|
|
|
|
|
|
 |
|
Coram d'onderschrevene
Scheepenen
Personeele respondeeringe
gedaen bij Scherper Examen
op den Landhuyse
Ter Instantie
Van den Wel.Ed.Gestr
J.G. Farjon Lt.Drossard dezes
landt nomine officie informant
Door
Dirk Hesseler gedetineerde
op den Landhuuyse tot Val-
kenburg
|
|
|
Veneris de 11 Juny 1773 op klokke 9 is gesisteerd van
weegens den Hr. Lt. Drossard deses Lands nomine officie
Informant den gedetineerde Dirk Hesseler en naar
dat aen den [...] was aengemaent om de waarheij te
bekennen en nae pronuntiatie van't vonnis van Scherper
examen en gedaene behoorlijke territie heeft verclaert Op
desselfs artikelen plichtig te weesen aen verscheijde
diefstallen maer niet willende bekennen, is gebonden op de
Stoel van torture en heeft doen bekent geweest te sijn tot
Haevert Heungen bij Aldenhove Immendorf, Wurm, Marienbergh
off Vreelenberg. Leggende aen den Wurm, Sijnde eenen
grooten hoff, en door dien den gedetineerde alle de
feijten en diefstallen door hem gepleegt niet willende
bekennen. Selfs de hiervorens genoemde vrevelmoedig
herroepen heefd, Soo is hem de Duijmschoeff worden
opgeset, en noch niet willende bekennen de rechter
Scheenschroeve als wanneer den gedetineerde Verklaert en
bekende pligtig te sijn aen den Diefstallen 1. te Havert;
2. Immendorff in de herbergh; 3. Wurm; 4. Vreelenberg; 5.
bij den pastor tot Hoengen; 6. bij bij Martinus Schroeders
aen de hand; 7. te Roerdorp bij Linnig bij een wedeman; 8.
in de Maesband bij Walraeven; 9. te Opbicht in de pap(ier)
moolen 10. Item bij een Boer onder Su niet verre van
Susteren; 11. Item in het Rijck van Aeken, tussen pont en
Sanckel ports, Sijnde een schoon grood huijs aen den
eigenaere toebehorenden; 12. Verklaard eenen koeye van den
Loosenhoff gestoolen te hebben; 13. op den heerenweg onder
Herlen bij Mathijs Benders; 14. te Wijnandsraed bij
Ritzen; 15. agter Borten in't land van Gulik alwaer wat
Heers inwoond. |
|
Walraeven
in de Maesbandt
......................
|
Art.2. Verklaerd plichtig te weesen aen den Geweldigen
Dieffstal bij Walraeven aen de Maesbandt waerbij
geassisteerdt hebben: Dorus van Ophoven met knijpen,
scheren en alderhande klinkallerijen over't Land loopende;
den keijser uit de maesbandt; eenen uijt Crawinkel genoemt
in de wandeling den grooten oom; Gerrit Dautesenberg van
Crawinkel, sijnde eenen daglooner getrouwt met Sibilla;
Piterke van Bor hebbende te Gulik vastgeseten dog
teegenswoordig los, woonende in een kleijn huijske op't
broek te Bor; Wijnkgen woonende te Uberhooven hebbende een
broeder woonende op de oliemoelen tot Spaubeek en genaemt
Joannes; een van Daneke onder Geleen eenen snijder klijn
van Postuur, sijnde hij alleen snijder in Daneken genaemt
Johannes; Theuwis woonende tot Bronsheym sijnde groot van
postuur en hoog van jaeren; item eenen
getrouwt met de jongste dogter van Jan Pappers wonende op
de Geijt; Willem van 't bloote vaueren
te Neerbeek sijnde Hollands, woonende in een niew huijsje
gelegen naast het velt; den Elser Jan
getrouwt tot Neerbeek Hollands van Elsloo te huijs,
Wolspinder van professie, 't laeste huijs onder de smit
woonende, niet veel haaren op het hooft hebbende; Willem aen't Wolfendt sijnde een
schroevemaker van professie sijnde getrouwt met eene
weduwe welke is de swagerse van de molenaer van
St.Jansgeleen, genaemt Kerckhoffs; 't
Leemkuijken van Geul, wonende tot Geul aen de berg, sijnde
soldaet geweest ende getrouwt met een hoog Duijtse vrouw;
den keijser meede woonende aldaer wiens
suster getrouwt geweest is met eenen Glasemaker thans
Doodt; uijt Elsloo een kleijn kroefke genaemt Hek sijnde
getrouwt geweest met de moeder van 't Leemkuijken;
zeggende den Gedetineerde dat het Leemkuijke voornoemt den
Jood van Elsloo meede heeft helpen besteelen en alsdoen
gewaepent geweest met een pistole in iedere hand; Item
eenen klompenmaeker woonende aen de Cruijsberg onder Geul,
wonende in het eerste huijs ter Linkersijde als men van
Elsloo komt; Item nogh eenen korten
Dicken kerel uijt Herlerheijde getrouwt met de suster van
Hend. Creijt, sijnde desen keerel onder de hollandse
Cavalerie geweest en woonende naest Nicolas
Herseler des gedetineerdens broeder; alsmeede segt dat
hierbij geassisteert heefd des gedetineerdens Broeder
Nick. Herseler, welcken hem gedetineerde ook den eersten
aanslagts tot desen diefstal gegeven heeft. Sijnde hij
gedetineerde bij desen diefstal gewaepent geweest met eene
flint, en andere complicen met schietgeweere, gaffels en
stokken. Hebbende sij nachtsgesellen hun vergaedert digt
aen den Dijk bij het huijs van Walraeven , wanneer sig
nogh bij hun vervoegden eene groot aental vreemde personen
gewaepent met flinten, welcke soo hij gedetineerde
vermeent van de andere sijde van de Maes tehuijs hoorden,
hem gedetineerde bij naemen onbekent. Als wanneer de de
Complicen de deur van het huijs van Walraeven met swaere
houten opgeloopen hebbende, daerin sijn geraakt den ouden
Walraeven gebonden en voor de grond geworpen. Soo
vervolgens met de voeten over sijn Lichaam heen geloopen,
bij welcke gelegenheijd den Jongen Walraeven hun Complicen
contrerenden gewaepent met twee pistolen, door denselven
gewaerschouwt weerde om niet schieten. Want in tegendeelig
geval soude hem de hals gebrooken werden.. Diensvolgens
wierde desen Walraeven gebonden en op de kaemer alwaer
dewaeren stonden geworpen. Ten tijde hij gedetineerde wat
hooger dan den coolhof op de Maeskant aen Schiltwacht
hielt. Wanneer insgelijken d'oude vrouwe gebonden en onder
het bed geworpen wierd. Wanneer sij Complicen alle geld en
goederen soo veel als maer vinden enwegdraegen konden
geplundert en gestoollen hebben. Geduurende welke
Expeditien seekeren Mathijs woonende tegens het huijs over
Willende Walraeven ter hulpe komen door eenen hunner
Complicen gewaerschouwt wierde om sijne flinte in lugt te
trecken , want andersints souden hij hem het huijs te eng
maeken. Welke gestoolene goederen in packen gebonden sijn
worden weg gevoerd door de vreemde Complicen sonder dat
hij gedetineerde weet waer naer toe off door wien. Wanneer
de Complicen gedeeltelijck verhindert en verjaegt sijn
geworden door eenen jongen die de paerden en den G[...]
bewaakden, en hij gedetineerde alsdoen naer sijn huijs is
geloopen, 't welk gelegen te Klein Meersch onder Elsloo
niet verre daervandaen was. Uijt welcken diefstal hij voor
sijn aendeel uijt handen van sijn broeder Niclaas en nog
eenen onbekenden twee Copstucken ontfangen en genooten
heeft. |
|
Martinus Schroders
aen de hand
|
Ad. Art. 3 Bekent den gedetineerde meede pligtig te sijn
aen den geweldigen diefstal en huijsbraeke bij Martinus
Schroders aen de hand. Waerbij geassisteerd Gerhard
Dautsenberg; Peter van Bor; Wijntjen van Overhoven;
Johannes van Daneken snijder; Thewis van Broensem den
schoonsoon van Jan Papperts getrouwt met de jongste
dogter;den Elser Jan, Willem van het Wolfeijnde; het
Leemkuiken, Emons Smeets, Nicolaes
Herseler; seekeren Frans printer boven uijt het land
geboortig en toen tertijd sig bij des gedetineerdes
broeder aan de Heerle heijde ophoudende, wat stamelende
van taal en thans boven in het land; Johannes meede
geboortig boven uijt het land, dik van postuyr, krous van
hairen, gaande over het land verkoopende olije en met
andere kleene waaren, sonder dat den gedetineerde weet
waar denselven sig thans ophoud; nog eenen sijnde des
laastgenoemdes kameraet van dezelve professie, hennende op
een sijner wangens een lijnteeken van het oog aff, groot
en stark van postuyrbruijnagtig in het hair, breed van
schouderen, gedient onder de keijserlijke, dewelke hij
gedetineerde 't laaste voor twee maanden nog gesien heeft,
genaamt in de wandelinge den flaerer; eenen hoogduijtsen
genaemt Deeler wonende in het Triersen off Ceulsen genaemt
Mannebach, haemaeker van professie, en gaende hoesiren
over land met olien en salven, groot van postuyr, hebbend
etwee vingeren aen de rechtere hand tesaemen gewassen.
Addendo segt dat voornoemde printer sig noemt Frans
Isenhout; Mathijs een hoogduitser bij Andernag te huijs,
grood van postur, rood ge... haer, gaende meede als
Quacksalver over Land; Hermanus Sengen;
Hendr. Creijt.
Tot alwelken diefstal hem den ersten aenslagh gegeven
heefd sijns gedetineerdens broeder Niclaes Herseler.
Hebbende de sig de Nachtsgesellen vergaedert boven Herlen
op de haes. Den gedetineerde gewaepent met eenen stock en
d'andere met gaffels en stocken. Van waar se t'saemen
gegaen sijn wat hoogere om eene Weide, alwaer bij hun
gekomen nog eene bende Complicen Van't S'Hertogenraede hem
gedetineerde onbekent, met welke Sij gegaen tot aen het
huijs van Mart. Schroders alwaer den gedetineerde door
twee Vreemde op Schildwacht is worden gesteld, aen de kant
naer de weide. Als wanneer de andere Complicen een Gat in
de wand naest de deur gebrooken hebben en soo in het huijs
geraekt sijn, hebbende den gedetineerde alsdoens een
tumult in huijs gehoort; sonder te konnen seggen wat se
met de in huijs sijnde menschen gedaen hebben. Vervolgens
sijne complicen de in huijs vind- en draegbare effecten
geroofd, in packen en sacken gedaen en soo vervoert
hebben. Hebbende den gedetineerde gesien dat Manus Sengen
en Henr. Creijt ieder een pack weg en naer hun huijs
gedraegen hebben. Uijt alwelken diefstal den gedetineerde
uit handen van sijn broeders Niclaes ontfangen heeft seven
schellingen en drie en twintig ortjes. |
|
Ritsen in
't Panhuijs
|
Ad. Art. 4: bekent den gedetineerde meede pligtig en
handdaedig geweest te sijn aen den violenten diefstal en
huijsbraeke gepleegt bij Ritzen in het panhuijs te
Wijnandsraede. Waerbij geassisteert hebben. Mits het egter
twee uuren en men ordeelde den gedetineerde eenigen tijd
tot bedenkinge noodig heefd, soo heeft men met de
verhooringe gesuspendeert tot naer het eeten.
Continuatio post meridiem 4½
Dat daerbij geassisteerdt hebben eenen wolspinder uijt
Geenhout te Weberig, boven Matthijs Habets Huijs
wonende, kleijn van postuur, eenen buld op de neus
hebbende, meestendeels een tierty camisool aen; Geerke
van Heerlen, redelijk lank van Postuur, mager van
gesicht, bruijn kroesel haer; Jacobus
Ritzen; Manes Heugens; den Flaerer; Frans Ysenhout; Hans
Matthijs met een lade met olien over't Land lopende; Bernard Kempenaer; Nicolaes Hersseler;
Henr. Kreyten; Manus en Matthijs
Sengen; Kreyten Lindje; Emond Smeets;
Frans Smeets soon van Emond; Lins van
Welten; dreij uijt Riitersbeek of Climmen waeronder
eenen met dikke Wangen, sterk haer als een pruijk, korte
en dik gesette postuur; eenen uijt Geul,
den Hospes uijt de Scheer genaemt Hendrik, Pokdalig en
scheel van gesigt aen een oogh; eenen
Wever met kromme beenen genaemt Willem, woonende te
Kleijnen Meersch 't derde Huijs van den Dijck.
Hebbende Nicolaes Hersseler hem den eersten aenslag
gegeeven; hebbende sig vergadert in de weijde tusschen
Hallenbroek en Wijnandsraed; wesende hij Gedetineerde
gewaepent met eenen stok, de overigen met stokken en
schietgeweer. Hebbende sij complicen een gat gemaekt in
de muur; sijnde den dikken uit Rittersbeek voornoemt 't
eerste ingekropen, de welke als doen de deure open
gemaekt heeft waer door sij samentlijke complicen
ingekomen sijn. De man uit't huijs dewelke sig braef
geweerdt heeft overwonnen en hem deerlijk gebonden en
geknevelt en hem beroofd hebben van al't geld en vind-
en draegbaere goederen. Welke geldten ten eersten onder
hun gesamentlijke complicen verdeeltis; hebbende hij
Gedetineerde voor sijne aendeel eenen croon en ses
stuijvers van sijnen Broeder Nicolaes ontfangen, en 't
overige goedt in Pakken gebonden en door de drie van
Rittersbeek of van Climmen de welke van 't geldt niet
geprofiteerdt hebben nae Huijs mede genomen. Weetende
hij gedetineerde geene verdere omstandigheden nadien hij
op schildwagt buijten huijs gestaen heeft.
|
|
Wurm
|
Art. 5. Verklaerdt mede plichtig te weesen aen den
violenten diefstal tot Wurm gebeurt, waerbij
geassisteerd hebben: Gerard Dausenberg; Peter van Born;
Wijn van Overhoven; Joes van Daneken; Thewis van
Bronseim; den schoonzoon van Jan Pappers genaemt Leon.
Hoene; den Elser Jan; Wilm van't Wolfeijnde; 't
Leemkuijken; Emont Smeets; Nicolaes Hersscheler; Dorus
van Ophoven, den Keijser uijt de Maesbandt; Wilm van't
bloten Valderen; den Keijzer van Geul; eene klompemaker
van Moervelt; eenen wolspinder uijt geen Hout; Geerke
van Heerlen; Jacobus Ritsen; Manes Sengen;
Manes Heugens; den Flarrer; den YsenHout; Hans Matthijs;
Bernaerd Kempenaer; Matthijs Sengen; Nicolaes
Herschelen; Hendr. Kreyten; Kreyten Lindje; de drie
bovengenoemde uijt Rittersbeek; den hospes uijt de
scheer tot Geul; Hendrik eenen weever uijt Kleijnen
Meersch.
Hebbende sijn broeder Nicolaes hem gedetineerde den
eersten aenslag gegeeven tot desen diefstal en sijnde
sij nachtsgesellen bijeen gekoomen op de heijde aen het
wit peerdje alwaer voornoemde personen en nogh eenen
troup Vreemde Complicen hem gedetineerde onbekent bij
gekomen. Sijnde hij gedetineerde alsdoens gewaepent
geweest met eene haartsvanger en een stock met een
ijseren peel, end'andere met stocken en gaffels. Als
wanneer se tesaemen gegaen sijn tot Wurm; als wanneer
eenige Complicen hebben gaen uitvorsen waer se het beste
souden in huijs geraeken, sijnde se doens ingekomen
achter door de Coolhoff. En in huijs gekomen sijnde ter
wijlen den gedetineerde voor het huijs in de straet op
schildwagt gestaen heefd, hebbende de in huijs
gedrongene Complicen den hospes overweldigh grausaem
gebonden en mishandelt, gelijk ook de vrouwspersonen
gebonden en beddens op hun gelegt. T'welk agter den
gedetineerde heefd hooren leggen. Waernaer se alle
vindbaere en draegbaere goederen bestaende in geld,
kleederen en huijs mobilien in sacken en packen gedaan
en gestoolen hebben. Sijnde de packen door de vreemden
worden vervoert. Uijt alwelken diefstal den gedetineerde
voor sijn aendeel uit handen van sijn broeder Niclaes
ontfangen en genooten heefd twee rijxdaalders.
En mits het reets laet in den achtermiddag, den
gedetineerde ook over het sitten geklaegt, soo is met de
verdere verhooringe tot morgen gesusperdeert en naer
distincte voorleesinge deeser voorschrevene
verklaeringen heefd den gedetineerde daerbij
gepersisteert en dese gehandmerkt schrijvens onervaren.
Dit + merk heefd Dirck
Herseler
selfs gesteld
Nobis presentibus attestamur
F. Theod. Craen
J. Wateler
J.L. Wintgens
L G Pelt
P. Vanden Heuvel
|
| |
|
|
|
