Bokkenrijders en hun afstammelingen

Kempenaars

275

Bernard Kempenaar, boer uit Heerlerheide, gefolterd, galg 1773

Hendrik Kreijten

Bernard Kempenaars, soms Bernardjen genoemd, wordt geboren in Heerlerheide en 2 jan. 1728 gedoopt in Heerlen als zoon van Hendrik en Mechtildis Ritzen. Woont in Heerlerheide, akkerman die vooral land van zijn vrouw bebouwt, want hij bezit zelf weinig grond, verder handelt hij ook wel in veulens. Gezien het huisraad is er geen sprake van luxe, maar ook niet van armoede. Hij trouwt 3 okt. 1751 in Heerlen Mechtildis Jongen, gedoopt aldaar op 25 aug. 1729 als dochter van Christiaan en Barbara Halmans. Uit dit huwelijk worden drie dochters geboren tussen 1752 en 1759. Beschuldigd door gevangenen is tegen Bernard op 1 mei 1773 een arrestatiebevel uitgevaardigd. Aangehouden, overgebracht naar Valkenburg en opgesloten in het Landshuis in Valkenburg is hij 3 mei verhoord over de feiten die hem ten laste gelegd worden. Hij wordt 7 mei in confrontatie beschuldigd door andere gevangenen, zoals bijv. Hendrik Kreijten*. Aangezien hij nog steeds weigert te bekennen wordt hij 14 en 15 mei aan de foltering onderworpen in een scherp verhoor en na toepassing van de zwaarste graad, de stroppade bekent hij misdrijven en beschuldigd ook andere mannen. Op grond hiervan is hij ter dood veroordeeld, Bernard 45 jaar oud wordt 15 juni 1773 terechtgesteld op Heesberg bij Heerlen. Mechtildis Jongen ziet zich na de dood van haar man geconfronteerd met het probleem dat de gerechtsbode van Heerlen namens de Luitenant-Hoogdrossard beslag legt op hun land en de oogst daarop. Zij gaat in verweer en richt in juli een rekest aan Schout en Schepenen dat dit juridisch niet geoorloofd is. Als de schepenen in jan. 1775 het huisraad komen opnemen staat genoteerd 'Sijnde haare vaste goederen verkogt'. Door het gerecht of door haarzelf om het hoofd boven water te houden? Mechtildis overleeft haar man 35 jaar en overlijdt 7 okt. 1808 in Heerlen, 79 jaar oud.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp examen Joannes Gerrits 16 apr. 1773
..........Arrestatiebevel 1 mei 1773
..........Verhoor 3 mei 1773
..........In: Scherp examen Nicolaas Hersseler 4/5 mei 1773
..........In: Scherp examen Mathijs van den Berg 5 mei 1773
..........Decreet confrontatie met div. 7 mei 1773
..........Verzoek tot scherp examen 7 mei 1773.....Vonnis daartoe 8 mei 1773
..........Interrogatoriën voor scherp examen
..........Lijst scherper examen 14 & 15 mei 1773
..........Beschuldigingen
..........In: Scherp verhoor Herman Sengen 24/25 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Matthijs Sengen 25 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Herman Heugens 9 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Herseler 11 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Herseler 12 juni 1773
..........In: Nader scherp verhoor Nicolaas Herseler 6/7 juli 1773
..........In: Scherp examen Lins Schouteten 16 juli 1773
..........In: Scherp verhoor Frans Bouwman 30 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Hersseler 27 juli 1773
..........Lees over de overval die nooit gepleegd  werd
..........Rekest van vrouw Mechtel Jongen over confiscatie juli 1773
..........In: Scherp examen van Peter Gerrits 3 aug. 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Notarieel onderzoek naar bezit
..........Inventaris huisraad 30 jan. 1775
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt

— Dossier online bij Rijckheyt - Centrum voor regionale geschiedenis (in nieuw venster) hier

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 46 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 29 [kopie Sleinada]
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 89 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 214, 374 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 94, 98/100, 245, 258
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online