Rapport gedaen in den Raede ter interventie van't Officie Fiscael. 't Hoff voegende dese tot de voorgaende ende inhererende in den appointemente van den 18. November lestleden, ordonneert iterativelijck aen den Heere den Schouteh van Hoensbroeck binnen andere vijffthien daeghen daer aen punctuelijck te voldoen ende ten selve tijde op dese te adviseren op pene dat t'hunnen laste sal worden versien.		Aen de Coninginne       in haeren Souv. Raede       geordonneert in Brabant
	Ordonneert insgelijcx aen Schouteth en Schepenen van Nuth op deze te geven hun advies binnnen vijffthien daeghen, houdt ondertusschen in Staet en Surceantie d'executie der criminelen gedetineert tot Nuth ten desen naerder vermelt, tot dat hun advies gesien anders bij den Hove sal wesen gedisponeert. Actum 16 Decembris 1743. Schr.vt
	P. Van Cutshem loco De Vos
	....................................	Verthoont reverentelijck Gertruijd Krans wettige huijsvrouwe van Houb Palmen, actuelijck gedetineerden op 't casteel van Honsbrouck, dat  sij Verthoonderse genoodtsaeckt is geworden aen desen Souv. Hove requeste te presenteren, geappointeert op den   15 respectivelijck ende 18 november lestleden, waerinne Sij onder andere verhael hadde gedaen dat haeren voors. man tegens de waerheijdt betight was geweest door het toedoen van den ongeorlofden handel van den Scholtus en Schepenen van dito Honsbrouck, breders daerbij aengehaelt, door Matthijs Pons en Jan en Corst Klinckers, alsdan insgelijcks aldaer gevangen sittende en corts daer naer beneffens drij andere door grouwelijcke doodtstraffen geexecuteert. Dat dit door het gevolgh in soo verre gebleken heeft, dat de voors.e drij accusanten niet alleenelijck motu proprio op de plaetse van d'executie publickelijck en in presentie van ontelbaere toesienders verclaert hebben gehadt dat sij verscheijde onnooselen en signantelijck den man der Verthoondersse valschelijck beschuldight hadden, en dat sij gereedt waeren daer op te leven ende sterven soo wel als die drij overige geexecuteerdens ontrent verscheijde andere persoonen door hun opgegeven gedaen hebben. Maer oock dat die selve soo voor als nae dat hun de doodt aengecondight was geworden sulcx aen hunne respective BichtVaeders hebben beleden en d'eenighste Swaerighheijt gemaeckt om Salighlijck te sterven, hoe en op maniere sij d'eere naem en faem van die onnooselen souden konnen repareren en helpen uijt het perijckel, waer inne sij door hun valsch opgeeven gebrocht waeren geworden en hun principaelijck beclaeghende over den geweldighen handel van den voors. Schouteth ende Schepenen die hun door swaere pijnen in de torture, menaces in de recollectien ende confrontatien, en sinistere suggestien die valsche beschuldiginge hadden afgeperst. Daeromme hunne respective bichtvaeders gerequireert hebbende om uijt hunnen naeme Houb Palmen den man der Verthoondersse, Christiaen Langendorp, Peeter N... vulgo het Moutheuvelken ende Laurens Knooren dese drij laeste mede op dito Casteel gevangen sittende en van nogh andere geaccuseeerdens, op het aldercraghtighste vergiffenisse te bidden, ende met eenen om aen Schouteth en Schepenen dit alles sincerelijck voor te houden. En om nogh verders alle mogelijcke reparatie van eer en stuttinge van onrechtveerdige gevolgen te besorgen die hunne valsche accusatien mochten veroorsaeckt hebben, en stonden te veroorsaecken aen hunne bichtvaeders volle macht gegeven, en selfs gebeden hebben van hunnen respective bichten te veropenbaeren aen Schouteth, Schepenen en alle andere tot overtuijginge dat hunne voors. betichtighen valschelijk gedaen waeren ende dat sij sonder revocatien van dien niet saligh en conden sterven. Welck alles sij de voors.e geexecuteerdens kloeckelijck ende opreghtelijck geresigneert in den wille van hunnen schepper (om soo verre den mensch can oordeelen) door de doodt geconfirmeert hebben. En hetgene verscheijde van die gemelde bichtvaeders gereet sijn te attesteren daertoe behoorlijck gerequireert sijnde ende soo haest hunne respective oversten hun de noodige permissie daer toe souden verleent hebben. Eenighste oorsaecke waer-omme de Verthoondersse hunne dusdanige declaratien voor als nogh niet en heeft becomen om alhier te voegen. Soo als de suppliante oock niet en is connen maghtigh worden een bewijs van het abominabel gedragh van den gerechtsbode van Honsbroeck den genen (an requisitus, an perse) de maniere heef gehadt van den eersten van die geexecuteerdens van de plaetse der torture weder tot gevangenisse brengende, den selven t'ondervraegen welcke complicen ende ontrent welcke feijten hij veropenbaert hadde, en dan die selve aen den tweeden naer de plaetse der torture gebrocht wordende, voor te houden met beijvoeginge dat hij sulcks soude moeten bekennen ofte dat hij andersints soude gepeijnight worden (in terminis) dat hem de knoken buijten het vel souden uijtbersten ende soo voorts tot den laesten inclus, het gene eene soorte van Consonnantie in hunne betightingen heeft veroorsaeckt, en waer over hij bode met eenige der geexecuteerdens geconfronteert geweest sijnde heeft van moeten in plena judicio bekennen, en het gene (soo men hoopt) bij d'acten te vinden sal sijn. Dat dan de man der Suppliante door de Solemnele revocatie buijten alle beschuldigenge gestelt sijnde ende just daer op gevolght sijnde d'insinuatie van haere voors.e requeste met d'appointementen door dit Souv Hoff daer op gegeeven als blijckt uijt de relaesen daer aen annex. Die gemelde Schouteth ende Schepenen van ditto Hoensbroeck in plaetse van den man der Suppliante uijt de gevanghenisse te relaxeren, ofte aen het voors.e laeste appointement de dato den 18e november 1743 te gehoorsaemen, te meer tegens den man der Suppliante schijnen ingemomen te geworden te sijn en terstont alle middelen int werck hebben geleght om nieuwe betightingen tot laste van den man der Verthoondersse aen de handt te crijgen, nimirum [zoner twijfel] bij middel van instantelijck de drij andere gevangenen tot Honsbroeck, te weten den boven-gemelden Christiaen Langendorp, Peeter N. vulgo het moutheuvelken, en Laurens Knooren te pijnigen niettegenstaende die voors.e revocatien van die gemelde ses geexecuteerdens sonder dat men can achterhaelen ofte sij iets tot sijnen laste hebben connen uijtvisschen. Maer wel in tegendeel dat men versekert is dat den voors. Schouteth ende Schepenen die poursuittes tegens den voors.e drij gedetineerdens gedaen hebben op den onwettigen voet in der Suppliante voors.e requeste aengehaelt, te weten dat ten teijde van hunne torturen ende recollectien in plaetse dat de wettelijcke gegradueerde reghsgeleerdens present souden sijn geweest dese voors.e Schepenen hunne personagien alleen gespeelt hebben signantelijck den Schouteth, sekeren Horsmans Schepen en desen sijnen sone als Substituet Secretaris in plaetse van den voors.n Schouteth die gelijck Secretaris is van ditto Honsbroeck, die gene hun buijten andere in dese droevige historie fameus gemaeckt hebben. Soo danighlijck dat eenen anderen Schepenen Leon. Creuwen de recollectie van eenen der voors.e drij gevangenen tot saevoents toe bijgewoont hebbende op eenen sekeren dagh, vertrocken sijnde sonder die recollectie onderteeckent te hebben en 's anderendaghs bij sijne confraters gereverteert sijnde die voors.e recollectie int gescrift door den Schouteth aen hem voorgehouden is geworden om t'onderteeckenen, maer dat desen Schepen Creuwen eerst de selve willende naerlesen verscheijde notabele posten ontrent de complicen heeft bij gevoeght gevonden die hij ten teijde  van't recolligeren daeghe te voren nogh gehoort noch gesien en hadde en daer omme aen den Schouteth die andere medeschepenen verweijtende desen ende hunnen anterieurden verkeerden handel, hij sigh van sijnen Schepen plaetse tot Honsbroeck bedanckt heeft. Dat weijders den voors. Schouteth en Schepenen hun niet contenterende van in hunne eijgene jurisdictie op een heel straffbaere en onverdraegelijcke manier gehandelt te hebben ende daer inne te bleijven continueren sij hunne emissarissen gesonden hebben naer de naebuerige jurisdictien om aldaer torturen ende andere besoignes van Criminellen bij te woonen en hunne onwettige demarches te pleegen. Als nu cortelinghs den voors.n Substituet Secretaris Horsmans naer Schinnen geloopen is geweest alwaer oock ses a seven gevangenen sijn (apparentelijck van sijnen principael gesonden) wanneer eenige Criminelen aldaer gepeijnight sijn geworden ende aldaer oock soo veele te wege heeft gebracht dat den man der suppliante soo men hoort seggen door eenen der selve op de torture van eenige bagatellen soude beschuldight sijn geworden. Hetgene des te wijniger soude te verwonderen sijn mits tot het gemelt Schinnen oock geene andere Schepenen als plomppe boeren dit werck bijgewoont en hebben beneffens den voors. Hoorsmans die aldaer geene de minste qualiteijt en besit. Dat dit vervaer aen desen Souv. Hove apparentelijck vremt sal voorcomen ten weijnighsten in soo verre het selve oock naer d'juse van de voors.e requeste der Suppliante met d'appointemente gebeurt is. Maer dat sonder twijffel noch vremder, als cantende tegens d'authoriteijt van desen Souv. Hove sal voorcomen het gedragh dat 't sedert de gemelde insinuatie door die voors.e Schouteth en Schepenen ende voors.e Substituet Secretaris Hoorsmans except den voors. Leonard Creuwen in de nabuerige heerlijckheijt tot Nuth gehouden is geworden alwaer den gemelden Substituet Secretaris mede Schepen is ende oock twee inwoonders met naemen Arnold Coenen en Steven Drummen gedetineert worden. Silicet dat Steven Drummen op Specifique Suggestien van den voors.n Substituet Secretaris Horsmans en gemenaceert door den torture waer mede alreede een begin gemaeckt was, den man der Suppliante van eenige diefstallen betight heeft gehadt. Dat desen Horsmans sulckx gerapporteert hebbende aen den Schouth ende Schepenen van Honsbroeck, die selve terstont gevelt hebben een decreet waer bij den Schouteth van aldaer toegestaen wirt den man der Suppliante tot Nuth met dien Steven Drummen in confrontatie te brengen. Dat voor den bepaelden dagh van confrontatie den voorschreven Substituet Secretaris Horsmans naer het Casteel van Nuth geloopen is bij den voors.n Steven Drummen sonder dat eenigen anderen Schepenen daer bij ofte ontrent was, eenen geruijmen tijdt den selven tot de voors.e confrontatie geprepareert heeft gehadt. Dat den Schouteth dan oock 's dagh daer naer op den 26 november lestleden den man der Suppliante tot Nuth in die Confrontatie gebrocht heeft. Ende dat den Schouteth van Honsbroeck de woorden uijt den mondt van den voors.n Steven Drummen nemende  die geheele confrontatie aen den Secretaris van Nuth gedicteert heeft het gene hem des te wijniger toe stont mits hij in de jurisdictie van Nuth geene de minste quoliteijt en bekleedt. Dat boven dijen den anderen gevangenen tot Nuth op het alder cruelste gepeijnight is geworden ten beijwese wederom van den Schouteth van Honsbroeck en dien fameusen Horsmans en eerst op ongeoorlofde vraegen van dese twee laest genoemde den man der Suppliante betight dogh wederom daer naer herroepen heeft. Totdat hij echter door langhdurige en hervatte torture den selven noghmaels heeft moeten beschuldigen waer over hij getortureerden sigh alreede opt gevoelijckste beklaeght heeft aen eenen geestelijcken persoon en signantelijck om dat hij gedwongen wierdt als complicen te noemen die volgens sijne wetenschap onschuldigh waeren. Ende ten laesten dat dit alles tot Nuth oock toegegaen heeft sonder het bijwesen van eenige reghtsgeleerdens. Soo als met het een ende het ander uijt de lithmaeten van dien gereghte achterhaelt heeft die hunne declaratien uijt eene frivole aengejaeghde vreese niet en hebben derden mede deelen op pretext dat sij de Secreta Juris niet mochten reveleeren dogh sulckx geirne sullen doen daertoe geconstringeert sijnde. En aengesien uijt het voorse resulteert dat den Schouteth ende Schepenen beneffens den Substituet Secretaris van Honsbroeck weijnigh venereeren de appointementen van desen Souv. Hove op den voorse requesteder Suppliante verleent, desen Souv. Hove nogh adviserende nogh stellende die aldaer uijt gedruckte stucken in handen van't offficie fiscael, jae selfs strijdigh tegens de wederhoudinge van alle praejudiciabele dispositien van desen Souv. Hove den man der Suppliante tot eene prejudiciabele ende onwettige confrontatie verweesen ende die selve oock geefectueert hebbende. Ende dat de Suppliante hier door te meer ontrust wort terwijlent het scheijnt dat die gemelde Schouteth en Schepenen except den voors.n Leon. Creuwen een sijsthem hebben opgevat, dat sij aan geene interdictien van desen Souv. Hove gehouden waeren te defereren, nogh oock die gemelde stucken over te brengen in hac causa criminali. Ende dat de voors.n Schouteth bij d'edele leden van de Staet des landts Valckenborgh ende 's-Hertogenrade, en bij sijne confratres de Commissarissen van de gemeijntens uijtmaeckenden den derden Staet van de voors.e Landen, dit werck soodaenigh heeft weten voor te brengen dat op den tweeden December lestleden eene vergaederinge van die twee Landen op den Lichtenbergh is worden gehouden met insighte van die twee Landen intewickeren in hunne voors. absurde sustenue ende tot het helpen mainteneren van dien. Ende hoewel dat men het positief resultaet van dese vergaderinge niet heeft connen ontdecken, dat dogh redenen sijn van te vreesen dat die gemelde leden bijnaer alle indirectelijck geinteresseert in den cas als jurisdictie hebbende ofte het officie van Schouteth exercerende in de voors.e Landen, daer toe sullen inclineeren. Ende dat op dien voet die gemelde Schouteth ende Schepenen niet alleen hunnen anterieuren straffbaeren handel soude connen bedeckt houden, maer intoecomende naer hun plomp en boeren gevallen etiam extra ordinem juris impune mogen procederen met gevaer van faeme, goederen en leven van eerelijcke luijden. Waeronder den man der Verthoondersse het grootste pereijkel loopt, tot welckers laste die selve Schouteth en Schepenen op de irreguliere maniere als voorseijdt is met des te grooteren ijver van alle canten trachten betightingen te haelen en materie te soecken om tot de torture te treden en hem alsoo contra omnem ordinem te veroordeelen. Omdat sij Suppliante haeren toevlught tot desen Souv. Hove genomen heeft, het gene sij grootelijcks te vreesen heeft soo lange haeren voors.n man verblijft onder de maght van den Voors.n Schouteth ende Schepenen. Soo vint haer de Suppliante noghmaels gedwongen weder te keeren tot deesen Souv. Hove Oodtmoedelijck biddende gelieve gedient te wesen, voegende dese tot de voorgaende requeste der Suppliante geapostilleert den 19 novembris lestleden aen den heere Schouteth ende Schepenen van Honsbroeck iterativelijck te ordonneren van binnen andere vijffthien daeghen te voldoen aen den voors.n appointemente van 18e novembris lestleden op pene dat op den heijsch der Suppliante 't Hoff sal worden gedisponeert met costen, ende aaen de selve andermael te interdiceren alle prejustitiele dispositie tot last van den man der Suppliante op alle alsulcke pene als 't Hoff sal gelieven te commineren, te meer dat men in achterdencken is, dat sonder acht te nemen op de voors.e dispositie van den Hove dat tot laste van den man der Suppliante geprocedeert sal worden t'sij tot pijninge ofte andere finaele straffe vermits men hoort monpelen dat sij hun aende ordonnantie van desen Hove niet en verstaen te submitteren, noch daeraen te reverenderen. Submitterende voorts aen't voorsightigh oordeel van den Hove ofte het niet en soude convenieren dat de executie der gevngenen int narratiff deser begrepen die men suspiceert den man der Suppliante als pretens complice genoemt te hebben, te wederhouden tot dat 't Hoff gesien 't gevraeght advies ende t'gene dese saecke is raeckende, anders sal hebben gedisponeert D.D. etc.                                                                     R. De Baijol
	Den onderschreven Deurwarder van den Souvereijnen Raede van Brabant relateert op heden den 19 december 1743 de insinuatie van dese requeste metten appointemente daerop gemargeert per copiam authenticam gedach te hebben tot Nuth in absentie van Schouteth en Secretaris [h]inck ordinarisse plaetse van rechts vergaederinge aen de huijsvrouwe van Goris Gorissen oudsten Schepen van Nuth Voors. met laste van het selve te behandighen aen haeren man, ende voorts ye condighen aen den Schouteth et acceptavit. Eodem dito vans gelijcken per copiam authenticam geinsinueert aen den Schouteth van Hoensbroeck, ende oock eene aen den Schepen Daniels met laste om vorts te condigen aen sijne confratres qui etiam acceptarunt. Itenm den 20e dito concordante copie van den selven [Re]quisten metten Appointemente ende het Effect van mijn Exploit daerop staende bij besloten missive gesonden aen den heere Marquis van Hoensbroeck op Ruremonde. Actum ut supra scrivut etc.         J. Weustenraedt

Naar boven

Afstammelingen van Bokkenrijders

Verzameld door John van Eekelen Tekeningen © Maaike van Eekelen