DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS


Entree    Documenten    Processtukken    Scherp verhoor

PROCESSTUKKEN

Protocol van het verhoor onder foltering van Dirk Hersseler d.d. 27 juli 1773
RAL LvO 8165

 
 
Continuatio van Personele Responsiven
gedaen door Dirck Herseler
gedetin. op den Lantshuijse al-
hier te Valkenborgh
..........over
De naedere artikelen interoga-
toir bij Scherper Examen door
Sijn Wel Ed.gestr. D.Hr. en Mr.
Farjon Lt. Drossard deses Lants
nom. officii overgegeven gisteren
de 26 Deses
 
Mardi hac 27 July 1773
Is weederom gesisteert den gedetin. voorn. en welcken aengemaent de Waerheyd te bekennen verklaert hoe hij deese nacht sig over de Complicen herdagt hadde welke hij gisteren genoemt. Versoekt denselven dat Pieter Kerkhofs, eenen Raemaeker uyt Beek hier vooren No 36 aengetekent mogte werden uytgedaen als sijnde gisteren bij vergissinge genoemt: kennende den gedetin. voorn. Pieter voor een eerlijk man die niet tot de Bende gauwdieven gehoort. En denuncieert den gedetin. als nogts Otto, sijnde een soon van seekeren Slagter in de Moolenstraet te Beek, welke men door de wandelinge genoemt had het Swart Henske die reets overleeden. Sijnde deesen Jongtsman en hebbende een dik been; sijnde tamelijk grood en welgezet van posture, volbloedig off blauw in het aengesigt en doende de ackerbouw bij sijn broeder te Beek voorn. Alwelken voorn. Otto meede pligtig is gelijk de verderen hiervooren genoemde Complicen aen verscheide Diefstallen en huysbraecken.
Ad. art. 5. Verklaert niet pligtigh te sijn aen den dieffstal te Houtem bij Susteren.
Ad. art. 6den. Verklaert pligtigh te sijn aen den dieffstal geperpetreerd bij Campo achter Schimmert in het Nieuw Huys. Waerbij als Complicen geassistert:
1. Bernart Kempenaer,
2. H. Creijd,
3. den Elser Jan,
4. Erken Erkens van Beek,
5. Willem aen't Bloote Valderen,
6. Kuypers Leonard,
7. den eyes Jan,
8. Martin aenden Kaek te Elsloo,
9. Schnakken Jan sijn schoonsoon uit Geverik,
10. Willem den Scheerenmaeker aen't Wolfendt,
11. Peter Janssen van Geul,
12. Michiel den Wever te Beek,
13. den Racheler,
14. Erken Erkens van Neerbeek wonende in het 1ste huys van den gedetin. en meer anderen welke de gedetin. segt niet gekent te hebben.
Tot welken diefstal hem gedetin. den eersten aenslag gegeven heeft Pieter Janssen. Hebbende sig de Complicen vergaedert in het veld achter Schimmert. Vanwaer se gegaen tot aen'd huys van Campo, alwaer Pieter Jansen eene venster opgebrooken, daerdoor in het huys geraekt en de huysdeur geoopent hebbende, den gedetin. met verdere Complicen doens in het huys gegaen. Sijnde hij gedetin.  gewaepent geweest met een heertsvanger, een sackpistool en eenen swaeren pylstok en d'andere met flinten en schietgeweer,waervan Pieter Janssen eene flint en den Rachelaer eene sackpistol gehad hebben. Dus in huys gekomen hebben se den Hospes, de vrouwen en verdere persoonen van het huys gebonden en geknevelt. Vervolgens kisten en kasten met een bijl opgebrooken en alle vindt en dragbare effecten, waeronder ook eenig geldt, gerooft en gestolen hebben. Sijnde de effecten in sacken en packen meegenomen; hebbende onder anderen Pieter Jansen en de Rachelaer ieder een pack meegenomen. En verklaert den gedetin. dat bij desen diefstal alsnog geassisteert heeft 't Leemkeuken gewaepent met een korten snaphaen, en den Keyser mede van Geul, gewaepent met een ogstgaffel. Hebbende den gedetin. uit desen diefstal voor sijn aendeel uyt het gestoole geld, 't welk immediat voor de deur van het huys is worden verdeelt, ontfangen en genooten heefd twee Croonen.
Over den 7. art. den gedetin. sig hier vooren geexpliceerd hebbende verklaert.
Ad. art. 8 aen geen verderen diefstallen pligtig te sijn , immers sig thans geene verdere te konnen herinderen.
Ad. art. 9 Raekende het verkragten van de vrouw van Geerts te Wurm, over welk gruwelijk factum, en de twee van gelijke aert heefdt sich den gedetin. reets gisteren bij het ondergaen van Scherper Examen geexpliceert en persisteert derhalven bij wat den gedetin. sonder pijn en banden gisteren hierover verklaert en hiervooren gemelt staet als door hem gedaen te sijn.
Vervolgens met den gedetin. gerecapituleert en opgeleesen desselfs leste bekentenisse gedaen bij Scherper Examen op den 11. en volgende dag van de maend Juny jongstleeden, ten eynde den gedetin. verklaere welke persoonen van de nieuwe Complicen, die door de gedetin. gesteren sijn worden gedenuncieert en hier vooren, - nummer hier aengetekent bij de respective door hem gedetin. geconfesseerde diefstallen -,  geassisteert hebben.
Verklaert den gedetin. op den 2. akte van interrogatien en op gevolgde bekentenisse dat bij den diefstal bij Sr. Walraeven in de Maesband geassisteert heefd 1. Willem van't blooten valderen te Neerbeek, 2.  den Elser Jan, 3. Willem aen't Wolfsend Eynde, een Scheerenmaeker, 4. nogts twee Vlecken meede beyden schoenmaekers, sijnde reets dood, 5. Erken Erkens, 6. Wilhelmus den Wever, 7. den Judiken Thijs, den Snijder van Daniken, 9. Machiel de wever van Beek, sijnde een Copman van beesten, 10. den wolspinder uyt GenHout, 11. den Schalken Jan sijnen schoonzoon, 12. den Jonghman aen den hoek van den winkel, 13.  den Rachelaer, 14. Eyer Jan, 15. Marten aen den Kaek.
Welke voorz. personen gewaepent geweest ten deele met schietgeweer, sackpistolen, gaffels en stocken, en hebbende den gedetin. voorz. gevonden in de beemden voor de Maesband, voor en naere bijeen gekomen. Alsmeede verklaert dat den wever van Cleene Mers met de cromme beenen meede daerbij geassisteert heefd. Konnende niet seggen wat voorz. personen uyt voorz. diefstal geprofiteert hebben.
Ad. art. 3. Dat bij Martinus Schroeder aen de hand alsnogh geassisteert hebben: 1. den Elser Jan, 2. Will. aen't Wolfsend, 3. den wolspinder wonende achter Mathijs Snijders in Genhout, 4. den beestecopman van Beek, sijnde een wever, 5. Kuypers Leonardus, 6. de twee snijders van Beek, woonende d'eene in Pieter Leenders huys en d'andere tegens Claes Tonnen over in het huys waer den gerechtsbode heefd gewoont.  Alwelke gewaepent geweest met pistolen, gaffers en stokken. Hebbende de gedetin. voorn. ontmoet en gevonden op de Akerstraet ontrent het huys van Schröders.
Ad. art. 4. Dat bij Ritsen in het panhuys te Winantsraede geassisteert heefd: 1. Willem aen't Wolfsend, 2. der Otto, 3. Winkel van Geverig, 4. Leendert uyt Geverig, 5. Kuypers Leonardus, sijnde voorn. gewaepent geweest met schietgeweer en stocken, en heefd den gedetin. deselven ontrent de heggen van Wijnantraade ontmoet. Konnende thans niet seggen wat deselve uyt voorz. diefstal geprofiteerd hebben.
Ad. art. 5. Dat te Wurm bij Geurts meede geassoteert: 1. de Jood Abram van Beek, 2. den langen Claes van Broensem, 3. den Elser Jan, 4. Willem van't Wolfsend, 5. Willem van't blote valderen, 6. den wolspinder uyt Genhout. Sijnde voorz. gewaepent geweest als vooren en hebbende voorn. personen gevonden op den Heerlen Heyde ontrent 't wild peertje.
Ad art. 6tem. Dat bij de diefstal te Heugen bij Millen geassisteert heefd: 1. Erken Erkens, 2. den wolspinner genaemt Elser Jan, 3. den schoonsoon van Reindert uyt Genhout, 4. den Scheeren Thijs te Neerbeek. 5. Judigen Thijs te Neerbeek, 6. Willem aen't bloote valderen, 7. Willem aen't Wolfsend eynde van professie een scheerenmaeker, 8. den Snijder van Geul, 9. Pieter Jansesen  van Geul, 10. den soon van Pieter Janssen van Elsloo, hebbende een broeder die molenaer is te Elsloo genaamd Martinus, 11. den Langen Snijder te Catsum onder Elsloo, 12. Marten aen  de Kaek, 13. Eyer Jan van Elsloo, 14. Judigen Jaak van Cleine Meers, aengetrouwden schoonvaeder van Peter Janssen, 15. Kuypers Leonardus, 16. der Ott, 17. Erkens in de Molenstraet te Beek, 18. 't Fijn werk, 20. Joannes met de buld op de neus, 21. den scheerenmeeker Wilhelmus, 22. Hendrik van Geul bockdaelig, 24. den Raeggelaer, 25. Machiel een wever te Beek en handelende met beesten, 26. Jan schoonzoon van Schalkjan, 27. Wilhelmus wever te Neerbeek, 28. Mat. Pijls, 29. den snijder wonende over Claes Tonne, 30. het Kraenge van Beek, 31. Pieterjen den Haemaeker uyt Cleen Genhout, 32. 't Swaert Geerken, 33. Geretje den slagter van Put. Sijnde voorz. gewaepent geweest als vooren en heeft den gedetin. deselve gevonden kort achter de Heggen, konnende niet seggen wat ieder gestolen oft geprofiteerd heefd.
Ad art. 8. Dat te Immendorff bij den geperpetreerden diefstal geassisteert hebben alle de personen hiervoor bij de diefstal te Heugen genoemt, uytgenomen Erke Erken, de twee snijders van Beek en de wolspiner woonende achter het huys van Lambermon. Alle voorz. gewaepent als voorenen sijnde tussenweegs bij elkanderen gekomen.
Ad art. 9. Dat bij den diefstal gebeurt te Havert geassisteert hebben alle personen bij den diefstal art.6. te Heugen bij Millen genoemt except het Craenje en Peterjen den Haemaeker uyt Cleengenhout. Soo dan heefd nots bij voorz. diefstal geassisteert den Majeur, den wever genaemt Helmus te Neerbeek, Hans Habets, Erkens te Beek in de Molenstraet, Joannes Vreusts, Pieterje uit Cleengenhout, sijnde een Hamaeker. Welke personen bij desen diefstal gewaepent sijn geweest als vooren en dat hij dezelve ontrent Havert het erste gesien heefd.
Ad. art. 10. Dat bij den diefstal bij den pastor tot Heugen meede geassisteert hebben alle personen gesteren genommert opgegeven, - welke den gedetin. voorgelesen, - except No 1, 5, 10, 13, 14, 15, 19, 20, 21, 23, 24, 25, 29, 30, 33, 36, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 48, 49, 50. Sijnde evenwel den soon van den snijder op den Berg onder Geul, sijnde meede een snijder, meede bij den diefstal te Havert geweest. Soo dan nog Willem van't Wolfend, den Elser Jan, Willem vanhet Bloote Valderen en den wolspinner uit Geenhout meede daerbij geweest. Sijnde voorz. personen Gewaepent geweest als vooren gesegt. Konnende den gedetin. insgelijks niet seggen wat ieder der voorz. geprofiteert heefdt.
En mits het reets ontrent twee uuren, is met de verdere ondervraeginge gesupercedeert tot naer den eten en is dezes naer voorlesinge door den gedetin. worden onderteekent.

9 tot 2
Dit # merk heefd Dirik Herseler selfs gestelt.
 
 Nobis presentibus attesterunt
        J. Theodor Craen
        J. Wintgens
        P. VandenHeuvel
        J. Wateler

Naar boven             Vervolg van dit verhoor





















INHOUD

Afstammelingen van Bokkenrijders

ENTREE

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen

REGISTER