Heel veel mensen hebben een mening over de
Bokkenrijders.
Goed of slecht.
Sommige mensen hebben een boek of artikel over de
Bokkenrijders gelezen.
Stripverhalen en jeugdboeken zijn er vele.
Serieuze historische literatuur is moeilijk te vinden.
Maar weinigen hebben originele bronnen ingezien.
Er zijn maar enkele processtukken gepubliceerd.
En toch hebben heel veel mensen een mening over de Bokkenrijders.
Voor hen die zich willen verdiepen in het
verschijnsel "Bokkenrijders" staan op de volgende
pagina's transscripties van originele stukken uit de
procesdossiers en ook stukken over de processen.
Met name over de financiële kant van vervolging en
veroordeling.
Verder is er een selectie gemaakt uit de
geschiedschrijving van de 18e eeuw tot heden.
De geschriften die onze opinie hebben gevormd.
Ten slotte is een register gemaakt op de
personen die in de akten genoemd worden.
Veel stukken zijn te vinden in de procesdossiers van het gerecht van Valkenburg die bewaard worden bij het Rijksarchief in Maastricht.
Voor een deel komen ze uit het Archief van de Staten Generaal (ASG) in het Nationaal Archief. Daar is in de zogenaamde 'Liassen Maastricht' veel correspondentie bewaard over juridische en financiële aspecten van de processen.Bij het overschrijven van de stukken is in geringe mate afgeweken van de regels voor transscriptie terwille van vormgeving voor het internet. Inhoudelijk is er niets veranderd.
“De gegevens ontleend aan 'archiefbronnen', zijn als lichtstraaltjes uit vervlogen tijden, die regelrecht tot ons komen. Het lijken evenwel momentopnamen, als bliksemflitsen die korte tijd een landschap verlichten, dat daarna weer in diepe duisternis is gehuld. Zelden of nooit verschaffen dergelijke bronnen ons een beeld van het verleden dat meer dan framentarisch is. Een samenhangend beeld ontstaat er niet en het blijft historische rauwkost.
Bij de 'beschrijvende' of 'verhalende bronnen' daarentegen gaat het niet om een rechtstreekse lichtflits maar meer om een lichtschijnsel waardoor heel veel zichtbaar wordt, maar dan diffuus als door een vuile ruit of in een spiegel van slechte kwaliteit. Deze indirecte bronnen bieden veel bredere en vollediger kennis van de historische gebeurtenissen en processen, maar daar staat tegenover dat deze bronnen in sterkere mate het persoonlijk stempel van de maker dragen. De gebeurtenissen zijn in diens geest gefilterd en bewerkt. Nu geen rauwkost, maar een smakelijk bereide maaltijd waarvan de ingrediënten echter vaak niet meer herkenbaar zijn.”
J.
Buisman
Duizend jaar weer,
wind en water in de Lage Landen
1995 Franeker
