Personeele respondeeringhe van den
gedetineerden Nicolas Rootcrantz den
ouden bij scherper examinatie gedaen
op den Casteele van s'Hertogenraede
den 18 september 1771 ten overstaen
van de Schepenen Hulgens, Trumpener,
Zentiss en Coenen ende J.J. Corneli
greffier

Eoden et coram iisdem is door den heer officier gesisteert geworden, en heeft gecompareert den gedetineerden Nicolaes Rootcrantz den ouden. Aen den ghenen het decret van scherpere examinatie, heden in judicio extraordinario beraemt, voorgelesen en denselven aengemaent sijnde de waerheijt te seggen, heeft den voorseijden gedetineerden overal in negativis blijven persisteeren. Is dienvolghens s'morgens ten thien uhren op den stoel van torture gebonden, en sijn hem de schruijven op de duijmen gestelt geworden. En deese schruijven twintigh minutten sonder bekentenisse op sijne duijme gehad hebbende, is hem den eersten stievel op sijn rechte been gestelt geweest. Ende dien  niettegenstaende blijvende in negativis persisteeren, heeft men thien minutten voor twelf uren begonnen hem aen de wip op te korven. Welk doende heeft denselven aenstons verclaert plichtigh te sijn aen den diefstal begaen bij seekeren Kockelkorn aen den Steegel, ende dat sij daar ingecomen waeren achter aen een stal. Ende weijgerende voorders te bekennen de omstandigheeden van dien diefstal, is naeder aen de wip opgetrocken, ende daeraen hangen blijven tot vijf minutten naer de twelf. Moet zijn een uhr, als wanneer denselven noch bekent heeft van geassisteert te hebben aen de diefte begaen op de pastorije van Marienbergh voor lange jaeren. Ende daer buijten op schiltwacht gestaen te hebben hiertoe gecommandeert zijnde door den smeede van Kerckrode. Ende andere sijn gesellen waervan hij de naerdere omstandigheeden belooft heeft te seggen, indien wat los ende afgelaeten wirdt om hem eenigsints te rusten. Welckenvolghende is denselven aenstonts afgelaeten worden.

Ende gerust hebbende tot een half quartier naer drij uhren, heeft verclaert, dat aen den voorseijden diefstal begaen op de pastorije tot Marienbergh noch beneffens hem geassisteert hadden Peeter en Joannes Douven, Joannes Moulen, den smit Christiaen Kerckhoff, seekeren Kersten voor lange jaeren geëxecuteert, Mathijs van den Hoff soon van Hendrick van den Hoff, en vele andere die hij weghens langheijt van tijd nu niet en weet te noemen. Dat hem den eersten aenslaegh om deesen diefstal op de pastorije tot Marienbergh te begaen gegeven hadden de voorseijde Douven en de smit Christian Kerckhoff. Sulx ontrent de acht daegen van te voorns. Dat om deesen diefstal te voltrecken met hem op seeckeren avont daernaertoe gegaen was seeckeren man van Brouckhuijsen voor lange jaeren geëxecuteert. En daer comende hij gedetineerden op schiltwacht gestaen heeft, gecommandeert gelijck voorschreven. Dat d'andere gesellen die niet op schiltwacht stonden daer, ontrent een uhr in de pastorij ingebleven waeren. Sonder dat hij gedetineerden weet waer gebroocken hadden, noch waer ingecomen waeren, als alleen, dat niet gebroocken worden ter zijde waer hij op schiltwacht gestanden. En dat daer door de gesellen was gestoolen worden gelt, silverwerck, en linnewandt, het ghene hij nu niet meer en weet te specificeeren. En dat voor sijn aendeel van deesen diefstal hij gedetineerde geprofiteert heeft ontrent de twee rijxsdaelders, die Peter Douven hem vier of vijf daegen daernaer gelangt gehad heeft ten huijse van hem Douven.

Seggende den gedetineerden dat aen voorseijden diefstal in actis vermelt, begaen bij Matthijs Kockelkorn aen den Steegel in den lande ter Heijden noch beneffens hem geassisteert hadden Wilhelmus Bock, Joannes Moulen, Christian Kerckhoff, Mathijs van den Hoff, Merten Creuwen en andere die hij niet en weet. Dat den voorseijden Christian Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde. En dat op seeckeren avont hij gedetineerden alleen daernaertoe gegaen is, en daer comende d'andere gesellen alreede daer gevonden heeft. En door voorseijden Kerckhoff doens op schiltwacht was gecommandeert geworden, en heeft gestaen ter zijde van de weijde. Alwaer d'andere gesellen, gelijck hij gedetineerden nu vermeint door eenen stal ingebroocken waeren. En de gesellen daer een tijdt lang ingeweest zijnde, en uijtcomende bij hem gecomen was eenen hoop gesellen, seggende dat het daer geschiet was. Als wanneer hij gedetineerden wederom alleen naar huijs gekeert is. Dat daer door de gesellen was gestoolen worden: gelt en naar hij vermeint oock linnewandt. En dat voor sijn aendeel hij gedetineerden geprofiteert heeft ontrent de drij rijxdaelders, die de voorseijde Christian Kerckhoff en Joannes Moulen hem ontrent de acht dagen daernaer gelangt hadden.

Ende heeft den gedetineerden voorders verclaert mede geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, begaen op de pastorije tot Hoghen. En dat aen desen diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden: Baltus Kerckhoff, en desselfs broeder den coster van Hoghen, de huijsvrouw van voorseijden Baltus Kerckhoff, Joannes Peeter Crichelbergh.

Den gedetineerden weijgerende voorders de waerheijt te seggen, sijn hem om anderthalf vierdel voor vijf uhren sijne handen op den rugge gebonden worden, en is soo vorts wederom opgerolt worden tot van den stoel. Als wanneer denselven geseijt, dat noch daerbij geweest Schutgens Adolf van Ubach met sijnen soon, Albert den wever van Merxstein, alhier gedetineert.

En weijgerende wieders de waerheijt te seggen, is om een half vierdel voor vijf uhren voorders opgerolt worden. En gehangen hebbende een vierdel uhr, heeft geseijt, dat aen voorseijde diefstal van Hoenghen noch geassisteert hadde Nicolaes Hansen van de Worm, sijnde een schoonmaecker van professie.

Versoekende soo vorts den gedetineerden afgelaeten te worden onder verspreecken alsdan de waerheijt beeter te seggen sullen. Het ghene hem geaccordeert, en dus afgelaeten sijnde, heeft verclaert dat noch aen dien diefstal tot Hoghen geassisteert hadde Wilhelmus Schiffers van Merxstein, sijnde eenen schoonmaecker van professie, hebbende eenen puckel in seinen rugge. Schiffers Thijsgen van Merxstein, sijnde eenen weggenbacker, getrouwt en noemende desselfs huijsvrouw haer Regina, sonder den toenaem daeraef te weeten.
Eenen wever uijtter Hostart genoemt Peeter, woonende het eersten huijs neffens den Schepen Trumpener. En dat noch meer andere aen denselven diefstal geassisteert hadden, die hij nu ten deele niet en weet te noemen, en oock ten deele niet gekent en heeft. Dat eenighen tijdt van te voorns hij gedetineerde gewerckt gehad heeft ten huijse van Baltus Kerckhoff, en doens van denselven den eersten aenslaegh tot deesen diefstal becomen. En dat 's avonts voor het begaen van deesen diefstal hij gedetineerden geweest was ten huijse van Baltus Kerckhoff en van daer met denselven gegaen tot Hoenghen, alwaer sij ingegaen waeren in't huijs van den Coster Kerckhoff aldaer. En Baltus doens wederom uijtgegaen was en daernaer weder ingecomen ten selven huijse, bij hem hebbende sijne huijsvrouw, de voorseijde en meer andere gesellen. En daer vergaedert sijnde van daer saemen gegaen sijn op de pastorije toe. En comende aen de pastorije, hij gedetineerden op schiltwacht was gecommandeert geworden door Baltus Kerckhoff, en heeft gestaen voor dieselve pastorij op de straet. Dat daer ontrent de pastorije meerdere schiltwachten door de gesellen sijn uijtgestelt geweest en d'andere daer gebroocken hebben. Sonder dat hij positief , wie daer gebroocken heeft, nocht waer en ter wat platze, mits niet gebroocken worden vorn ter sijde waer hij op schiltwacht gestaen heeft. Dat de gesellen daer in de pastorije geweest sijnde wel ontrent eene goede uhr. En naer begaene diefstal uijtcoemende, Baltus Kerckhoff hem waerschouwde van te marscheeren, en hij gedetineerde doens met denselven Baltus Kerckhoff en meer andere van den gesellen, passerende door een Gulicker dorp op Merxstein toe gegaen is. Dat op voorseijde pastorije tot Hooghen door de gesellen, die daer ingeweest waeren gestoolen was geworden gelt en oock de Monstrance. Maer dat hij gedetineerden niet en weet wie van de gesellen de Monstrance verdraegen heeft, noch waer dieselve verbleven. En dat hij voor sijn aendeel van deesen diefstal van Hooghen getrocken en geprofiteert heeft de waerde van acht schillingen. Waervoor Baltus Kerckhoff hem schoonen gelapt en gerepareert heeft te weeten voor een en twintigh merck en de resterende penninghen tot acht schillingen en de resterende penninghen tot acht schillingen  luttele daegen naer de begaenen diefstal baer uijtgekeert.

     Mits den overcomenden avont is ten halven seven gecesseert geworden.

Op heden den 19. september 1771 is wederom door den heere officier gesisteert geworden, en heeft gecompareert den gedetineerden Nicolaes Rootcrantz den ouden, den ghene lecture gehad hebbende van voorstaende sijne responderinghe, heeft verclaert: dat aen den voormelden diefstal begaen op de pastorij tot Hooghen noch beneffens de gesellen hiervoor aengehaelt, onder anderen geassisteert hadden Matthijs Hermans uijt den groonen wegh met desselfs knecht genoemt Steffen, waervan hij den voornaem niet weet.
 
Verclaerende den gedetineerden voorders noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, begaen bij de weduwe Janssen tot Immendorp. En dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden: Adolph met sijne twee soonen, en meer anderen van Ubach die hij niet en weet te noemen, den voorseijden Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, den voornoemden wever uijtter Hostardt genoemd Peeter, Nicolaes Hanssen, Hans Peeter Crichelbergh, Baltus Kerckhoff met desselfs huijsvrouw, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker, hiervoor noch genoemt, en meer andere die hij niet gekent en heeft. Dat ontrent de vierthien daegen van  te voorns Baltus Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven heeft. Dat om deesen diefstal te effectueeren hij gedetineerden s'avonts met voorseijden Baltus Kerckhoff, desselfs huijsvrouw, en d'andere voorseijde gesellen van Merxstein ten eersten bij malcanderen gecomen ten huijse van voornoemt Schiffers Thijsgen den weggenbacker. En van daer  te saemen op Immendorp toegegaen sijn, hunnen wegh genoemen hebbende langs den Vivat, alwaer noch bij hun gecoemen de voorseijden Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, en Peter den wever uitter Hostardt. Dat onder weghens noch bijgecoemen waeren de voorseijde Ubacher en andere gesellen. Seggende den gedetineeerden nu dat de huijsvrouw van Baltus Kerckhoff vercleedt was in mans cleederen en dat aen den voorseijden diefstal noch geassisteert hadde eenen uijt den Vivat onder Ubach. En sij comende tot Immendorp, d'andere gesellen die hij niet gekent en heeft, en die niet bij hun waeren naergecomen sijn, ende dus te saemen sijnde aen het huijs van de weduwe Janssen aldaer, hij door Baltus Kerckhoff op schiltwacht was gecommandeert geworden, en heeft gestaen met eenen stock. Dat daer onder anderen gebroocken hadden Baltus Kerckhoff met desselfs huijsvrouw, de voorseijde Ubacher en andere gesellen, die oock daer in den huijze ingeweest waeren en dat daer aen het huijs van de weduwe Janssen was gebroocken worden aen eene venster. Dat de gesellen eenen tijdtlangh in den huijse ingeweest sijnde, er naer begaenen diefstal uijtcoemende, ten eersten bij hem gecomen wasBaltus Kerckhoff, seggende dat het tijdt van marcheeren was. En hij gedetineerden doens met denselven Baltus Kerckhoff, desselfs huijsvrouw, Joannes Peeter Crichelbergh, Wilhelmus Schiffers, Thijsgen Schiffers, Nicolaes Hanssen van de Worm, Mathijs Hermans met sijnen knecht en den voorseijden wever Peeter uijtter Hostart te saemen vortgegaen sijn en hunnen wegh genomen hebben langs Ubach tot op den cruijswegh aen Ophoven, alwaer sij hun verdeelt hebben, en een jeder sijnen wegh genomen heeft. Seggende den gedetineerden van niet præcies te weeten wat door de gesellen in t'huijs van de weduwe Janssen tot Immendorp was gestoolen worden, mits hij daer niet ingeweest. En dat voor sijn aendeel van dien diefstal hij gedetineerden geprofiteert heeft eenen rijxdaelder, den ghenen Baltus Kerckhoff hem in t te rugge keeren nae begaenen diefstal onderweghs gelangt heeft. Verclaerende den gedetineerden noch dat naer deesen begaenen diefstal de huijsvrouw van Baltus Kerckhoff een pack gestoole effecten gebonden in een laacken, mede naer huijs gedraegen heeft. Sonder dat hij gedetineerden weet te specificeeren d'effecten die in dit pack waeren.

Verclaerende den gedetineerden oock geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
begaen bij Martinus Schröder aen de handt in den lande ter Heijden. En dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden Nicolaes Hanssen van de Worm, Matthijs Hermans met sijnen knecht Steffen uijt den groonen wegh, Peeter den wever uijt Hostart, Hans Peeter Crichelbergh van Merxstein, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers thijsgen den weggenbacker.
Verclaerende den gedetineerden nu dat aen den voorbeschrevenen diefstal begaen bij de weduwe Janssen, tot Immendorp noch geassisteert hadde eenen man woonende op den Coolbergh onder Kerckrode, genoemt Ross, waervan hij den voornaem niet en weet, sijnde voortijdts geweest eenen rosstucher.
Seggende den gedetineerden dat aen den voorseijden diefstal begaen bij Martinus Schröder aen de handt noch geassisteert hadde Baltus Kerckhoff en veele anderen die hij nu niet en weet te noemen en niet gekent en heeft. Dat voorseijden Baltus hem ontrent de vierthien daegen van te voorns den eersten aenslaegh gegeven heeft van den voorseijden diefstal aen de handt te begaen, sulx ten huijse van hem, Baltus Kerckhoff. En dat om deesen diefstal te voltrecken, hij gedetineerden s'avonts van Merxstein vertrocken is op het huijs aen de handt toe. En comende onderweghs aen het Haendoorgen op dat sijde van het dorp genoemt der Banck, daer de gesellen, soo vremde als bekende bij malcanderen gecomen sijn. En sij gesellen comende aen het huijs aen de handt, Baltus Kerckhoff met veele van d'andere gesellen daer eene duhr opgebroocken hebben en daerdoor in t'huijs ingegaen sijn. En hij gedetineerden ondertusschen voor het huijs aldaer was blijven schiltwacht staen, daertoe gecommandeert door Baltus Kerckhoff. En dat daer staende hij gedetineerde gehoort heeft, dat den man in't huijs hem seer weirde. Dat de gesellen daer wel twee uhren in den huijse ingeweest sijnde, uijtquaaemen ten tijde als tot Bergh daer in de gebuerte leggende, op de klock geschlaegen wierde en Baltus Kerckhoff hem daer seijde dat het tijdt marcheeren was. En hij gedetineerde doens met sijne voorseijde gesellen van Merxstein en meer andere vort en een Ider naer huijs gegaen is. Dat daer in t'huijs aen de handt gelt en effecten door de gesellen sijn gestoolen worden. En dat de huijsvrouw van Baltus Kerckhoff, die ghene oock vercleedt in mans cleederen aen desen diefstal geassisteert heeft, gearmeert met eenen degen, een pack gestoole effecten, gebonden in een laacken mede ewegh en naer huijs gedraegen heeft.. En dat ontrent de acht daegen daernaer Baltus Kerckhoff hem gedetineerden voor sijn aendeel van deesen diefstal gelangt heeft sess schillingen.

Heeft noch verclaert geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, begaen op d'abdije van Cloosterrode, en dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden Baltus Kerckhoff, Hans Peeter Crichelbergh, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker, Nicolaes Hanssen van de Worm, Peeter den wever uijtter Hostart, Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen uijt den groonen wegh en veele andere, die hij seijt niet gekent te hebben. Dat ontrent de vierthien daegen van te voorns Baltus Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven heeft. En dat om denselven te voltrecken hij gedetineerden met de voorseijde gesellen van Merxstein s'avonts op d'abdije van Cloosterrode toegegaen is. En daer comende Baltus Kerckhoff, Peeter den wever uijtten Hostart en meer andere aldaer over de muijr ter seijde van de vivers overgeklommen sijn tot op den misthof en hij gedetineerden oock selfs doen op den misthof geweest is. En doens d'andere gesellen aen eene venster gebroocken hebben, en daer door in d'abdije ingegaen sijn. Hij gedetineerde ondertusschens op den misthoff was blijven staen. En de gesellen daer ontrent eene uhr ingeweest sijnde, en uijt coemende Baltus Kerckhoff hem seijde dat het tijdt marcheeren was, mits men in d'abdije op was. En sij gesellen doens wederom ter selver seijde van d'abdije vertrocken sijn en een Ider naer huijs gegaen is. Dat hij gedetineerden vermeint, volghens het seggen van d'andere gesellen dat op voorseijde abdije niet gestoolen was geworden, en dat oock hij daeraf niet geprofiteert en hadde.

Segt voorders oock geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
begaen bij Hans Willem Görts tot Wurm in den lande van Gulich. En dat noch beneffens hem aen dien diefstal geassisteert hadden Nicolaes Hanssen van de Worm, Mathijs Hermans en sijnen knecht Steffen uijt den groonen wegh, Peeter den wever uijtter Hostardt, Hans Peeter Crichelbergh, Wilhemus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker, Baltus Kerckhoff en veele andere die hij segt niet gekent te hebben. En dat Baltus voorseijt hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde ten sijnen huijse luttele daegen van te voorns. En dat om deesen diefstal te voltrecken hij gedetineerdens'avonts met sijne voorseijde gesellen van Merxstein vertrocken is, hunnen wegh genomen hebbende langs Ubach. En dat noch in het velt andere gesellen bijgecomen en hunnen wegh vervolght hebbende tot bijnaest Wurm. Daer noch differente gesellen van de haegen sijn bijgecomen en so vorts gecomen sijnde tot aen het huijs tot Wurm, waer sij gestoolen hebben. Hij gedetineerde naest hetselve huijs op schiltwacht gestaen heeft, daertoe gecommandeert door Baltus Kerckhoff. Alwelcken Baltus Kerckhoff met meer andere gesellen daer gebroocken heeft, en door een duhr ingegaen is. En dat geduijrende dat den gedetineerden daer op schiltwacht gestaen heeft. daer geschoten was geworden. Sonder dat hij positief weet te seggen wie geschoten heeft. Dat de gesellen eenen tijdtlangh ingeweest sijnde en nae begaene diefstal uijtcoemende ten eersten bij hem gecomen was Schutgens Adolf van Ubach, die oock aen deesen diefstal geassisteert, seggende dat het tijdt ruijmen was. En hij gedetineerden doens met d'andere gesellen vort, en Ider naer huijs gegaen is. Dat daer in het huijs tot Wurm door de gesellen was gestoolen worden gelt, linnenwandt, en andere effecten. Waeraef hij gesien heeft dat den voorseijden Ross van den Coolbergh, die oock aen deesen diefstal geassisteert, een middelmaetigh pack mede vortgedraegen heeft. Gelijck hij oock gesien heeft, dat de huijsvrouw van Baltus Keckhoff die oock bij deesen diefstal geweest, een pack gestoole effecten medegenomen heeft. En dat ontrent de ses daegen daernaer Baltus Kerckhoff hem voor sijn aendeel van deesen diefstal gelangt heeft twelf schillingen.

Den gedetineerden heeft verclaert noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
begaen op de pastorije van Hunshoven. En dat aen dien diefstal noch beneffen shem geassisteert hadden Nicolaes Hanssen, Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, Peeter de wever uijtter Hostardt, Hans Peeter Crichelbergh, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker, Frans Hendrik Vorst, hier in de gevanckenisse gestorven, desselfs soon Joseph Vorst, Baltus Kerckhoff, Schutgens Adolf, met sijne twee soonen en meer andere van Ubach, die hij niet en weet te noemen. Oock noch vremde die hij niet gekent en heeft. Dat ontrent de vierthien daegen van te voorns Baltus Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven heeft. Dat om deesen diefstal te voltrecken hij gedetineerden s'avonts met de voorseijde Merxsteiner gesellen vortgegaen is op de pastorije van Hunshoven toe. En coemende ontrent den hof van Hunshoven, daer de gesellen van Ubach en andere vremde bijgecomen sijn, van alwaer sij gegaen sijn tot aen de pastorije. En hij gedetineerde daer aen de pastorije schiltwacht gehouden heeft, daertoe gecommandeert door Schutgens Adolf van Ubach. Als welcken Adolf met eenen van desselfs soonen ende Baltus Kerckhoff daer aen de pastorije gebroocken hebben en oock ingeweest zijn. Sonder dat hij gedetineerden de præcise platze weet te seggen waer gebroocken worden. Dat de gesellen ontrent een uhr of anderhalf in de pastorije geweest sijnde, en naer begaenen diefstal uijtcoemende, bij hem gecomen was Schutgens Adolf voorschreven, seggende dat het tijdt ruijmen was, dat sij hun souden bijeen packen. Als wanneer sij gesellen van daer vertrocken en hij gedetineerden met de voorseijde Merxsteiner gesellen naer huijs gegaen is. Dat in de voorseijde pastorije door de gesellen was gestoolen worden eenigh gelt en linnenwandt, emmers gelijck hij vermeint, vermits hij de gestoelene effecten niet gesien. Edoch gesien, dat den voorseijden Ross van den Coolbergh hem noemende Alexander met sijnen voornaam, – gelijck alsnu verclaert heeft, den ghenen hij gedetineerden seijt dat oock aen deesen diefstal geassisteert hadde, – een pack gestoele effecten mede vortgedraegen heeft. Gelijck oock Baltus Kerckhoff een ander pack mede genoemen heeft. Seggende den gedetineerden van deesen diefstal geprofiteert te hebben twee rijxdaelders die Schutgens Adolf  hem ontrent de acht daegen daernaer tot Ubach gelangt hadde.

Seggende den gedetineerden dat nu geleden ontrent de negen of thien jaeren, hij met Baltus Kerckhoff, Nicolaes Hanssen, Peeter den wever uijtter Hostardt, Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, Hans Peeter Crichelbergh, Schiffers Thijsgen den weggenbacker en Wilhelmus Schiffers met den puckel. geweest is op seeckere nachte in t'velt niet verre van Merxstein ter platze waer eenen struijck is staende, genoemt op het hemelrijck. Dat Baltus Kerckhoff doens ter selver platze een crucifix in sijne handen hadde en hun gesellen heeft doen sweiren eenen Eedt, bestaende in dien dat sij altoos mede moesten gaen steelen en den eenen den anderen neijt en soude moghen verraeden. Waerop sij den godt af en de duijvel toegeswooren hebben met deese intentie. Alnoch dat sij soo sij gevangen wierden en alsdan ter scherpere examinatie ofte torture gestelt wierden, dat alsdan den duijvel hun soude helpen de pijn doorstaen en dieselve verlichteren.

Heeft noch verclaert oock mede geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
begaen in't panhuijs tot Wijnandsrade bij Henricus Ritzen. En dat aen deesen diefstal noch beneffens hem geassisteert hebben Baltus Kerckhoff, Hnas Peeter Crichelbergh, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker, Nicolaes Hanssen, Peter den wever uijtter Hostart, Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, Schutgen Adolf met sijne twee soonen en meer andere die hij niet gekent en heeft, Alexander Ross van den Coolbergh, met meer andere vremde. Dat ontrent de acht daegen van te voorns Baltus Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde. En dat, om deesen diefstal te voltrecken hij gedetineerden s'avonts met Baltus Kerckhoff, Nicolaes Hanssen, Hans Peeter Crichelbergh, Wilhelmus Schiffers, Schiffers Thijsgen en Alexander Ross, – welcke laetste hun tot Merxstein was comen aenroepen, – gegaen is op Broichuijsen aen. En dat tusschen Broichuijsen en Merxstein in het velt noch bijgecomen waeren de voorseijden Peeter, den wever uijtter Hostart, ende Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen. En dat aen Broichuijsen noch bijgecomen waeren de gesellen van Ubach. Van alwaer sij gegaen sijn op de heijde aen, ende vorts over de heijde ende over platzen, – die hij niet en weet te deschribeeren, mits naer dien cant niet al te weel bekent, – tot aen t'panhuijs tot Wijnandsraede toe. Dat onderweghens noch al gesellen bijgecomen sijn, die hij niet en weet te noemen en oock niet gekent en heeft. Dat sij gesellen gecomen sijnde aen het panhuijs tot Wijnandsraede, hij gedetineerden daer door Schutgens Adolf van Ubach op schiltwacht was gecommendeert geworden en heeft gestaen niet verre van het panhuijs af. En dat denselven Adolf, Baltus Kerckhoff, en meer andere van de gesellen daer gelijck hij vermeint, aen het panhuijs gebroocken hebben en oock ingeweest sijn. Dat hij gedetineerden daer heeft hooren schieten, sonder dat hij weet wie geschooten heeft. Ende dat de gesellen daer wel ontrent de twee uhren ingeweest sijnde, en naer begaenen diefstal uijtcoomende, ten eersten bij hem gecomen was Schutgens Adolf van Ubach, seggende dat het tijdt marcheeren was.
En sij gesellen doens te saemen van daer vort en hunnen voorighen wegh wederom naergegaen sijn tot in Broichuijsen, alwaer sij ingekeert sijn ten huijse van den slachter Frans Willem en daer gedroncken hebben. Dat in het panhuijs tot Wijnandsraede door de gesellen was gestoolen worden gelt, linnewandt en andere effecten. Dat een pack van dese effecten door eenen van de Ubacher gesellen was gedraegen worden tot Broichuijsen, en daer in het huijs van Frans Willem voorseijt op de taeffel sijn uijttereen gelagt worden, van alwelcke effecten een deel ten huijse van meergemelden Frans Willem verbleven sijn. Dat onderweghens tusschen Wijnandsraede en Broichuijsen, Adolf voormelt hem voor sijn aendeel van desen diefstal gegeven heeft twelf schillingen. En dat van het huijs van voorseijden Frans Willem hij gedetineerden met sijne Merxsteiner gesellen naer huijs naer Merxstein vertrocken is.

Heeft oock verclaert mede geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, begaen tot Ubach aen het velt ten huijse van wijlen Joannes Reijnartz. En dat beneffens hem geassisteert hadden Gabriel Reijnartz van Ubach, Peeter Pauwels, Adolf met sijn twee soonen, Nicolaes Hanssen van de Worm, Peeter den wever uijtter Hostart, Mathijs Hermans met sijnen knecht Steffen, Hans Peeter Crichelberg, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Schiffers Thijsgen den weggenbacker. Dat luttele daegen van te voorns Adolf voorseijt hem tot Ubach de eersten aenslaegh gegeven heeft van deesen diefstal aen het velt te begaen. Dat om deesen diefstal in het werck te leggen, op seeckeren avont met hem daernaertoe gegaen sijn de voorseijde Merxsteiner gesellen en sij met d'andere bij malcanderen gecomen waeren op het velt aen de haegen, niet verre van het huijs waer sij gestoolen hebben, van alwaer sij te saemen gegaen sijn tot aen hetselve huijs. Behalvens hij gedetineerden, als sijnde hij aen voorseijde haegen blijven schiltwacht houden. Dat hij gedetineerden niet en weet, wie gebroocken, noch waer, noch wie ingeweest. En dat de gesellen daer niet overlangh gebleven waeren, maer weghens overgecomen tumult – mits Imant in het dorp geschooten hadde en tot Ubach op de klock geslaen wierde, – hebben moeten loepen gaen. En doens een Ider naer huijs vertrocken is, dat hij gedetineerden niet en weet wat door de gesellen in het voorseijde huijs aen het velt gestoolen worden, noch waer de gestoole effecten verbleven. En dat drij daegen daernaer hij gedetineerden geweest was tot Ubach en wederkeerende naer Merxstein, hem op den wegh aen de Ubacher bosch tegengecomen was voorseijden Schutgens Adolf, den ghenen hem doens voor sij aendeel van voorseijden diestal gegeven heeft sess schillingen.

Verclaert noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
voor lange jaeren begaen ten huijse van Jan Essers op de Magerauw. En dat aen dien diefstal noch mede geassisteert hadden Joannes Vincken, den hoefsmit Arnoldus Paffen uijtten Hostart, Jacobus Vincken? soon van den voorseijden Joannes Vincken en veele anderen die hij weghens langheijt van tijdt niet meer en weet te noemen. En die ook voor het meesten deel voor lange jaeren geëxecuteert sijn. Dat voorseijden Joannes Vincken hem luttele daegen van te voorns den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde. En dat sij gesellen vergaedert sijnde ontrent het voorseijde huijs eenen pretext geformeert hadden om daer in te comen, al ofte sij eenen brief aen den man Jan Essers te bestellen hadden. Dat hij gedetineerden niet meer en weet wie van de gesellen daer in t'huis ingeweest was, meer als voorseijden Joannes Vincken. En dat geduijrende dat de gesellen daer inwaeren, hij gedetineerden uijt order van Joannes Vincken op die misthof heeft blijven schiltwacht houden. En dat naer begaenen de gesellen uijtcomende, sij te saemen met het gestoolen gelt en wat de gesellen andersintsgecrghen, vertrocken sijn, en een Ider naer huijs gegaen is. En dat ontrent de drij daegen daernaer Joannes Vincken hem voor sijn aendeel van deesen diefstal gelangt heeft drij schillingen.

Seijt voorders noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt,
voor lange jaeren begaen op den nieuwen hof Waerden. Endat aen deesen diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden Hans Peeter Crichelberg, Schutgens Adolf van Ubach en Peeter Pauwels, alle drij hier gedetineert, vorts Christian Kerckhoff, Joannes Moulen en veele andere voor lange jaeren geëxecuteert. Dat ontrent de drij daegen van te voorns den voorseijden Christian Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde. En dat denselven Kerckhoff met meer ander Gesellen hem gedetineerden s'avonts hebben comen aenroepen, en sij doens saemen op den hof Waerden toegegaen sijn. En daer comende de gesellen aen eene venster gebroocken hadden en daerdoor ongecomen waeren. Dat dan gebroocken hebben en ingeweest sijn den voorseijden Christian Kerckhoff, eenen anderen smit uijt den Meij en andere gesellen. En dat Ondertusschen hij gedetineerden uijt ordre van voorseijden Kerckhoff was blijven schiltwacht houden voor de poorte van voorseijden hof Waerden tot dat de gesellen uitquaemen. En uijtcomende Christian Kerckhoff hemseijde dat het tijdt marcheren was, en sij gesellen doens vort en jeder sijnen wegh maer huijs gegaan sijn. Dat hij gedetineerden weghens langheijt van tijdt niet meer en weet wat door de gesellen op de voorseijde hof was gestoolen worden als alleen dat sij daer onder andere speck gecregen hadden. En dat ontrent de drij daegen naer d'effectueeringe van deesen diefstal Christian Kerckhoff hem gedetineerden voor sijn aendeel daeraef gelangt hadde drij schillingen.

Den gedetineerden verclaert noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, voor lange jaeren
begaen bij Anna Zypekotten weduwe Wilhelm Ploum tot Twembruggen. En dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteer hadden Christian Kerckhoff, Geerardt (?) Souren, Adolf van Ubach, hier gedetineert, Hans Peter Crichelbergh, Mathijs van den Hoff, Jacobus en Merten Creuwen, en vele andere voor lange jaeren geëxecuteert. Dat den voormelden Christian Kerckhoff hem den eersten aenslaegh van deesen diefstal gegeven hadde, en hem oock s'avonts daertoe heeft comen aenroepen. Dat sij gegaen sijnde tot in de heijde ontrent Twembruggen, daer meerdere gesellen gevonden hebben, en dus te saemen op het huijs van voorseijde weduwe Ploum toegegaen sijn. Dat hij gedetineerde edoch iet achter gebleven was en comende aen het selve huijs gesien heeft, dat de huijsduhr alreede opwas en dat eenighe van de gesellen alreede in den huijse in waeren. En hij doens buiten aen den huijse was blijven staen tot dat de gesellen uijtquaemen, en uitcomende Christian Kerckhoff hem seijde dat het tijdt marcheeren was. En sij doens vort en Ider naer huijs gegaen sijn. Dat daer door de gesellen gelt, vleesch en linnenwandt was gestoolen worden. En dat voor sijn aendeel van deesen diefstal hij gedetineerden vier daegen daernaer van Christian Kerckhoff ontfangen hadde vier schillingen.

Seggende den gedetineerden noch geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, voor lange jaeren
begaen bij Areth Luttgens in der Banck. En dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden Christian Keckhoff, Joannes Augenbroe, Geerradt (?) Souren en veele andere ten deele voor lange jaeren geëxecuteert. Dat de voorseijde Kerckhoff hem daertoe den eersten aenslaegh gegeven hadde. en hij oock met denselven daernaetoe gegaen was, en daer comende d'andere gesellen alreede daer waeren. Dat dan door de gesellen de duhr was opgeloopen worden en sij daerdoor ingecomen sijn. Hij gedetineerden ondertusschen aen hetselve huijs was blijven schiltwacht houden. En de gesellen naer begaene diefstal uijtcomende Christian Kerckhoff hem segde dat het tijdt marcheeren was, en sij alsoo vertrocken sijn. En hij gedetineerden doens naer huijs gegaen is. Dat dae in het huijs door de gesellen was gestoolen worden gelt. linnenwandt en andere saecken, sonder dat hij meer weet waer de gestoolen effecten verbleven. En dat luttele daegen daernaer Chiristian Kerckhoff hem gedetineerden voor sijn aendeel van deesen diefstal gelangt heeft eenighe schillingen. Gelijkck hij vermeent drij, sulx nochtans niet præcis te connen seggen, hoeveel.

Verclaerende den gedetineerden alnoch geassisteert te hebben aan den diefstal inactis vermelt, voor lange jaeren  begaen bij Jan Ceularts aen de Drij Voegel onder Kerckrode. En dat aen dien diefstal noch beneffens hem geassisteert hadden Christian Kerckhoff, Joannes Augenbroe, Gerard Souren, en veele andere, voor het meesten geëxecuteert. Dat den voorseijden Christian Kerckhoff hem den eersten aenslaegh tot deesen diefstal gegeven hadde en dat sij oock s'avonts te saemen daernaertoe gegaen waeren met meer andere gesellen. En daer comende een loock in eene wandt gebroocken hebben, waerdoor eenighe van de gesellen ingegaen waeren. En hij gedetineerden buijten was blijven staen tot dat de gesellen uitquaemen. En uijtcoemende den voorseijden Kerckhoff seijde dat het tijdt marcheeren was. En sij gesellen doens vertrocken en naer huijs gegaen sijn. Dat door de gesellen linnenwandt gestoolen was worden met meer saecken die hij weghens langheijt van tijdt niet meer en weet te noemen. En dat hij gedetineerden van deesen diefstal anders niet geprofiteert en hadde als eenighe ponden speck, die Christian Kerckhof hem s'anderen daghs gelangt hadde.
–
Verclaerende den gedetineerden ende persiteerende van niet geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt, begaen bij de weduwe Caerhousen tot Baerdenbergh nochte aen het complot dat gemaeckt soude sijn geweest om te steelen op den hof Drinhuijsen onder Ubach.

En deese aen den gedetineerden duijdelijck voorgelesen sijnde heeft daerbij blijven persisteeren en tot dien, – verclaerende weghens pijn nu niet schrijven te connen, – eijgenhandigh met een cruijs gehandmerckt.

Concordat etc.
J.F. Daelen substituut greffier