Keijzer
Pieter Keijzer van de Hussenberg, gefolterd, galg 1773
•...Petr. KEIJZERS ( 1733-73) Servaas Luijten Pieter Pieters Dirk Hersseler Arnold Rachels Martin van Aubel |
Pieter Keijzer wordt 15 febr. 1733 gedoopt in Geulle als zoon van Petrus en Petronella Engelen. Zijn zuster Mechel is getrouwd met een Italiaanse glazenmaker die in 1763 overleden is. Hij zelf woont op de Hussenberg onder Geulle en bezit daar twee percelen land die later 280 gulden opbrengen. Hij was niet getrouwd. Pieter, Servaas Luijten* en Pieter Pieters* zijn de eersten in Geulle die in verband met de bende genoemd worden, namelijk door Dirk Hersseler* uit Beek in diens pijnlijk verhoor op 11 juni 1773. Gearresteerd 15 juni, overgebracht naar Maastricht en daar ingesloten in het Oude Stadhuis, waar het proces is gevoerd. Omdat hij ontkent is er 26 juni een confrontatie met Dirk Hersseler aangevraagd door de officier, maar daar zijn verder geen stukken meer van. Op 13 juli veroordeeld tot scherp examen en kennelijk bekent hij en noemt andere inwoners van Geulle. En 27 juli laat men de drie 'oude gevangen' uit Geulle in een confrontatie twee 'nieuwen', Arnold Rachels* en Martin van Aubel* beschuldigen.. Op 3 okt. is een doodvonnis geveld waarin onder meer staat dat hij bekend heeft meegedaan te hebben aan de overval bij Campo in het Nieuwe Huis. Een paar maanden later is aangetoond dat die overval helemaal nooit heeft plaatsgevonden. Pieter sterft 38 jaar oud, op 8 okt. aan de galg bij de Hussenberg onder Geulle, 'op de Berg op de Limite deser Heerlykheit nae de sijde van Elsloo'. |
ZIE VERDER:
— Documenten: in Scherp verhoor Dirk Hersseler 11 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Hersseler 12 juni 1773
..........In: Nader scherp verhoor Nicolaas Herseler 6/7 juli 1773
..........In: Scherp examen Lins Schouteten 16 juli 1773
..........In: Scherp examen Lins Schouteten 19 juli 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Hersseler 26 juli 1773
..........In: Scherp verhoor Andries Stijnen 15 sept. 1773
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 51 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 37 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 214, 217, 340 [samenvatting], 347
...- M.J.H.A. Schrijnemakers 'De Historiciteit van de Bokkenrijdersbenden' (2004) p. 21
...- A.C. Kengen 'Uit Geul's Verleden' (1926) p. 334/6 [samenv. proces] 336/8 [vonnis] 356/7 [opbrengst liquid.] *
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 111/2, 128, 247, 257, 260
...- F. Hovens 'Geulse Bokkenrijders aan de galg' in 'De Maasgouw' (2016) p. 113/7, 123
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online
De Jongh uit Ubach, gefolterd, galg 1771
•...Jos. KEIJZER (1751-71) Peter Müller Baltus Kerckhoffs Dirk Jaspers Leonard Ploum |
Joseph Keyser alias 'de Jongh' wordt omstreeks 1753 geboren in Aken en woont nog maar korte tijd in Übach als hij wordt gearresteerd. Over familierelaties, bezit en kostwinning is niets bekend. Hij is bevriend met Peter Müller*. Hij is zeventien jaar als hij op 1 nov. 1770 in Aldenhoven op Guliks gebied aangehouden omdat een paard wil verkopen waarvan hij niet kan bewijzen de eigenaar te zijn. Het paard blijkt gestolen bij Henricus Schutz in Waubach en Josef is uitgeleverd aan de justitie van Übach. Hij is de eerste gevangene die ervan verdacht wordt een medeplichtige van de grote bende te zijn. Zijn verklaringen onder foltering afgelegd zijn de eerste schakels van een keten van beschuldigen en folteringen die leiden tot honderden doodvonnissen. Als hij 10 jan. 1771 onder foltering wordt gebracht bekent hij een complice te zijn en beschuldigd een tiental personen uit Übach, onder meer Baltus Kerckhoffs*, die later gearresteerd worden, onder foltering ondervraagd en zo komt de hele vervolging als een kettingreactie op gang. Op 22 febr. legt hij nog meer verklaringen af, en wordt zo een 'spijtoptant' of kroongetuige. Maar als hij 14 mei geconfronteerd wordt tegen Dirk Jaspers* en Leonard Ploum* herroept hij de beschuldigingen weer. Tenslotte is hij toch ter dood veroordeeld. Joseph sterft 15 okt. 1771 ongeveer 18 jaar oud aan de galg op de Beckenberg bij Herzogenrath. Opmerking: uit een brief van Prummer, commissaris in Gronsvelt aan zijn heer graaf Toering Jettenbach 'einen losen bueben, welcher weegen eines geringen diebstalls und ainig anderer muethwilligkeiten halber in verhafft genohmen wordten'. |
ZIE VERDER:
— Documenten: Scherp examen 10 jan. 1771
..........Recollectie 11 jan. 1771
..........In: Scherp examen Peter Muller 31 jan. 1771
..........In: Vrijwillige verklaring Peter Muller 6 febr. 1771
..........Vrijwillige verklaring 22 febr. 1771
..........Beschuldiging en herroeping 14 mei 1771
..........In: Scherp verhoor van Leonard Ploum 28 mei 1771
..........In: Scherp examen Leonard Steins 6 juni 1771 en Recollectie 7 juni
..........In: Scherp examen Nellis Dautzenberg 7 juni 1771 en Recollectie 8 juni
..........In: Beschuldiging van Leonard Ploum 8 juni 1771
..........In: Scherp examen Leonard Louppen 3/5 sept. 1772
..........In: Recollectie Leonard Louppen 7 sept. 1772
..........In: Scherp examen Peter Ploum 16/17 febr. 1773
..........In: Scherp verhoor van Josef Breuwer 14/15 mei 1773
..........In een brief uit 1773
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
..........In: Verslag van de Procureur-Generaal van Brabant 31 juli 1774
..........Lijst Gerecht van Herzogenrath medio 1776
— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 39 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 16/7, 24, 27
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 51, 58, 61/2 *
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voorm. land van 's Hertogenrode (1940) p. 73, 92, 94, 96/7,
.......... 104, 109, 111/2, 115 (Hs 157), 117, 135, 178
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 155/7, 159/61 *
...- A. Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 209/10, 212, 304, 311/2 [samenvatting], 314
...- O. Willems 'Die Bockreiter, Korrektur einer Legende' (1991) p. 19, 28, 34
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 44, 64, 68/9, 94.
..........'Deel II (2014)' p. 7, 15, 22, 25/31, 33/4, 36, 43, 45, 53/5, 57, 65, 70, 84, 107, 240
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online
