|
Personele Responderinge bij
Scherper Examinatie door den
gedetin. Peter Ponts in judicio
extraordinaris op het Castile
van Hoensbroek gedaen den
29 Julij 1743
Ten overstaen van de Schepenen
M. Tossis, P. Horstmans, A. Daniels
en L. Creuwen geassumeert
Scepen van Vaesraedt ende
van J. Horstmans geassumeert
als Secretaris
Eodem et coram ijsdem Peter Ponts
gedetineerden, door den Heere officier in judicio
gesisteert sijnde ende aen hem voorgehouden de
interrogatorien tegen hem op heden door de voors.
officier geëxhibeert, heeft naer dat men hem decreet van
scherpere Examinatie voorgelesen heeft, aenvankelijcken
beginnen te ontkennen oijt aen eenige huijsbraecken,
knevelerije ende diefstallen handtdaedigh te sijn
geweest. Welcken volgens den gedetineerde den
gedetineerden ter scherpere Examinatie op de torture
gestelt sijnde, heeft eijndelijck bekent:
ad 1mum art.
Waer te sijn, dat hij beneffens meer andere complicen
hieronder te nomineren medeplichtigh en handtdaedigh
geweest aen verscheijde huijsbraecken, knevelerijen ende
diefstallen, soo hier als in de naebuijririge Lande
begaan.
2dum
Dan heeft den gedetineerden voor ende aleer de complicen
te noemen openlijck geseijt, dat hij vermeende dat als
wanneer jemandt de torture konde uijtstaen, denselven
vrij ende ongestraeft moeste blijven. Waernaer comende
tot de complicen, die oijt met hem huijsbraecken ende
diefstallen hebben helpen bedrijven, verclaert ende
bekent dat daertoe mede geholpen hebben de naervolgende
personen:
Ende eerstelijck Korst Klinckers
ende desselfs soone Joannes Klinckers,
des gedetineerdens vaeder Mathijs
Ponts,
sijne broeder Hendrik
ende Joannes Ponts,
sijne suster Marie Ponts,
Joannes Müter van den Scheijdt,
Gillis genomt het ventjen, einen
haijrsnijder.
Item twee gebroeders genoemt Jongen welckers voornaemen
hij segt niet te weeten, woonende niet verre van de
kerck van den Schaeijdt ter rechter handt als men van
daer wildt gaen naer den Lichtenbergh. Sijnde dese twee
gebroeders, gelijck hij vermeent, oock haijrsnijders.
Segt nochtans wel te weeten, dat deselve brandewijn
schincken, vermits hij gedetineerden al verscheijde
maelen den Brandewijn ten hunne huijse gedroncken heeft.
Item eenen klein en smaelen kerl,
schoenmaecker van sijn ambacht, woonende oock op den
Scheijdt tussen het huijs van den Heere Schouteth aldaer
ende de een[de] wijde, waer ontrent oock woont het
ventjen voors.
Item eenen Kerel van Nieuwenhagen
genoemt Brounjan, denwelcken met eenen kraem over landt
gaet, ende vercoopt kannen,
Item Niclas genoemt het Blockmantjen,
woonen in de Groenstraat on de Bancke van Ubach,
item desselfs dochter, welckens naem
hij verclaert niet te weten,
item eenen weerdt in de Gronstraet
schinkende bier ende brandewijn, ende woonende in de
smits aldaer, wiens naem hij oock segt niet te weeten,
item als noch eenen anderen kerel in
de Groenstraet, dien hij oock niet en weet te noemen,
den welcken over het landt ging om booter te koopen en
wederom te vercoopen,
item sijnen oome Niclas Elven,
ende sijne moije Catrina Bemelmans.
Item eenen weirdt van Merxsteijn
genomt Vincken in wiens huijs hij verclaert twee mael
geweest te sijn, ende bier ende brandwijn gedroncken te
hebben.
Item des gedetineerden oom van
Pouffendorff genomt Peter Korvers door welcken hij
verclaert dat sijnen broeder Joannes het eerste mael tot
het steelen is verleijdt worden.
Joannes Vincken van Keckrode,
item seekeren Wilhelmes van Kerckrode
drijvende met koolen,
ende desselfs broeder sijnde eenen
smit van sijn ambacht,
gelijck mede alnoch eenen anderen smit
welckens naeme hij segt niet te weten,
Joannes Moulen, sijnde dese drij leste
oock van Kerckrode.
Andries Consen,
desselfs broeder Gijselen Willem,
sijnde van Scheijvemont.
De veldtbode Kerst woonende aen de
Drij Vogelen onder de Bancke van Herle neffens aen
denselven bouw van Panhuisen.
Item eenen speelman van Nagelbeek,
genaemt den roden, te weeten den ouden.
Item Willem ende
Hendrick Korvers afdoender Krapoel, dewelcke hij segt
voorleden jare den diefstael ende knevellerije ten
huijse van Hendrick Luijten alhier begaen te hebben
helpen ende verrichten, waeraf hij de omstandigheden
hieronder naerders sal verclaeren.
Item alnoch enige andere Complicen soo van Marienberg
als andere plaetsen die hij segt niet precise met hunnen
naemen te weeten te noemen, ende die hem alsnu niet
invallen, ende die hij hiernaer soo veel mogelijck
noemen ende designeren salsoo veel mogelijck.
Bekent vorders dat als wanneer hij gedetineerde met de
voordere Complicen uijtginge om de voors. diefstallen
uijt te voeren hij altoost voorsien was met eenen stock
ende mes, dat sijn vader oock met eenen stock ende mes
ende sijne broeders Hendrick ende Joannes Ponts
bovendien alnoch met sackpistolen gewaepent waeren,
gelijck oock de andere complicen die deels met pistolen
ende deels met stocken, axen ende breeckijseren versien
waeren.
Ad 3tium
Bekent waer te sijn, dat de getenteerde diefstallen op
de pastorije van de Scheijdt ende ten huijse van
Hendrick Dautzenberg op den Lichtenberg door Joannes
Müters uijtgespionneert geweest sijnde, des gedetineerde
mije Catrina Bemelmans ten huijse van hem gedetineerde
gecomen is ende aen hem de advertentie daeraf gedaen
heeft.
Dat hij gedetineerde op Allerheijligen dagh
lestleden beneffens sijnen vaeder ende sijn broeder
Hendrick aen den avondt van alhier naer den Scheijdt
gegaen sijnde, ten huijse van Joannes Müter aldaer
gevonden heeft sijnen broeder Joannes Ponts, Caspar
Königs, schoenmaecker van den Scheidt, wiens naeme hij
alsnu verclaert ingevallen te sijn, eenen van die twee
broeders sig noemende Jongen, sijnde den langsten den
haijrsnijder, genoemt, het ventjen. Dat mede soo in de
streep als ontrent het huijs van den voors. Joannes
Müters bij hun gecomen sijn Niclas het Blockmantje,
Joannes Moulen, Wilhelmus met sijnen broeder den smid
van Kerckrode, Andries Conssen, Joannes Vincken uijt
Merxsteijn,
Anna Berb Pennarts van Marienberg,
vercleedt in mans cleederen ende haeren broeder wiens
naeme hij segt niet te weete, Korst Klinckers ende
desselfs soone Joannes Klinckers in de Bande genomt het
Pijpekopken. Welcke twee laetste door hem gedetineerde
aen geroepen sijnde met hu van alhier gegaen sijn naer
de Scheijdt. Item van den ouden speelman van Naegelbeeck
den Rooden, genoemt Jan.
Item Wijn Meelers
van Merckelbeeck met eenen van desselfs broeders wiens
name hij hem nu niet in en velt, sijnde dick en
middelmaetigh van postuijt, bruijn en dick van van
aengesicht met swarte haijren, Niclas Elven sijns
gedetineerden oom, den weirdt woonende in de smits in de
Gronstraet, den coopman van booter oock uijt de
Groenstraet in den voorige art. gedesigneert, den
veldbode Kerst van de Drij Vogelen ende dan noch eenige
soo van Waubach als andere omliggende plaetsen, die hij
gedetineeerden segt niet gekent te hebben.
Dat hij alsdoen saemenderhandt sij gegaen tot aen
de deure van die pastorije van den Scheijdt ontrent den
seven of acht uijren in den avondt met intentie om
aldaer in te geraaken, te binden en te steelen.
Hebbende tot dijen
eijnde den broeder van Peeter Heuts, den welcken Peter
Heuts onlangs tot Gangelt geëxecuteert woerde, oudt
ontrent de seventhien jaaren aengeklopt aen de deure van
de pastorije, op pretext, dat hij eenen breijf aen den
heere pastoir te bestellen hadde. Dat de meijdt tot aen
de deure gecomen sijnde, ende aen den Heere Pastoor van
dese brief report gedaen hebbende van wegens denselven
quaem seggen dat hij de deure s' avonds niet open dede,
dat men oversulx den breif in de naestgelegene herbergh
soude afleggen ende drie of vier kannen bier daerop
drincken, ende dat hij deselve den opvolgenden dagh daer
soude crijgen.
Dat hun dit voornemen mislukt sijnde, hij
gesaemender handt van aldaer gegaen sijn naer den
Lichtenberg ten huijse van Hendrick Dautzenberg, oock
met intentie, om het huijs aldaer te overrompelen, de
luijden te binden ende te steelen. Dat tot dijen eijnde
het Blockmangen aen de deure geklopt ende van eenen
knecht van het huijs opengedaen sijnde, Andries Conssen,
het Blockmangen ende den sijns gedetineerde broeder
Joannes het eerste sijn ingevallen, de knecht
overrompelt ende voorts het meeste deel der andere
complicen oock hetselve huijs seffens ingevallen sijn.
Terwijlen hij gedetineerde met noch drie a vier andere
buijten is blijven schildtwacht houden. Dat hij alsdoen
gehoert heeft dat de dochter van Hendrick Dautzenberg
haer op grot getier hulp geroepen heeft, soodaenig dat
de naebuijren daer ontrent op de beenen geraeckt sijnde,
sij genootsaeckt sijn geworden om de vlucht te nemen.
Ad 4tum
Bekent medepligtich en hendtdaedig te sijn geweest aen
den inbraeck, knevellerije ende diefstael voorleden
winter over een jaer begaen op die pastorije van
Marienberg. Dat sij van den aenslagh ende voornemen van
desen diefstal sijn verwittigt worden, door sijne moije
Catrin Bemelmans, ofte dan door sijnen oom Niclaes Elven
in presentie van sijns gedetineerde
moeder,
sijne twee susters Marie en Geritjen,
ende dan van sijnen kleenen broeder Mathijs. Dat hij
gedetineerde alsdan de tijdinghe daeraf is gaen brengen
aen Korst ende Joannes Klinckers, dewelcke hun dan ten
huijse van hem gedetineerde vervoegt hebbende –
beneffens den ouden speelman genaemt den Rooden van
Naegelbeck, welcken hij gedetineerden insgelijcken aen
geroepen te hebben, – als dan met hem gedetineerden,
sijne broeders Joannes ende Henderick Ponts ende sijne
vaeder Matthijs Ponts van alhier vertroecken sijn om
naer Marienberg te gaen. Dat in de heijde ontrent het
vrouw eillien boschken bij hun gecoemen sijn Wijnant
Meels ende deselfs voors. broeder van Merckelbeeck,
vergeselschapt met een kerel van
Schinvelt genaempt Hans den Tambour.
Van alwaer sij saemen hunne reijse voortgeset
hebben naer Marienberg ende hun aldaer versaaemelt
ten huijse van den vaeder van Anna
Berbe tot Hertogenraede in hechtenis sittende. Dat sich
aldaer mede ingevonden hebben Niclas het Blockmanjen,
den booter coopman uit de Groenstaet, de weirdt uijt de
smits aldaer, sijnen oom Niclas Elven uijt de Röths,
Wilhelmus ende desselfs broeder smits van Kerckroede,
den anderen smit va Kerckrode, Joannes Moulen, Andries
Conssen,
Peter Douven, dien hij verclaert hier
voorders vergeeten te hebben, Joannes Muter van den
Scheijdt, Caspar Königs, het ventjen, haijrsnijder Peter
Heuts tot Gangelt geëxecuteerde,
Lambert Wolff in de wandelinge
genoempt den Rubenschijter, hebbende eenen snidt op eene
wange. Item seckeren fransman, genompt Francis hebbende
drie a vier jaeren gewoont te Roerigh alwaer hij ontrent
het casteel herberg gehouden heeft, ende oock aldaer
jager geweest. Item de langsten van de twee broeders
genomt Jongen op de Scheidt ende dan noch meer andere,
dewelcke hem nu niet invallen.
Dat hij al te saemen uijt het voors. huijs sijn
gegaen, tot aen de schuijre van de Pastorije, aldaer een
loock in eene leeme wandt met een breeckijseren gelijk
eenen hoppestijcker gebrouken. Ende Andries Conssen ende
sijnen broeder Joannes Ponts ende voorts de andere voor
en naer daerdoor gecroepen sijnde waeren gegaen tot op
den misthof, alwaer hij gedetineerde beneffens enige
andere hun in de schuijre en de overige hun in het
backhuijs verborgen hadden.
Ende overmits den dagh voorbij is, soo heeft men de
voordere persoonele responderinge gesurceert tot morgen
Continuatie van personele res-
ponderinge door den gedet. Pe-
ter Ponts gedaen den 30 Julij 1743
Tenoverstaen als boven
Den gedetineerde continuerende sijne
responderinghe over de diefstal op de Pastorije van
Marienberg begaen, segt dat Andries Conssen ende sijnen
broeder Joannes Ponts het loock in de schuijre gebrooken
hadden, waerdoor sij waeren doorgekroepen. Dat terwijlen
hij gedetineerden met wel eenige andere van sijne
gesellen in de schuijre gebleven waeren hij gehoort
hadde, dat de deure van het huijs opengedaen sijnde de
andere die hun in het backhuijs verborgen hadden op de
meijdt van D'Heere pastoor waeren toegevallen, deselve
overweldigt, ende voortsnaer den kelder ingesleept
hadden. Dat hij inmiddels met meer andere naer het huijs
ingevallen sijnde met sijne broeders, vaeder ende
Andries Conssen met een grof houdt, het welck sij op den
misthof aldaer gevonden hadden, de deure van die
slaepkaemer opgeloopen, den heere pastoir op sijn bedde
geworpen ende gebonden hebben. Als wanneer hij
gedetineerde neffens andere heeft aangevangen kisten en
kasten te plunderen ende die aldaer vindtbaere mobilien
als kleederen, lijnwandt, tinn en silverwerck gestoelen
en weggedraegen, neffens eenig kerckgewandt hetgene hij
segt niet precise met den naeme te weeten te noemen.
Segt nochtans dat het waeren de kleederen waermede eenen
priester mess doet.
Alle welcke voorss. gestoole goederen sij
gedraegen hadden ten huijse van Anne Berbe Pennarts,
alwaer de partage gemaekt was onder de directie van
sijnen vaeder Mathijs Ponts, Andries Conssen, den
Rubenschijter Lambert Wolff van Brackelen ende van eenen
anderen die hem als nu afgevallen is. Dat hem, sijnen
vaeder ende broeders waere ten deel gevallen eenige
kleederen, hembden, tinn, eene swaerten mans rock, eenen
kasel ende dan jeder ontrent de drij rijxdaelers aen
gelt. Hebbende de twee Meelers van Merckelbeek, Jan de
tambour van Schinvelt ende den roode spilman van
Naegelbeck oockieder hun deel van deesen diefstael soo
aen kleederen als veckens vleesch geprofiteert. Dat
Korst ende Joannes Klinckers mede gedetineerde alhier
mede hun deel daeraf aen kleederen, tinn ende hembden,
een swaert camisol ende eene hespe gekreegen hebben.
Dat hij gedetineerde, sijne vaeder ende twee
broeders die selve nacht hun deel naer huijs gedraegen
hebbende met voorweeten van sijne moeder ende van sijne
twee susters Marie en Grietjen, hetselve den daegh
daernaer gedraegen ende vercoght hebben bij den jode van
Mersen ende daervoor gecreegen negen pattacons. Gelijck
dan oock Korst Klinckers die met hem gedetineerde ende
sijnen broeder Hendrick mede naer Mersen gegaen was voor
het deel van hem ende sijne soone Joannes Klinckers van
den selve joede gecreegen heeft vijf pattacons.
Ad 5tum
Bekent medepligtigh ende handtdaedigh te sijn geweest
aen den inbreuck, schroomelijcke knevellerije ende
diefstael voorleden jaere 1773 in augusto begaen ten
huijse van Anna Sypekotten tot Tweembruggen.
Dat hij gedetineerde daeraf is geadviseert worden
beneffens sijnen vaeder ende broeders Hendrick en
Joannes Ponts, door Niclaes Elven des gedetineerde oom
uijt de Röths. Dat bij dese advertentie mede present
sijn geweest sijne moedere Barbara Bemelmans, sijne
susters Marie en Greitjen Ponts, gelijck mede sijnen
kleenen broeder Mathijs Ponts. Corrigendo segt dat
sijnen broeder Joannes doen ter tijdt aen hun huijs niet
en was maer dat sich denselven beneffens andere
complicen hadde ingevonden in de Peerdts Kuijle in den
Marienberger Bosch alwaer den generalen rendez-vous was.
Dat hij gedetineerde instantelijck daeraff was gaen
adverteren Korst en Joannes Klinckers, welcke leste
sijnde gaen roepen die twee Meelers van Nerckelbeeck.
Met deselve ende dan Jan de tambour vergeselschapt met
noch twee andere manskerls van Schinvelt, sooals den
tambour seijde hun hadden keemen vinden ontrent het
womcillien boschken in die heijde aldaer. Van alwaer sij
getalle van thien waeren gegaen tot inden Marienberger
Bosch in de Voors. Peerdskuijle, alwaer sij gevonden
hebben sijnen broeder Joannes, den Reubenschijter van
Brachelen, Francis van Rourigh jaeger en herbergier
adaer, Niclas Elven, Catrijn Bemelmans, haere dochter
Berbe, Andries Conssen, den booetr coopman uijrt de
Groenstraet ende den herbergier uijt de smits aldaer,
beijde hierboven gedesigneert, het Blockmanjen ende dan
noch eenige van Kerkrode ende meer andere diehij segt
niet gekent te hebben.
Dat sie saementlijck van aldaer gegaen sijn naer
Tweembruggen ten huijse van Anna Sypekotten voors. Dat
Niclas Elven eene ledder in de naebuijrschap gehaelt
hebbende, denselven met sijnen broeder Joannes Ponts
ende Andries Conssen door een venster van de solder
waeren ingeklommen ende de deure geoepent. Waerdoor een
hoope van sijne gesellen in het huijs ingevallen sijnde,
sij verwijlen hij gedetineerde noch eene poose tijds is
blijven buijten staen, de luijdens aldaer gebonden,
mishandelt en geknevelt hebben, gelijck hij dan
naederhandt in huijs gecoemen sijnde, gesien heeft. Ende
dat die vrouw aen haere onderlijf deerlijck verbrandt
was ende dat sulx waer geschiedt met werck ende
sulferachtige materien. Welck gewelt sijne Complicen
gebruijkt hadden om de vrouw te doen bekennen ende
aenwijsen, waer haer gelt ende goet was. Dat vervolgens
sijne complicen kisten en kasten hebben geforceert ende
de daerin liggende effecten uijtgenoomen ende deselve
beneffens alle andere aldaer gevonden mobilien als tinn,
kooper, linnewandt in sacken gebonden uijt het huijs
vervoert, waertoe heij mede geholpen heeft, ende vandaer
gedraegen in den Marienberger Bosch.
Alwaer hij ende sijne gesellen deselve hebben
gedeelt onder de Directie van Andries Conssen, sijns
gedetineerden vader Mathijs, ende Niclas Peeters alias
het Blockmanjen. Dat hij gewaepent was met een groot mes
ende eenen swaeren stock ende sijnen vaeder respective
ende sijne twee broeders oock met lange messers,
sackpistolen en stocken. Dat sijn paert in de voors. als
naementlijck kleederen, hembden, kooperwerck als mede
het gedeelte van sijnen vaeder ende broeder Hendrick in
gelijcke soort gedraegen is geweest in sijn huijs alhier
ende de volgende nacht gebracht ten huijse van een Aeker
jode tot Merssen kort aen de beeck, sijnde eenen kerel
middelmatig en dick van postuijr met bruijnachtig
gekroult haijr. Hebbende hij voor dese effecten van den
selve jode becoemen ontrent vijf rijxdaelders species.
Alwaer oock Korst Klinckers seffens met hem beide
gedraegen heeft half sijn aendeel en t'gene van sijnen
soon. Verders dat hij aen baer gelt ten voors. huijse
van Sypekotten gestoolen gecreegen heeft ontrent negen
schillingen.
ad 6tum
Ontkent present te sijn geweest aen de huijsbraeck ende
diefstael van den Hoff Waerden.
ad 7mum
Bekent medepligtich te sijn aen d' invasie, knevellerije
ende diefstael begaen over de Maese bij Obyter ter
lijnckersijde van Bree aen eenen hof aldaer.
Dat tot dien sijnen broeder Joannes hebbende
comen aendraegen d' occasie om den voors. hof te konnen
besteelen, hij beclaegde met denselven sijnen broeder,
met sijnen anderen broeder Hinderick ende sijnen vaeder,
ende dat met Anne Berbe Pennarts, Niclas Elven, Andries
Conssen, Peter Douven is gegaen naer de Maes toe ende
onderweg hebben gevonden de voors. uijt de Bancke van
Kerckrode en Groenstraet. En hebben de Maes gepasseert
onder Rüermondt off bij middel van een schuijt aen den
avont. Van waer sij te saemen gekomen sijn aen den
voors. hof ontrent ten negen a thien uijren 's nachts.
Den beclaegde segt dat Niclas Elven soude aen die
deur geklopt hebben ende dat toen van binnens huijs de
deure geoopent hebbende, is hij beclaegde met Andries
Conssen ende Joannes Ponts daer binnen gegaen. Ende naer
eenige woorden hebben sij drijen de huijsluijden
geagresseert met gewelt van stockslaegen, vervolgens die
selve met koorden vastgebonden naerdien hij beclaegde
met sijne gesellen het licht hadde uijtgeslaegen.
Behoudelijck dat eenen der voors. huijsluijden hem
willende salveren met de vlucht is worden aengeset ende
gesteeken met een groot mes door des beclaegden broeder
Joannes, welcke den steeck toegebracht heeft in den
buijck aen de sijde.
Dat vervolgens hij beclaegde met sijne voors.
gesellen de vrouw van het huijs hebben aengegrepen, haer
dreigende dood te steeken ende te schieten soo sij haer
geldt niet aenwees, staende voor haer met gespannen
pistolen ende messen. Dat deselve vrouwe seijde geen
gelt meer te hebben, als in haer tessche was op het
bedde, te weten ontrent negen schillingen die sij met de
tessche overgereijckt heeft aen den voors. Joannes
Ponts. Waernaer hij beclaegde met sijne gesellen deselve
vrouwe wederom is toegevallen, ende derselver beenen
vastgebonden sijnde hebben die in hetvier sestoeken en
dan weder uijtgetrocken. Vervolgens hebben des
beclaegdens complicen met sijne hulp het vel van
de teenen van die voors. vrouw los gemaekt met een mes
ende in de oepeninge laeten druppen de droppels van een
brandende wasse kers, alles om haer beter te doen
bekennen.
Bekent verders, dat hij en sijne voors. Complicen
hebben geforceert de kasten en de kisten ende daeruijt
genoemen, als mede verders hetgene in 't huijs was alle
aen de handt sijnde mobilien van Kleederen, Linnen, tin,
kooper, vleesch etc. als mede de gereede penningen. Alle
het welck sij te saemen hebben vervoert aen dese sijde
van de Maes in de Graetheijde alwaer sij den buijt
hebben verdeelt. En waeraf hij beclaegde bekent op sijn
deel te hebben genoeten eenige kleedren, eenige tin en
aen gelt ontrent twee rijxdaelders. Ende dat hij desen
diefstal gebracht heeft ten huijse van den voors. jode
tot Merssen, waervoor hij segt te hebben ontfangen in
gelt vijf rijxdalers voor sijn en sijn vaeders deel.
Ende dat hij het acces ten huijse voors. van den jode
gehadt heeft door een getsken van achter en door een
achterdeure.
Adderende dat bij de voors. invasie ende
diefstael noch twee andere sijn bij geweest, die hij
segt niet te kennen. Ieder derselve met blauw kiddels,
beijde in der scheen van ontrent dertig jaeren met
swarte smisachtige haijren, bruijnachtig van aengesicht.
Ad 8um
Bekent te sijn present geweest aen de geweldenarije en
diefstal begaen ten huijse van Jan Essers op de
Magerauw.
Bekent sijne medehulpers te
sijn geweest voor eerst uijt dese heerlijckheijt sijnen
vaeder ende twee broeders Joannes en Henderick, sijn
suster Ida, Korst en Joannes Klinckers. Uijt de Bancke
van Herle de bode Kersten, uijt Merkelbeek twee, Wijn
Meelers met sijnen broeder, uijt Schinvelt Joannes den
tambour met twee andere lange kerels, die hij segt niet
te kennen, welcke den tambour hadde mede gebracht. Ende
dan noch eenige andere van Kerckrode als van Merxsteijn,
Ubach, ende dan Joannes Müter van den Scheijt ende Peter
Caspar Königs. Bekent dat hij hem begeven heeft met sijn
voors. gesellen van Hoensbroeck, Merckelbeek en
Schinvelt op een seeker plaets in eenen bosch, alwaer
sij gevonden hebben andere Complicen soo van Kerckrode,
Merxsteijn, Groenstraet, als van den Scheijt. Van waer
sij te sij te saemen sijn geagen naer het huijs van den
voors. Jan Essers.
Alwaer de deure geoepent sijnde, uijtdien, eenen
bijsijnde jongen hadde aengeklopt op pretext van eenen
brief die hij aldaer hadt te bestellen, hij en andere
van sijne Complicen ten huijs sijn ingevallen. En soo
starck vooreerst hebben aengepaeckt de meijdt die de
deure geoepent hadt en vervolgeens die andere in huijs
wesende luijdens toegevallen, gebonden ende mishandelt
hebben. Ende segt dat sij complicen naementlijck sijne
broeders Joannes, Hendrick ende Andreis Conssen de
voors. meijdt vercracht hebben. Dat vervolgens sijne
complicen de vrouwe van het huijs hebben gepijnigt met
aengestoeken fackelen aen haer beenen en elders om te
doen bekennen en aenwijsen waer haer gelt en goet was.
Dat naementlijck de daeders van dit feijt geweest sijn
sijne broeders Joannes en Hendrick Ponts en mede sijnen
vaeder en oom Niclas Elven ende dan Andreis Conssen.
Alle welcke hij segt gesien te hebben daermede te sijn
besig geweest.
Bekent dat dien volgens hij en sijne complicen
kisten en kasten hebben geforceert en berooft, beneffens
alle andere in huijs gereedt bevondene effecten ende
penningen, allen het voors. in packen versaemelt ende
weggedraegen in den voors. bosch, alwaer dese
diefstaelen onder hun sijn worden verdeelt. En dat hij
op sijn aendeel becoemen heeft, aen gelt twee
rijxdaelers, ende verders kleederen, linne, kooper,
eenen ketel, hetwelk hij segt te hebben verpatst ofte
vercocht aen den voors. jode van Merssen. Bekent dese
expeditie, dat hij gewaepent was als voor ende sijne
andere gesellen respect. met sackpistoolen, messen en
stocken.
ad 9num
Ontkent aen dese huijsbraeck en diefstael ten huijse van
Joannes Thoren Ritserveldt geholpen te hebben ofte
daerbij present te sijn geweest.
ad 10mum
Bekent handtdaedigh te sijn geweest aen de overweldinge
ende diefstal begaen ten huijse van Hendrick Luijten
ende Marie Fey in dese heerlijckheijt anno 1741 ontrent
de H. Drievuldigheijdt.
Dat hij beclaegde vergeselschapt met sijnen
broeder Joannes, Niclas Elven, Hendrick en Willem
Körvers gebroeders van Krapoel, Francis en herbergier en
jaeger van Rourigh, Joannes Klinckers, Machtildt dochter
van Mevissen Trijn in mans kleederen, den Reubenschijter
van Brachelen. Dat hij beclaegde met eenige van sijn
gesellen op de weeren is ingebroecken, terwijlen dat
vier andere ten huijsen in waeren en de huijsluijden
hebben vaest gebonden en op een bedt geworpen en
vervolgens alle vindtbaere effecten bij een ander
gepaeckt en ontvoert hebben. En aen gelt ontrent vijf
pattacons soo als hij seidt niet meer gevonden te sijn
gelijck hij van sijne complicen gehoort heeft.
Adderende hij beclaegde dat sijne suster Marie
aen desen diefstal mede geholpen heeft ende de
gestoolene effecten heeft helpen ontvoeren.
En post segt sijne suster Marie nier daerbij te
sijn geweest nochte effecten weggedraegen te hebben.
ad 11num
Ontkent present of geholpen te hebben aen het inbreeken
ende besteelen op de Abdije van Cloosterraede.
ad 12mum
Bekent medepligtich te sijn aen de inbraak, knevellerije
ende diefstal ten huijse van Jan Keularts bij de Drij
Vogels
Bekent hem d' aenwijsinge daeraf gedaen te sijn
door den bode Kersten. Dat hij hem daertoe bevonden
heeft ten huijse van dito Kersten met sijne twee broeder
Joannes en Henderick, ende Niclas Elven, Francis den
herbergier en jaeger van Rourrigh. Met welcke gesellen
hij hem heeft vervoegt ten huijse van den voors.
Keularts, waerbij noch meer andere soo hij segt van
Kerckrode, Gronstraet en Herle hun mede hebben gevoegt.
Ende eenige deselve een oepeninge hebbende geforceert in
het voors. huijs geraeckt sijn ende de inwesende
luijdens gebonden ende geknevelt hebben.
Ex post segt bij de diefstal niet geweest te
sijn.
ad 13um
Ontkent pligtigh te sijn aen de invasie en diefstal
begaen ten huijse van Mathijs Kokelkorn in t' landt van
Heijden.
ad 14um
Ontkent geholpen te hebben aen 't inbreecken ofte stelen
op de Capelanie alhier
ad 15um
Ontkent geholpen te hebben aen t' inbreecken ten huijse
van Joannes Lutgens in de Bancke
ad 16um
Ontkent te hebben geholpen inbreeken ofte steelen ten
huijse van Michiel Pipers tot Herle
ad 17um
Ontkent aen den diefstal ten huijse van Jacobus Claessen
aen de slaegboom pligtig te sijn
ad 18um
Ontkent
ad 19um
Ontkent
ad 20um
Bekent geholpen te hebben aen het overweldigen, knevelen
en besteelen ten huijse genaemt aen den beuckenboom.
Segt daertoe geholpen te hebben sijnen vaeder,
sijne broeders Hans en Henderick, mechtild dochter van
Mevissen Trijn in mans kleederen vercleedt, den Wolff
van Brachelen, den tambour van Schinvelt,
Joannes Honnofs sijn gedetinerde
swaeger, Anne Berbe Pennarts, Niclas Peeters, Willem en
Henderick Korvers, villers van Krapoel,
Bernardt sijnen oom viller van de
Nieuwstadt,
Hendrick den broeder van voors.
Bernardt oock op de Nieuwstadt woonende, oock viller
aldaer.
Segt dat eenige van sijn Complicen ten huijse
aldaer sijn ingegaen en hij gedetineerden op schildt
wacht staende heeft gehoort een groot tumult in t'selve
huijs en vervolgens eenen scheut lossen. Dat hij
beclaegde doens ten huijse is ingegaen, en heeft hooren
seggen door sijnen broeder Joannes, dat sijnen vader den
scheut gedaen hadt. Ende segt gesien te hebben dat de
vrouw van het huijs den scheut becomen hadt onder de
kin. Segt verders dat de vrouw door desen scheut soo
daetelijck gestorven is, ende dat vervolgens sijne
Complicen den man van het huijs deerlijck hebben
geslaegen ende mishandelt, denselven aen handen ende
voeten gebonden, als mede desen dochter.
En vervolgens kisten en kasten geforceerd ende
berooft, soo als oock verdere aen handt gevonden
mobilaire effecten. Alwelcke hij en sijne complicen uijt
den huijse hebben vervoert, doch eenige van die hebben
moeten abandoneren, vervolgt wordende van eenige
huijsluijden tot ontrent de bake in de heerlijckheijt
Limmerich, soo danigh dat hij self sijn gelaeden pack
heeft moeten laten vallen.
En segt gewaepent te sijn geweest met een groot
mes en eene pistoole, soo al oock waeren sijne respect.
mede gesellen.
ad 21um
Explicavit se ante
ad 22um et 23um
Generaliter gevraegt sijnde over kerckdieverijen heeft
hij beclaegde bij territie bekent eerstelijck pligtigh
te sijn aen de beroevinge aen de kercke van Marienberg.
Ende dat daeraen mede hebben geholpen sijne
broeder Hans, het Blockmanneken, Catrin Bemelmans,
Niclas Elven, Peter Korvers viller van Pouffendorff,
Joannes Vincken van Merxsteijn. Anna Berbe Pennarts,
derselven broeder, Wolff van Brachelen des voorleden
jaere tot Gangelt geëxecuteerde, eenen dicken swaerten
kerel van Louverich,
Joannes ende Peter
Douven geëxecuteerde tot Merxsteijn, Peter Douven
gedetineerde tot s'Hertogenrode van Scheivemont, Andries
Conssen, Hans Müter en Caspar Königs beijde in den
Scheijt, Willem Corvers viller van Krapoel, ende nun tot
Schum woonende ende den Francis herbergier en jaeger tot
Rourich.
Segt dat eenige van sijne Complicen de kerckdeure
souden hebben geforceert, dat hij beclaegde schildtwacht
daer ontrent soude hebben gestaen met eenige andere. Dat
hij vervolgens de kercke is ingegaen, alwaer oock waeren
vele van sijne voors. Complicen. Dat eenige derselven
met een plough kouter het tabernakel hebben geforceert,
– naementlijck den Wolff van Brachelen ende den
voorgenoemde Francis van Rourich, – waeruijt sij
genoemen hebben eenen zilveren kelck, eenen silveren
ciborium, eenige silvere dooskens. Dat den voors. Wollff
de H. hostien in het ciborium berustende souden hebben
uijtgeschut in de kercke, doch segt sulx niet gesien te
hebben.
Dat deselve complicen in de sacrisdeije hebben
geforceert ende opgebroucken de schapen ende de kisten
ende daeruijt gerooft alle de vindtlijcke parementen,
vervolgens bij een ander gepackt in verscheijde packen
en wegh gedraegen beneffens hem beclaegde en het selve
dienvolgens gedeelt. Dat hij beclaegde aen sijn deel
daeraf becoemen heeft met sijnen broeder Joannes het
silvere Ciborium, ende gedraegen tot Gangelt, bij den
Jode genaemt Levi, – dick van postuijr en naer schijn
oudt ontrent sestig jaeren, – en daervoor van denselven
jode becoemen ontrent vijf a ses rijxdaelers.
Ende vermits den daegh voorbij sijnde heeft men met de
naervolgende personele respon....
---Voortzetting 31 juli 1743 ---
... present is geweest ofte niet. Item den meergenoemde
Francis van Rourich, Andries Conssen, item eenen kerel
van Loverich genaemt Joannes, dick van postuijr en oock
en bruijn van aengesicht, met lange swaerte haijren,
ende voorts noch eenige andere uijt het Landt van
s'Hertogenrode.
Dat sij gesaementlijcke Complicen hun op seekere
plaetse achter de kercke van Eijgelshoven vergaedert
hebbende van alsdan gegaen sijn tot aen de voors.
kerkce. Den Reubenschijter van Brachelen, sijnen broeder
Joannes Ponts, ende Peter Corvers van Pouffendorff, eene
venster geforceert hebbende in de voors. kercke sijn
ingegaen. Als wanneer deselve de kerckdeure van binnen
oock geforceert hebbende, ende hunne verdere complicen
daer in gelaeten. Dewelcke, – hij gedaegde buijten op
schildwacht stonde, – het tabernakel, ende de
schaperijen in de sacrijsdije met gewelt met een ploeg
kouteren opgebroeckende hebbende, daeruijt gestoolen en
ontvoert hebben alle die aldaer vindbaere kercken
goederen ende paramenten, dat deselve gedraegen hebben
tot an het boscken, gelegen an deesen kant van
Eijgelshoven, ende aldaer verdeelt.
Dat den Reubenschijter van Braeckelen, Peter
Körvers afdonder van Pouffendorff ende dan noch
eenen of twee andere vor hu behouden hebben de silvere
remonstrantie, hebbende aen de andere daer vor noch uijt
gegeven eenig gelt. Dat eenige de gedetineerden van
s'Hertogenraedt voor hun deel becomen hebben den
silveren kelck. Dat hij gedetineerde ende sijnen broeder
Hendrick voor hun deel ontfangen hebben de koopere
luchters, eenige kercke kleederen, ende dan ieder
ontrent de twee Rixdaelders aen gelt hetgene Peter
Corver, ende der Reuben schijter voors. op de
remonstrantie hadde uijtgegeven. Al welcke hem ende
sijnen broeder te deel gevallen saecken hij voors.
beklaegden vercocht heft bij eenen Jode tot Gangelt
genaampt Levi voor ontrent vier specie Rixdaelers.
Verders bekent de beclaegde met de vorigen ende
eenige andere Complicen die hij niet perfect designeren
kan, medeplichtig en handaedig is gewest, beneffens
Jorst Klinckerts gedetineerde alhijer aen de kerkdieverije
begaen op den Scheijdt.
Alwaer sij de deure geforceert hebbende, hij
beclaegde met den meesten deel van zijne vorigen
Complicen in de kerkcke is gegaen tot aen den autaer.
Alwaer Peter Corvers van Pouffendorff. de meergen.
Francis van Rourich ende sijnen broeder Joannes Ponts
met een kouteren het Tabernacul geforceert ende eenen
silveren kelck beneffens een ciborie, die hij verment
van tijn gewest te sijn, daeruijt gestoelen hebben.
Terwijlen de andere Complicen oock de deure van de
sacristije hebben geforceert ende die aldaer vindbaere
kercke kleederen en paramenten ontvoert ende gestoolen,
ende in den bosch de Streep gedeelt.
Dat hem beclaegde, sijne twee broeders Joannes en
Hendrick Ponts, den voors. Francis, den Reubenschijter
van Braeckelen, ende Niclas Elven op hun deel gevallen
is den silveren kelck den welcken den Reubenschijter
ende Francis tot hun genoemen, ende aen hun vieren
uijtgegeven hadden ieder drij patacons. Sijnde die
overige paramenten door de andere complicen in egale
protiens verdelt worden.
Bekent oock aen het inbreecken ende besteelen der
kercke tot Amstenraedt neffens meer andere
complicen hijer onder te nomineeren meede geholpen te
hebben.
Dat naementlijck an dese kerckdieverije mede
plichtig sijn geweest sijnen vader Matthijs Ponts,
sijnen broeder Joannes, den Reubenschijter Wolff van
Braeckelen, Niclas Elven, Andries Conssen, ende dan den
meergen. booter Coopman uijt de Groenstaet, ende noch
einige die hem gelijck hij segt wegens lankheijt van
tijdt, sij afgevallen. Segt vilschlijck te vermeenen,
dat meede alnoch daerbij is gewest, den ouden speelman
genoemt den Rooden van Nagelbeck.
Verclaert dat sij hun tot dijen eijnde versamlet
hebben op dijen Cruijsweg naest ende an dijen kant van
Amstenraedt, van alwaer sij samen gegaen sijn de tot aen
de kercke aldaer. Heft sijnen broeder Joannes beneffens
den Reubenschijter van Braeckelen, naer dat sij een
ledder op den misthof van Andries Moonen aldaer
gekreegen hadden een venster van de kercke geforceert
ende de ijsere staven met een kouter gebroecken.
Waerdoor den voors. Francis gepassert sijnde, aen de
andere complicen de kercke geopend heft. Dat sij alsdan
in die kercke gecoemen sijnde, aldaer gestoolen ende
ontvoert hebben de coopere luchtters, eenige keersen,
altar kleedden envordere Paramenten, bestaende in lijnen
en andere dergelijcken, priesters kleederen van weenige
waerdije ofte importinentie.
Alle welcke voors. kerck goederen door den voors.
Francis biij den Jode Levi tot Gangelt vercoecht sijnde,
ieder der complicen allenich daeraf ontfangen ofte
geprofiteert heft vier à vijf schillingen. Adderende hij
beclaegde dat hij met Francis was meede gegaen ende de
gesstoolene saecken helpen draegen bij den voors. jode,
ende aldaer oocj heft helpen vercoopen.
Bekent verders, dat hij mede heft helpen
besteelen de kercke tot Loverich, voor ontrent
twee a drij jaeren.
Dat daertoe meede geholpen hebben sijnen broeder
Joannes Ponts, sijnen oom Peter Korvers afdoender van
Pouffendorff, den Reubenschijter Lambert Wolff van
Brackelen, Niclaes Elven uijt de Rötsch, Francis van
Rourich, Niclaes Peters alias Blockmantjen, Joannes
Moulen van Kerckraed. Noch eenen kerel van Loverich,
hijer boven gedesigneert. Item de dochter van sijnen oom
Peter Körvers schinder tot Pouffendorff Cillien genaemt.
Ende dan noch einige andere die alreede genoegsam onder
de bande bekent ende aengeclaegt sijn.
Dat deesen diefstal door sijnen oom Peter Korvers
ende door desselffs dochter Cillien uijt gespioneert
sijnde, sijns gedetin. moije Catharina Beemelmans, die
meede daerbij gewest is, hem daeraf d'advertentie is
koemen doen. Dat hij vervolgens met sijnen broeder
Joannes, die doens immediatelijck te vor ten huije
gekoemen was, van alhijer gegaen was tot in een
boschken ontrent Broeckhuijsen gelegen. Sijnde oock
Korst Klinckerts tot dijen eijnde met hun gegaen, als
mede Wijn en Hendrick Meelers van Merckelbeek, genoemt
den rooden, ende Jan den tambour van Schinvelt. In
welcke voors. boschen sij aengetroffen en gevonden
hebben de boven genoemde complicen, waerbij alnoch
waeren Hendrick en Willem Keurvers eertijds villers tot
Krapoel. Dat sij alle te saemen, – waer noch waeren twee
van Broeckhuijsen, welckens naemen hij niet weet te
noemen, – van aldaer in den avondt sijn gegaen tot
Loverich.
Alwaer sijnen oom Peter Korvers, ende sijnen
broeder Joannes ende dan den Rubenschijter van
Braeckelen door eene gefoceerde venster in de kercke
geklommen, ende de kerckdeure geopent hebbende, een
groot gedeelt van sijne mede complicen binnen gegaen,
het tabernacul geforceert, eenen sijlveren kelck, een
sijlvere Ciborie ende dan twee ofte dreij pixides van de
H. Olije, benefens alle het aldaer vindbaere
priesterlijck gewaet ende paramenten, als oock de kopere
luchters gestoolen ende weggevoert hebben.
Alle welcke gestoolen kercke saecken sij
buijten Loverich achter de weijden gedeelt hebbende, was
hem beclaegde, sijnen broeder Joannes, sijnen oom
Niclaes Elven, ende dan den Reubenschijter van
Braeckelen ten deel gevallen het silveren Ciborium. Het
welcke sij vercocht hebben bij den meergenoemde Jode
Levi tot Gangelt vor acht patacons. Hebbende die overige
complicen de meeste der gestoolene kercke goederen onder
hun naer proportie gedelt ende ieder sijn deel daeraf
ontfangen.
Adderende den beclaegde dat meede bij de kercke
dieverije tot Loverich gewest ende geholpen heft
seeckeren Andries Brüll van Ubach, sijnde reedelijck
lanck en dick met vouse gecrolde haijren.
Ende ex officio ondervraegt
sijnde wat hem kennelijck is van de twee paerden
voorleeden jaere in den soomer uijte weijde van den
Ouden Hohh alhijer gestoolen, bekent dat sijnen broeder
Joannes, desselfs vrouwe Anna Geertruidt Ponts, Mechel
dochter van Mevessen Trijn van de Klinckheijd, Niclas
Elven, ende meergem. Francis van Rourich op seeckeren
avond ten huijse van hem beclaegde gekomen sijn. Ende
aldaer in presentie van hem Beclaegde, van sijnen vaeder
Matthijs Ponts, sijne moedere Barbara Bemelmans, sijne
sustere Griedtjen, van sijnen broeder Matthijs beraemt
ende vsatgestelt hebben om de twee voors. peerden te
steelen. Konnende hij beclaegde niet vor vast
assureren, of sijnen broeder Hendrick ende sijne suster
Marije oock dien avondt te huijs waeren ofte niet.
Dat tot dijen eijnde sijnen broeder Joannes
Ponts, ende sijne drij gesellen, beneffens de voors.
twee met hun sijnde gesellinnen ontrent ten negen a
thien uijren uijt sijn beclaegde huijs sijn uijtgegaen
om hun voornemen ten opzichte van die twee voors.
peerden t' effectueren. Dat hij beclaegde een weenig
daernae oock uijt sijn huijs gegaen is om te sijen of
hun deesen diefstal soude gelucken. Sijnde hij tot dijen
eijnde naer het velt opgegaen tot op den weg achter den
Bresser alhijer, alwaer sij volgens afspraecke met de
voors. peerden mosten passeren, om niet door den
gemeenen weg te komen. Ende alwaer hij dan ontrent naer
drij vierdel tijds gewacht hebbende, oock gesien heft,
dat de voors. vier mans persoonen met de voors. peerden
sijn aengekomen, waerop saeten Niclaes Elven ende sijnen
broeder Joannes Ponts, hebbende achter hun opsitten de
voors. Mechel ende Anna Gertruid Ponts, vrouwe van
sijnen voors. Joannes. Dat hij beclaegde hun aldaer
vergeselschapt heeft tot ontrent Muschenbroeck, een uyr
van alhier gelegen, om in cas deselve mogten vervolgt
worden hen te assisteren.
Verders verclaert naer der hand door sijnen
broeder Joannes gehort te hebben, dat sij de peerden
ieverant ontrent Verviers vercogt hadden.
Ende naer dat hem beclaegde dese sijne
bovensstaende bekentenissen ende responsiven wel
duijdelijck van worde tot worde sijn vorgelesen worden,
ende gevraegt sijnde of hij iet wilde daerbij of daeraf
doen, heft hij verclaert van neen. Ende vervolgens per
totum wel uijterlijck daerbij te bliven persisteren,
ende in oijrconde heft hij dese neffens ons eijgenhandig
onder tekent, in judicio extra ordinaris op het Casteel
van Hoensbroech, dato ende ten overstaen als boven.
Was geteekent: Peter Ponts
ende lager stond: Quod attestamur
ende waeren geteekent, M.J. Tossis scabinus, P.
Horstmans schepen, A, Ademus Daniels schepen, Leo
Creuwen geassumeert schepen, J. Horstmans loco
secretarij.
|
|
