Bokkenrijders en hun afstammelingen

Kersten

284

De Veldbode van Drievogels, Spekholzerheide, gefolterd, ontsnapt

Joh Kersten Joh. Rehaen Maria Scheeren Merten Scheeren Laurens Reumkens Joannes Peuskens Peter Arnoldi

Joannes Kersten is een zoon van Joannes en Maria Lenarts (Linnerts), een oudere broer van Michiel Kersten* en van Anna Maria Kersten getrouwd met Joannes Rehaen*. Hij woont in Drievogels, een buurtschap bij Spekholzerheide maar gelegen in de bank Heerlen. Hij is veldbode en bezit enig land. Hij trouwt 21 okt. 1719 in Heerlen Maria Scheeren*, dochter van Arnold en Catharina Peters en een zuster van Merten Scheeren*. Uit het huwelijk van Joannnes en Maria worden zeven kinderen geboren tussen 1721 en 1736, waaronder Maria Elisabeth, getrouwd met Laurens Reumkens*. Joannes is als medeplichtige aan overvallen en diefstallen genoemd door gevangenen in Kerkrade en Schaesberg. Hij wordt op 26 juni 1743 aangehouden door de procureur Westrik en voorlopig opgesloten in de zeer bouwvallige dieventoren in Heerlen. Pas op 2 juli keuren de schepenen de arrestatie goed en wordt Joannes samen met zijn vrouw in Valkenburg opgesloten. Al snel noemt men hem een van de leiders van de dievenbende en Franssen, de schout van Hoensbroek schrijft dat hij erg familiair was met de Pontsen. Maar ook in het verhoor van 1 aug. blijft Joannes ontkennen en op de Lichtenberg op de grens van de banken Heerlen en Schaesberg wordt hij 29/30 aug. 1743 geconfronteerd met gevangenen uit Schaesberg. Meteen daarna, nog op 30 aug. is hij veroordeeld tot scherp examen en vervolgens onder foltering verhoord. Kennelijk heeft hij toen bekent, want 4 sept. is hij ingezet om in confrontaties gevangen te beschuldigen die geen bekentenis afgelegd hadden, Joannes Peuskens* en Peter Arnoldi*. Joannes weet uit de gevangenis te ontsnappen, omstandigheden en tijdstip zijn onbekend. Hierna ontbreekt van hem ieder spoor, ook al gaat er in 1751 een gerucht rond in Heerlen dat hij in Gulik geëxecuteerd zou zijn. Maria Scheeren sterft in mei 1744 aan de galg op de Heesberg bij Heerlen.

ZIE VERDER:

— Documenten: Goedkeuring arrestatie 17 juni 1743
..........In: Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743 - Continuatie 19 juli - Recollectie 23 juli
..........In: Scherp examen Peter Ponts 29/31 juli 1743
..........In: Confrontatie Michiel Arets tegen Joannes Dirckx den Dock 6 aug. 1743
..........In: Confrontatie Michiel Arets tegen Joannes Muijters 7 aug. 1743
..........In: Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Scherp verhoor Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........Vonnis scherp examen 30 aug. 1743
..........Confrontatie tegen Joh. Peuskens en Arnoldi 1 sept. 1743
..........In: Vonnis scherp examen van anderen 4 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Willem Bock 25 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Vragen voor verhoor van Caspar Hochkirchen 19 okt. 1743
..........In: Vragen voor verhoor van Joannes Rehaen 22 okt. 1743
..........In: Verhoor Joannes Rehaen 22 okt. 1743
..........In: Scherp examen Anna Rutten 25 okt. 1743 - Recollectie 21 jan. 1744
..........In: Scherper examen Jacob Creuwen 28 nov. 1743
..........In: Scherp examen Laurens Reumgens 24/25 jan. 1744 &  Recollitie 27 jan. 1744
..........In: Continuatie scherp verhoor Joannes Rehaen 1 feb. 1744
..........In: Vonnis scherp examen van Willem Hoenen 4 juli 1745
..........In: Lijst van criminelen van Westrik 1746
..........In: Scherp examen van Nicolaes Rootcrantz de oude 18/19 september 1771

— LIT - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 19, 25, 70
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 35, 39, 54/5, 58 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 132/3 [arrestatie] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 58, 80, 100, 186, 189, 193, 202, 245, 267, 269 [samenvatting], 271, 409
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 39, 44, 138.  'Deel II (2014)' p. 238
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 110, 114/5, 117, 119/20, 133/4, 136/7, 142,
..........145, 148, 151, 170/1, 180/2, 184, 'Deel II (2020)' p. 102/3, 137/8
..........'Deel III (2020)' p. 124, 159/62, 170/1, 178, 196, 247.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

285

Michiel Kersten uit Gracht, 'Michiel Aarts', gefolterd, galg 1745

Joh Kersten Joh. Rehaen Willem Bock Jac. Creuwen Math. Creuwen Mat.Crombach Chr. Gielens Mathijs van den Hoff Nic. Pelsers Laurens Reumgens Leon Vrancken Claas Werrey Joh. Mertens Michiel Arets

Michiel Kersten wordt 7 maart 1706 gedoopt in Kerkrade als zoon van Joannes en Maria Lenarts (Linnerts), een broer van Joannes Kersten* en van Anna Maria Kersten getrouwd met Joannes Rehaen*. Hij woont in Gracht bij Spekholzerheide 'auf der Gassen' onder Kerkrade. Hij trouwt 37 jaar oud op 26 mei 1743 in Kerkrade met de zestien jaar jongere Gertrudis Crombach, gedoopt 23 april 1722 in Kerkrade als dochter van Joannes en Agnes Leurs. Uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren. Vier maanden na zijn bruiloft, 28 sept. 1743 wordt Michiel gearresteerd en er volgen confrontaties met tien (!) gevangenen die hem beschuldigen, Willem Bock*, Jacob* en Mathijs Creuwen*, Mathijs Crombach*, Christiaan Gielens*, Matthijs van den Hoff*, Nicolaas Pelsers*, Laurens Reumgens*, Leonard Vrancken* en Claas Werrey*. Tenslotte  28 en 29 okt. scherper examen, op 28 jan. 1744 nog eens en 1 febr, recollectie. Samen met Joannes Mertens*, Joannes Rehaen en Laurens Reumgens weet hij een met bloed geschreven briefje uit de gevangenis te laten smokkelen, waarin ze betuigen onschuldig te zijn en hun vrouwen smeken een advocaat in te schakelen. Dit briefje bereikt inderdaad de Raad van Brabant in Brussel en zorgt, samen met andere protesten voor een opschorting van de processen, maar toch wordt uiteindelijk een doodvonnis uitgevoerd. Michiel sterft 38 jaar oud aan de galg bij Spekholzerheide op 28 jan. 1745. De geconfisqueerde goederen worden gekocht door zijn zuster Elisabeth, weduwe Petrus Gobbels. Opmerking: Michiel lijkt soms als M. Aerts verward te worden met zijn voornaamgenoot Michiel Arets* uit Schaesberg

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Willem Bock 25 sept. 1743
..........Arrestatiebevel 28 sept 1743
..........Brieven uit de gevangenis gesmokkeld
..........In: Scherper examinatie Joannes Mertens 30 okt. 1743
..........In: Scherper examen Jacob Creuwen 28 nov. 1743
..........In: Recollectie Joannes Mertens 12 dec. 1743
..........In: Scherp examen Laurens Reumgens 24/25 jan. 1744 &  Recollitie 27 jan. 1744
..........In: Protocol scherper examen Joannes Rehaen 30 jan. 1744
..........In: Recollitie Joannes Rehaen 3 febr. 1744
..........In: Continuatie scherp verhoor Joannes Rehaen 1 febr. 1744
..........In: Vonnis Herman Keijbets 23 dec. 1744
..........Gerechtskosten 1751

— LIT - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 17
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 54, 68 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 128/9 [noodkreet om hulp]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 81, 194, 198, 243 [samenvatting], 269
...- O. Willems 'Die Bockreiter, Korrektur einer Legende' (1991) p. 72/73 [gerechtskosten]
...- L. Augustus 'De wieg van de bokkerijders-mythe stond in Kerkrade' (In "Kerkrade onderweg' 1993) p. 17
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 130, 134, 178.
..........'Deel II (2014)' p. 234, 255
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' 'Deel II (2020)' p. 129, 140, 143
..........'Deel III (2020)' p. 123/4, 144, 160, 177/9, 244.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online