. Frederik Pister,
16. 't fijnwerk,
17. Erke agter de Kerk,
18. Leendert Claessens
19. Jan Coone,
20. Matthijs Luuten
21. Martin Le Gros,
22. Gerardus Muijlkens
23. Den Majeur,
24. Bolder Jan,
25. den Gardenier,
26. eenen Wolspinder teegens de Kaek te Elsloo,


27. Leonardus Pijls,
28. Joannes Pijls
29. Nelis Sleijpen,
30. Hans Peter Puckels,
31. Franciscus Steijnen,
32. Joannes Steijnen,
33. Daem Goosens aen't WolfEndt,
34. Hendrik Kone een Rameecker wonende aen't Wolfendt,
en meer andere aen hem onbekende Complicen.
Dat Gerrit Steijnen hem Gedetineerde daer den eersten aenslag van gegeeven heeft eenige daegen voor begaene Diefstal, dat hij Gedetin. met Gerrit Steijnen en desselfs Broeder daer op sijn gegaen regt naer Haevert, alwaer sij d'overige complicen vonden staen, wanneer sij doen nadat de posten waeren uijtgestelt een gat in de souveij(?) gemaekt hebben ende een deur geopent hebben, ingekoemen sijn.
Wanneer sij de mensen geknevelt en gebonden hebben, alle vind- en draegbaere effecten gestoolen en in packen gebonden, welke de beijde Steijnens, Martin Le Gros en Glasemakers gemaekt hadden. Dat sij na een goed uur vertoeffens sijn weggegegaen, belaeden met de pakken, welke Nelis Sleijpen op een karre wegvoerde na de Jood te Sittard en aldaer vercogd heeft.
Dat hij Gedetineerde bij voornoemde diefstal gewaepent is geweest met eenen stok, d'anderen met stokken en schietgeweer. Hebbende hij Gedetineerde uijt handen van Gerrit Steijnen van Beek de selfde nagt voor sijn aendeel uijt voornoemde diefstal geprofiteert eenen schelling

Nadien 't avond is, is met verdere ondervraging gesupercedeerdt tot morgen en heeft de Gedetineerde naer duijdelijke voorleesing hier bij blijven persisteeren
ten fine deese gehandtmerkt schrijvens onervaren
...merk van + Matth. Smeets




Nobis pręsentibus
PVandenHeuvel
J. Theod.v Craen
J.L.Wintgens
J. Wateler
L.G. Pelt








Vervolg van dit verhoor

Naar boven





































INHOUD

Afstammelingen van Bokkenrijders

ENTREE

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen

REGISTER