|
gevaceert 23 uuren
Personele resonderinghe
van den gedetineerden Lennerd Louppen bij
scherpe examinatie gedaen op den Casteele tot
s'Hertoghenraede den 3 september 1772, ten
overstaen van d'heer schouteth de Limpens, de
schepenen Nicolaes Vaessen en Laurens Reinartz,
ende mij J.F. Daelen, subst. greff.
Eodem et soram iisdem is
gesisteert sijnde gecompareert den voorss, gedetineerde
Leonard Louppen,aen den ghenen voorgelesen het decret
gisteren tweeden deses in judicio extraordinario
beraemt, en denselven bij serieuse territie aengemaent
sijnde de waerheijt te bekennen, heeft hij overal in
negativis blijven persisteren.
Is dienvolgens op den stoel van
torture gebonden en sijn hem ses minutten voor drij uren
naer noen de schruijven op sijne duijmen gestelt worden,
en opgehadt hebbende ses minutten sonder bekentenisse
willen doen is hem den eersten stievel op sijn rechte
been geschruijft worden.
En desen stievel een vierdel uur
opgehadt hebbende heeft geseijt mede geweest te sijn op
Drinhuijsen, ende gevraegt sijnde wie hem daertoe den
aenslagh gegeven, heeft geseijt niemant en dit uijt pijn
gesegt te hebben.
Den stievel nu noch een weinich
bijgedraijt sijnde heeft geseijt waer te wesen dat op
Drinhuijsen daerbij geweest, en dat denselve avonts
Peter Pauwels hem
versocht hadde mede naer den advocaet te gaen, ende in
plaetse van dien hem gevoert naer Drinhuijsen, en heeft
immediate daernaer geseijt niet daerbij geweest te sijn.
Den gedetineerden nu noch in de
tourmenten geseten te hebbende tot halver vier, heeft
versocht buijten tourmenten gestelt te worden onder
verspreeken van alsdan te sullen seggen hoe hij onder de
bende gecomen en voorders overal de waerheijt te sullen
bekennen, hetghene hem is geaccordeert.
En dienvolghens buijten tourmenten
gestelt sijnde, heeft valschheeden voor gebrocht, is hem
soo vort twee en twintigh minutten voor vier ueren den
eersten stievel wederomme op sijn rechte been gestelt
geworden.
Als wanneer geseijt geweest te sijn
bij de diefstallen tot Hoenghen, aen de handt, tot
Wijnantsraede, op de pastorije te Hunshoven en op
Drinhuijsen. En heeft oock geseijt nu geleden ontrent de
thien jaeren den eedt op St. Lennerts bergh alhier in de
gebuerte gedaen te hebben. Heeft daernaer versocht
buijten tourmenten gestelt te worden onder verspreeken,
van alsdan de suijvere waerheijt te sullen seggen, het
ghene hem andermael is geaccordeert.
En dus buijten tourmenten gestelt
sijnde, heeft geseijt den Eede gedaen te hebben als sij
gesellen naer Cloosterrode gingen stehlen.
Ende heeft voorders verclaert dat
ontrent acht dagen voor het begaen van den diefstal
aen de handt in actis vermelt hij gedetineerden
geweest was ten huijse van Peter Pauwels tot Übach die
hem doensten eersten gesproocken en den aenslagh gegeven
tot het begaen van desen diefstal. En seijt doens ter
tijde gewoont te hebben bij sijne moeder in de
Groonstraet en dat hij gedetineerden om naer de handt te
gaen stehlen uijt de Groenstraet gegaen was ten huijse
van Peter Pauwels tot Übach.
En dat denselven
Peter Pauwels met hem gegaen was ten huijsse van Adolf
Steijns, en dat hij gedetineerden daer gevonden
denselven Adolf Steins,
desselfs twee soonen
Leonard en Henricus Steins,
desselfs eijdom Peter
Maijers,
Gabriel Reijnarts,
Nelles Dautzenbergh,
Leonard Ploum met de
laem handt
Peter den haemmaecker
Joseph Ploum in de
wandelinge genoemt den heer van Sanckel.
Dat van daer hij
gedetineerden met voorss. gesellen gegaen tot Merxstein
ten huijse van Baltus Kerckhoff, alwaer sij noch veele
gesellen gevonden, die den gedetineerden seijt niet
gekent te hebben. Dat hij eenighen tijdt in het huijs
van Baltus Kerckhoff tot Merxstein met de gesellen
ingeweest sijnde van daer vertrocken is op de handt toe
den wegh genoemen hebbende met de gesellen van Übach
door Hertoghenraede. En dat Baltus Kerckhoff met de
Merxsteiner gesellen den wegh genoemen hadde langs
Hertoghenraede. En sij al rechtoe gaende van
s'Hertoghenraede op de handt toe de Merxsteiner gesellen
reets daer vonden.
En sij al rechtoe op het huijs aen
de handt toegaende hij met Peter Pauwels door de poorte
die sij open gevonden op den misthof ingegaen sijn. En
daer staen gebleven sijnde ontrent andert half uur ten
tijde dat de gesellen daer in den huijse inwaeren,
dieselve uijtquaemen.
En doens ten eersten bij hem
gedetineerden en Peter Pauwels gecomen was Leonard
Steins, seggende denselven dat daer niet meer te doen in
was, dat wilden gaen. En dat hij gedetineerden doens van
daer voortgaende met Peter Pauwels en d'andere gesellen
van Übach gegaen is tot aen het haerdoorgen in den lande
ter Heijden op den Aacker wegh, waer hij de gesellen
verlaeten en alleen van daer naer de Groonstraet naer
huis toe gegaen is.
Verclaerende den gedetineerden, dat
Peter Pauwels hem geseijt hag dat sij daer eene somme
gelts gecregen hadden sonder te seggen hoeveel, en dat
eenighen tijdt daernaer Adolf Steins hem gedetineerden
voor sijn gedeelte van desen diefstal gelangt hadde
negen schillingen.
Verclaerende dat noch aen desen
diefstal geassisteert hadden
Jacobus Otten,
Willem Ploum uijt den
vivat,
Joannes Dammers geweest
sijnde veltbode tot Übach,
den Pruijs Henrich
Henrichs,
Schuijrman,
En dat
Peter Pauwels hem geseijt hadde,
dat de drij Schieffers
van Merxstein daerbij oock geweest waeren, en datter
daer noch veele geweest waeren die hij niet gekent en
hadde. Seggende gheene voordere gesellen die aen desen
diefstal geassisteert meer weeten te noemen.
Den gedetineerden verclaert ontrent
acht dagen voor het begaen van den diefstal tot Wijnantsraede
geweest te sijn tot Übach ten huijse van Peter Pauwels
die hem doens den eersten aenslagh tot desen diefstal te
begaen gegeven heeft.
Seggende dat beneffens hem aen desen
diefstal geassisteert hebben
Rochus Dammers die oock
mede aen de handt daerbij geweest,
gelijck oock Frans
Willem den slachter van Broechuijsen.
Dat noch bij den diefstal tot
Wijnantsraede geweest Peter Pauwels, Adolf Steins met
sijne twee soonen ende eijdom Linnerd en Henricus Steins
ende Peter Maijers, Lennerd Ploum met de laem handt,
Peter den haemmaecker, Gabriel Reinarts, den Pruijs,
Joannes Dammers, Joseph Ploum alias den heer van
Sanckel,
Jacobus Henseler die
oock geweest is bij den diefstal aen de handt,
Baltus Kerckhoff van Merxstein.
En dat Peter Pauwels hem geseijt, dat oock
daerbij geweest
seeckeren Crichel van
Merxstein
ende de drij Schieffers van aldaer.
En dat denselven Peter Pauwels hem noch
geseijt, dat oock daerbij geweest
twee
Rootcrans van Merxstein sijnde geweest vaeder en soon
ofte twee gebroeders.
En dat hij gedetineerden om naer
Wijnantsraede te gaen uijt de Groonstraet sijne
daemaelige wooninge gegaen was tot Übach ten huijse van
Peter Pauwels, en dat hem daer waeren comen aenroepen
met sijne twe soonen Linnerd en Henricus Steins. En sij
doens den wegh genomen door Paelenbergh op
Scherpenselen. En dat Peter den haemmaecker met sommighe
andere gesellen den wegh genoemen door Broechuijsen,
waer op den wegh bij hun gecomen de gesellen van
Merxstein. En hij gedetineerden met sijne gesellen den
wegh nemende door de heijde en passerende op differente
plaetsen sommighe huijsen die hij niet en weet te
seggen.
Gecomen sijnde tot Wijnantsraede
d'andere gesellen reets daer gevonden hebben gelijck
oock de poorte en de duhr aen het huijs waer sij den
diefsta begingen alreets open.
En hij gedetineerden doens met Peter
Pauwels, Adolf Steins en sijne twee soonen ingegaen tot
op de nerren, waer hij gedetineerden was blijven staen
gaende sijne gesellen naer het huijs in waer het vol was
en swermde van gesellen. Dat hij gedetineerden daer op
de nerren is staen gebleven den tijdt van ontrent eene
uer en doens de gesellen uijtcoemende uijt het huijs en
Peter Pauwels vooruijt die seijde dat het geschiet was,
hij soude maer gaen.
En dat hij gedetineerden doens met
Peter Pauwels vortgegaen, gaende de andere gesellen al
sterck vooraen, op Broechuijsen toe opdat souden daer
sijn eer het dagh was. En gemelden Peter Pauwels met hem
gegaen sijnde tot op de Waubacher drieschen daer van hem
vortgegaen op Broechuijsen toe. En seijde, dat sij daer
bij malcanderen quaemen ten huijse van den slachter
Frans Willem. En hij gedetineerden ven gemelde Waubacher
drieschen naer huijs naer de Groonstraet toegegaen.
En dat ontrent vierthien daghen
daernaer hij gedetineerden geweest sijnde tot Übach ten
huijse van Adolf Steins, denselven Adolf hem doens voor
sijn gedeelte gegeven heeft eene halve croon.
Seggende den gedetineerden niet te
weeten, wat in het huijs tot Wijnatsraede door de
gesellen was gestoolen worden, oock niet waer sulx
verbleven. Vermeenende nochtans dat de deelinghe
geschiet bij den slachter Frans Willem. Seggende nu dat
de gestoole effecten waeren verdraegen geworden door de
Merxsteiner en Übacher gesellen.
Den gedetineerden verclaert alsnu,
dat noch aen lestgemelden diefstal van Wijnantsraede
geassiteert Jacobus Otten, Nelles Dautzenbergh,
Joseph
Dammers, Derich Jaspers, Willem Ploum uijt de Vivat,
Schuijrman, Schleipen
van Merxstein.
een
cuijper van Merxstein met sijnen soon of broeder genoemt
wordende Nevelstein,
eenen man uijt de Banck
Merxstein genoemt Kneullen,
En dat Peter Pauwels hem noch
geseijt dat oock daerbij gewest
eenen Francoos, eenen man uijt
Wijnantsraede, en eenen uijt Broechuijsen genoemt Rusch
- Bij den aenstaenden avont is
gecesseert worden
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
Op heden den 4
september 1772 is wederomme gesisteert sijnde
gecompareert den gedetineerden Leonard Louppen. Den
ghenen vervolghende sijne voorstaende personeele
Responderinghe, hij naer aenmaeninghe van de waerheijt
te seggen verclaert, dat aen de beschevene twee
diefstallen begaen aen de handt en tot Wijnantsraede
noch geassisteert hadde
de vrouw van Baltus
Kerckhoff van Merxstein verkleedt in mans cleederen met
eenen stert in de haaren.
Den gedetineerden verclaert oock
geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt
uijtgeweckt op d'Abdije van Cloosterrode.
En dat ontrent twee daghen te
voorens Peter Pauwels hem gedetineerden tot Übach op de
straet den eersten aenslagh tot het begaen van desen
diefstal gegeven hadde.
En dat om aen desen diefstal
t'assisteren met hem van Übach vertrocken Peter Pauwels,
Gabriel Reijnarts, Lennerd Steins, Henricus Steins, en
dat hij met deselve rechtoe door Merxstein op St.
Lennerts bergh toegegaen waer sij seijden dat al souden
bij malcanderen comen. En dat d'andere gesellen van
Übach ingegaen tot Merxstein ten huijse van Baltus
Kerckhoff waer noch meer andere gecoemen. En dat hij met
voorss. gesellen coemende op St. Lennerts bergh daer
eenighen tijdt gewacht hebben op d'andere en op eenmael
eenen grooten hoop gesellen van Merxstein aenquaemen.
En dat onderwegh Peter Pauwels en
d'andere gesellen hem spraecken van den eedt te doen en
dat hij gheenen moeste verraeden van de gesellen die hij
was kennende. op pene dat hij s'duijvels soude gaen, en
dat hij dit aen hun oock belooft heeft.
En wanneer de gesellen op de St.
Lennerts bergh bij hun quaemen waeraf hij gekent hadde
Baltus Kerckhoff die eenen weirrock aenhadde, desselfs
huijsvrouwe vercleet in manscleederen met eenen stert in
de haeren. En dat oock noch daerbij waeren Joseph
Dammers, Willem Ploum uijt de Vivat, Lennert Ploum met
de laem handt, Joannes Dammers, Jacobus Otten, Jacobus
Hensseler denwelcken met onder de groote was en te
commanderen hadde, Derick Jaspers, Joannes Jaspers,
Joseph Ploum van de Sanckel die oock onder de brigadiers
was, Peter Muller die hij seit soo veel als Bode geweest
te sijn, Schuijrman, Peter Maijers, den Pruijs, Adolf
Steins die hij seijt oock met hem en d'andere gesellen
op St. Lennerts bergh toegegaen te sijn.
En seijt voorders, dat Peter Pauwels
hem geseijt
dat Peter Joseph Ploum
van Holthuijsen
en Baltus Holthuijsen
van het Huijsgen tot Übach oock onder hunne bende
gehoorden, maer seijt die selfs bij gheenen diefstal
gesien te hebben.
En dat Peter Pauwels hem oock
geseijt dat noch op St. Lennerts bergh daerbij geweest
den Crichel van Merxstein, drij Schieffers met den
Cuijper en sijnen soon van aldaer.
En dat Henricus Steins hem geseijt
dat den vaeder van Peter Muller oock onder hun gehoorde.
Seggende den gedetineerden noch op
St. Lennerts bergh van de gesellen aldaer gekent te
hebben Nicolaes Rootcrans eenen ouden man
met sijnen soon
Wilhelmus Rootcrans die getrouwt was,
den Schleijpen van Merxstein, Kneullen
eenen ouden man van de bergh onder Merxstein,
eenen genoemt Ross groot
en swaer.
En dat Peter Muller hem geseijt dat
oock daerbij geweest
den Coster van Weltz.
En seijt nu van oock selfs op St.
Lennerts bergh gesien en gekent te hebben Baltus
Holthuijsen van het huijsgen van Übach, Peter Joseph
Ploum van Holthuijsen, Crichel van Merxstein, Schieffers
Thijs en Wilhelmus Schieffers met den puckel van
Merxstein, den cuijper van Merxstein met sijnen soon die
getrouwt niet in Merxstein maer op een dorpken naest
daerbij sijnde eenen assuranten [=brutale] gesel.
Maer dat hij Schieffers Thijsgen
niet gekent en hadde en dit alleen hadde van hooren
seggen van Peter Pauwels, en dat hij noch op St.
Lennerts bergh gesien en gekent hadde Frans Willem den
slachter van Broechuijsen.
Dat, als voren,
de gesellen bij malcanderen comende op St. Lennerts
bergh op de Capelle toegegaen sijn. En hij gedetineerde
met Lennert Stein staende onder eene linde denselven hem
seijde dat hij eerst den eedt aen hun vieren
gedaen hadde, dat sij sij nu al in eenen clomb den eedt
souden doen hun voor te houden door Baltus Kerckhoff.
En dat denselven Baltus Kerckhoff in
de Capelle aldaer geweest sijnde en daer bij hem waeren
Adolf Steins, Peter Pauwels, Crichel, ouden Rootcrans en
meer andere. En dat hij gedetineerde doens licht in de
Capelle gesien en Baltus sijne stemme hooren spreecken
sonder te hebben connen verstaen, wat hij seijde. En dat
Lennert Steins hem oock geseijt dat Baltus Kerckhoff
oock een boeksken hadde.
En dat sij hun daer ontrent eene
halve uur opgehouden hebben van daer vortgaende hij
gedetineerde met Peter Pauwels, de drij Steins,
Gabriel Reinarts den wegh op d'Abdije toe genomen heeft
door s'Hertoghenraede. Gaende Baltus Kerckhoff en veele
van d'andere gesellen óm s'Hertoghenraede op d'Abdije
toe, om gheenen tumult binnen Hertogenraede te
veroorsaecken.
En coemende aen dieselve Abdije
Peter Pauwels hem gedetineerden aldaer aen de porte aen
het ijseren gegitters, dat doens daer was, heeft doen op
schiltwacht staen. Hem gevende sijnen stock met een
bajonet op geheel spitz en wel lang eenen voet, hem
ordonnerende van aldaer niemant op noch af te laeten
noch te laeten passeren. Maer soo iemant daer wilde
passeren dat hij die moeste dooden, ofte dat hij selfs
soude gedoot worden. En dat daerontrent ende rond om
d'Abdije noch al meerdere schiltwachten uijtgestelt
geweest. Maer dat hij gedetineerde edoch niet en weet,
of daer de poorte open of toegeweest, meenende nochtans
open mits men hem daer op schiltwacht gestelt.
En dat aldaer in de Abdije ingeweest
waeren Baltus Kerckhoff en desselfs huijsvrouw vercleet
in mans cleederen, Peter Pauwels, Adolf Steins, sonder
dat hij weet, waer dieselve aldaer ingecomen sijn. En
dat ontrent eene uer daer ingebleven sijnde Peter
Pauwels bij hem op sijnen post gecomen was en seijde dat
het gedaen was. Sonder hem nochtans te seggen, wat
aldaer gecregen hadden, als alleen seggende, dat Baltus
alles soude tot gelt maecken. En dat hij hem daede
goetspreeken, dat dan sijn aendeel soude crijgen.
En dat hij gedetineerde doens met
Peter Pauwels van aldaer vertrocken en gegaen recht op
Übach toe, en dat d'andere gesellen ingegaen waeren bij
Baltus Kerckhoff tot Merxstein, die, gelijck Peter
Rauwels hem geseijt, aldaer alles souden reguleren.
Seggende
voorders dat hij doens oock aen d'Abdije heeft sien
staen eenen francoos, hebbende eenen gedraijden stert in
sijne haeren, blauw gekleet, bleick en swart van gesicht
en hebbende swerte haeren, draegende knobgens veil over
landt.
Dat hij gedetineerden voorders niet
en weet wat op d'Abdije gestoolen hadden, noch waer sulx
verbleven. En dat drij daegen daernaer tot Übach op de
straet Peter Pauwels hem voor sijn gedeelte gegeven
heeft gelijck hij vermeint, ses kopstucken. En dat hij
oock vermeint, dat hem doens ses halve kopstucken
gegeven heeft voor den haemmaecker Peter Muller, aen den
welcken hij ontrent acht daegen daernaer gegeven hadde
het gelt, het gheene van Peter Pauwels voor hem
ontfangen hadde.
Den gedetineerden verclaert oock
geassisteert te hebben aen dendiefstal in actis vermelt
begaen tot Wurm.
Waertoe hem den eersten aenslagh
gegeven hadde Peter Pauwels tot Übach op de straet
ontrent drij daghen te vorens.
En dat noch beneffens hem aen desen
diefstal geassisteert hadden Adolf steins, Lennerd en
Henricus Steins, Gabriel Reinerts, Joseph Ploum den heer
van Sanckel, Willem Ploum uijt de Vivat, Leonard Ploum
met de laem handt, Peter Muller, Derick Jaspers, Jacobus
Otten, Nelles Dautzenbergh, Joseph Dammers, Peter Joseph
Ploum van Holthuijsen, Peter Maijers, Peter Pauwels,
Schuijrman, Pruijs, Joannes dammers, Rochus Dammers,
Joannes Jaspers, Baltus
Holthuijsen, den cuijper van Merxstein met sijnen soon
getrouwt naer den cant van de Bierstraet, Nicolaes den
ouden Rootcrans, den Crichel, Wilhelmus Rootcrans,
Matthijs Schieffers, den Kneullen van de bergh eenen
ouden man, Albert Schleipen.
En dat Peter
Maijers hem geseijt, dat bij desen diefstal tot Wurm en
bij d'andere hiervoor beschreven oock geweest was Coen
Kern van Übach, dat noch bij den diefstal tot Wurm
geweest was eenen grooten sterken man genoemt Ross.
En dat om naer Wurm toe te gaen hij
gedetineerden gegaen was tot aen het Drinhuijser huijs
op den cant, en aldaer gewacht heeft op Peter Pauwels,
die daer bij hem gecomen. En met den welcken hij
gedetineerden seijt gegaen te sijn langs Geilenkirchen,
langs Suggeraet op Wurm toe. En dat die van Merxstein om
naer Wurmte gaen gecoemen waeren door d'Aacker straet
langs de Vivat.
En dat hij gedetineerden met Peter
Pauwels bij de andere voorschreve gesellen en meerdere
die hij seijt niet gekent te hebben, gecomen was niet
verre van het huijs aldaer waer sij gestoolen hebben aen
eenen poel tusschen de haeghen. En daer comende aen het
huijs, Jacobus hensseler met de Gulicker de poort
geopent hadden en dat de gesellen oock in een augenblick
geopent hadden. En dat de gesellen doens hoopens gewijs
en hij gedetineerder daermede ten huijse ingegaen ende
daer ingedrongen over de nerren naer de keucken in. En
het daer geheel vol was dat den eenen den anderen niet
conde wijcken.
Peter Pauwels doens seijde aen Peter
Maijers ende aen hem gedetineerden dat soude mede
uijtgaen. Welcken Peter Pauwels voorss. Peter Maijers
gestelt heeft op schiltwacht (in de marge: het cleen
poortgen) in de coolhof aldaer ende hem gedetineerden op
den sprongh aen de huijsduhr. Alwelcken Peter Pauwels
hem gedetineerden daer langde sijnen steck met de
bajonet op, en daernaer wederomme ten huijse ingegaen.
En eenighen tijdt daer gestaen hebbende het heeft hooren
schieten, sonder te weeten door wien. En vermits de
schiltwacht ten naesten bij hem staende hem daerover
niet aengesprooken en hij gedetineerden hem
daerover oock niet verders geïnformeert, te meer,
terwijlen daer de schiltwachten op de straet geheel
sterck en van beijde sijden besat met gearmeerde mannen
van hunne gesellen.
En dat hij gedetineerden ten
geheelen tijde dat de gesellen daer in den huijse
inwaeren op sijnen post heeft blijven staen ad ontrent
eene uer. En dat doens Peter Pauwels mede ten eersten
uijt den huijse uijtcomende seijde dat het gedaen was,
en hij gedetineerden doens met Peter Pauwels afgegaen
door de poorte van de straet. En dat doens de
schiltwachten hun waeren draijende naer het dorp in en
daer moesten houden tot dat den lesten uijt het huijs
was.
Seggende voorders, dat daer oock een
peerdt was, waerop Baltus Kerckhoff daernatoe gereden,
het welck was, gelijck hij gedetineerden vermeint, van
den Crichel van Merxstein. En dat sij op dit peerdt
sacken gelaeden hadden van de gestoole effecten,
dewelcke sij vervoerden naer Merxstein. En dat Peter
Pauwels hem geseijt, dat daer meubelen en gelt gecregen
hadden, sonder die te weeten specificeeren. En dat hij
gedetineerden met Peter Pauwels naer Übach toe gegaen
is, blijvende d'andere gesellen te rugge bij het peerdt
en de packen. En dat Peter Pauwels hem geseijt dat Jacob
Henseler met de Gulicker en Baltus Kerckhoff daer het
gelt gecregen uijt een kist en uijt een schaep. En dat
Baltus Kerckhoff d'order gegeven hadde de liedens te
binden, en dat die waeren gebonden door de Gulicker. En
dat Jacobus Henseler, en her van Sanckel en Adolf Steins
hun bemoijt hadden om het gelt aldaer als andere
effecten te vinden.
En dat Peter Pauwels ontrent
vierthien daghen daernaer hem gedetineerden op straet
tot Übach voor sijn gedeelte van desen diefstal gelangt
heeft ontrent vierthien of viertienden halven
Schillingh.
En dat staende hij gedetineerden op
den sprongh als voren, in den huijse heeft hooren roepen
en onder andere eene fine stim.
Den gedetineerden verclaeert noch
geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt
begaen op de pastorije tot Hoenghen.
En dat ontrent twe dagen te voorens
tot Übach op de straet Peter Pauwels hem den eersten
aenslagh tot desen diefstal gegeven hadde, seggende dat
noch beneffens hem daeraen geassisteert hebben Joseph
Ploum van Holthuijsen, Wilem Ploum uijt de Vivat, Adolf
Steins, Henricus Steins, Lennerd Steins, Peter Maijers,
Joseph Ploum, Peter Pauwels, Gabriel Reinarts, Jacobus
Henseler, Pruijs, Lennerd Ploum met de laem handt,
Joseph Dammers, Joannes Dammers, Rochus Dammers,
Schuijrman,
Joseph Keijser, Baltus
Holthuijsen, Nelles Dautzenbergh, Jacobus Otten, Derick
Jaspers, Peter Muller,
Nijs Dortangs, Baltus
Kerckhoff omhebbende eenen weirrock, riedende te peerdt
het ghene bij de nacht schein swart te sijn, de
huijsvrouw van hem Baltus vercleet in mans cleederen,
Crichel van Merxstein,
seeckeren Christian
meenende dat hem was noemende Nevelstein met sijnen
toenaem, Nicolaas den ouden Rootcrans, Wilhelmus
Rootcrans sijnde gelijck hij vermeint, dessels soon,
Schieffers Thijs, Schieffers puckel, en dat noch eenen
Schieffers daerbij geweest gelijck Peter Pauwels hem
geseijt.
En dat Peter Pauwels hem geseijt dat
oock daerbij geweest Coen Kern. Seggende hij
gedetineerden, dat noch daerbij geweest Albert
Schleipen, en seijt niet positive te connen seggen, of
den Kneullen van de bergh daerbij geweest, ofte niet.
En dat den jongh
Joseph Keijser hem geseijt, dat de chirurgijn Kerckhoff
van s'Hertogenraede oock te peerdt daerbij geweest was.
Seggende voorders dat noch daerbij geweest was Frans
Willem van Broechuijsen en den Ross.
En dat om daernaertoe te gaen hij
volgens afspraeck met Peter Pauwels hij gegaen sijnde op
de straet aen de kerck tot Übach in den donckelen avont
en daer alreets gevonden hebbende denselven Peter
Pauwels met hem den wegh genoemen heeft langs
Schauvenbergh op Hoenghen. En dat den haemmaecker Peter
Muller, Joseph Keijser en andere naer Merxstein gegaen
waeren de gesellen aldaer aenroepen. En coemende hij
gedetineerden en Peter Pauwels tot cort aen Hoeghen aen
een lintgen ofte strauijck in het velt staende, de
gesellen aldaer reets vergaedert gevonden hebben en van
daer naer Hoenghen in op de pastorij toe gegaen waeren.
En dat Jacobus Henseler met de
Gulicker aenstonts in de pastorije inwaeren, sonder dat
hij weet, waer die gebrooken en ingecoomen sijn. En dat
hij gedetineerden met Peter Pauwels door de poorte aen
de pastorije, welcke sij daer open gevonden, ingegaen
was op den misthoff tot aen de duhr van de pastorije. En
daer het huijs al vol sijnde Peter Pauwels Peter Maijers
die daer oock was gearmeert met eene flinte heeft doen
uijtgaen en op schiltwacht staen over den voorwegh
gaende langs de pastorije.
En dat al rond om schiltwachten
stonden. En dat denselven Peter Pauwels hem
gedetineerden hadde doen op schiltwacht staen aen de
poorte van de pastorije, en hem ten dien gelangt seinen
steck met het bajonet op, hem ordonneerende, in cas van
noode alles te moorden wat hem tegequaem.
En dat de gesellen ontrent een uur
ingebleven sijnde Peter Pauwels tot hem quaem en seijde,
dat het gedaen was. En dat doens den gedetineerden
met Peter Pauwels naer Übach toe gegaen, laetende
d'andere gesellen te rugge.
Seggende voorders, dat Baltus
Kerckhoff en Crichel van Merxstein daer peerden hebbende
daerop gelaeden hadden van de gestoole effecten. En dat
hij gedetineerden al niet en weet, wat goederen en
effecten aldaer gestoolen hadden, als dat Peter Pauwels
hem geseijt, dat daer de Monstrans gecregen hadden, dat
evenwel noch gheene vijftich Rijxdaelders voor dieselve
becomen hadde. En dat hij gedetineeren niet en weet waer
die vercocht geworden.
En dat ontrent vierthien daghen naer
desen gepasseerden diefstal Peter Pauwels op de straet
tot Übach hem gedetineerden voor sijn gedeelte daeraf in
kopstucken gegeven heeft de waerde van ontrent een
Cronestuck.
Mits de invallenden avont is
gecesseert tot Mergen vroegh.
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
Op heden den 5 september
1772 is wederomme gesisteert sijnde gecompareert
den gedetineerden Leonard Louppen. Den ghenen aengemaent
de waerheijt te seggen, en vervolgende sijne voorstaende
personele Responderinghe, heeft verclaert mede geweest
te sijn bij het complot en voorhebbenden diefstal om te
stehlen op den hof Drinhuijsen onder Übach.
Waertoe hem ontrent anderthalven
dagh te vorens tot Übach op de straetden eersten
aenslagh gegeven hadde Peter Pauwels, die hem oock om
daerna toe te gaen ter sijnder woninghe heeft comen
aenroepen. En hij met denselven naer Drinhuijsen
tiegegaen en daer d'andere gesellen gevonden hebben in
de weijde van dien hof.
En Peter Pauwels op de gesellen
toegaende en te rugge comende hem gedetineerden seijde,
dat de Steins hem geseijt hadden dat de knechten daer op
waeren die naer den Kalckbergh zouden vaeren, en dat
daeromme het daer niet en conde geven, en dat sij souden
naer hem gaen.
En dat hij gedetineerden daer eenen
heele hoop gesellen heeft sien staen, waeraf hij gheenen
gekent en heeft, mits hij niet op hun toegegaen, en
Peter Pauwels hem seijde dat souden naer huijs gaen, die
hem oock geseijt, dat de gesellen van Merxstein daer
oock waeren.
Den gedetineerden verclaert noch
geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt
tot Übach aen het velt.
En dat Peter Pauwels op St.
Josephsdagh s'morgens in de vroeghmisse tot Übach hem
kennisse gegeven hadde. En hij gedetineerden van Übach
naer Broechuijsen in de hooghmisse waer men St. Josephs
fest was vierende gegaen was ende aldaer de middagh
gegeten heeft bij sijnen halven broeder Merten Louppen.
En hij gedetineerden daer noch in het lof ofte vespers
geweest wederomme naer Übach toegegaen ten huijse van
sijne schoonmoeder. Alwaer hij ontrent den avont sijnen
stock nemende seijde dat hij naer de Groonstraet tot
sijne moeder ginge slaepen om den anderen dagh op
sondagh wanneer St. Joseph tot Waubach geviert wierde
aldaer in St. Joseph te sijn. En hij gedetineerden doens
ten huijse van Peter Pauwels gegaen.
Waer hij eenighen tijdt verbleven,
wanneer gemelden Peter Pauwels, die wiste wanneer het
tijdt was, met hem naer het huijs aen het velt
toegegaen, en daer comende sij d'andere gesellen reets
hebben vinden staen in het velt voor de poorte van het
Huijs.
Seggende dat beneffens hem aen desen
diefstal geassisteert Peter Pauwels, Gabriel Reinarts,
Leonard Ploum met de laem handt, Peter Maijers, Adolf
Steins, Lennerd en Henricus Steins, Jacobus Herseler,
den heer van Sanckel, Peter Muller, Baltus Kerckhoff en
desselfs huijsvrouw vercleet in mans cleederen gelijck
altoos gecleet was wanneer mede uijtging. En dat noch
veele andere gesellen daer waeren, dat nochtans hij
gheene voordere gekent heeft. En dat Peter Pauwels hen
geseijt, dat de gesellen van Merxstein geheel daer
geweest.
En sij daer arriveerende de poorte
van het huijs geopent hadde Jacobus Henseler, en
denselven met de Steins de duhr van het huijs met een
groot dick buecken houdt opgeloopen hadden. Ende daer
het huijs ingegaen waeren Gabriel Reinarts, Peter
Pauwels, de drij Steins, Baltus Kerckhoff met sijne
huijsvrouw, dat sij daer veel moijten gehadt om in te
coemen, mits de luijden op waeren, en de vrouw in het
huijs eene kist voor de duhr geworpen gelijck Peter
Pauwels hem geseijt. En hij gedetineerden was staen
gebleven onder de poorte aldaer, staende voor die poorte
oock noch veele andere gesellen.
En daer gestaen hebbende noch geene
halve uer hij het heeft hooren op de klock slaen en oock
gelijck schieten. Wanneer hij gedetineerden tot de
gesellen in het huijs geroepen heeft het slaet op de
klock march uijt. Wanneer Peter Pauwels in der haest
quaem uijtspringen en seijde, marsch marsch. En
denselven Peter Pauwels doens ter slinser handt om het
huijs door het velt naer sijnent toe geloepen is gelijck
oock de Steins, en de Merxsteiner op de Schiebuck toe
met oock noch eenighe van Übach.
En hij gedetineerden doens over den
wegh gesprongen nemende sijnen wegh langs de Weijenbergh
op de Groonstraet toe, alwaer arriverende aen het huijs
van sijne moeder aldaer geclopt heeft. Sijnen broeder
Goert hem heeft coemen de duhr openen, aen den welcken
hij seijde van hem opgehouden te hebben aen St. Joseph
tot Broechuijsen. Den welcken Goert doens aen hem
gedetineerden seijde, als hij honger hadde dat dan in
het schaep soude gaen. En hij gedetineerden daer niet
vindende het ghene hem lusde hij met denselven sijnen
broeder op de Caemer waer sijne moeder en suster sliepen
op een ander bedde daer staende heeft gaen slaepen, en
des morgens ontrent ten seven ueren opgestaen en gegaen
naer St. Joseph tot Waubach.
En dat hij gedetineerde niet en weet
wat goederen en effecten aldaer gestoolen worden, als
dat Peter Pauwels hem geseijt, dat daer niet gecregen en
hem oock niet gegeven. Welk zeggen van Peter Pauwels hij
gedetineerden geloof toegeschreven om dieswille dat sij
soo haest verjaegt waeren geworden.
Den gedetinerden verclaert noch
geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt
uijtgewerckt op de pastorije tot Hunshoven.
En dat Peter Pauwels hem s'sondaghs
van te vorens in de vrooghmisse den eersten aenslagh tot
desen diefstal gegeven hadde. En dat hij aen Peter
Pauwels gevraegt hebbende of alles bestelt was,
denselven hem geseijt dat Adolf Steins hem geseijt dat
de Merxsteiner oock al souden daer coemen. En dat hij
gedetineerden hem doens met Peter Pauwels afgesprooken
dat souden bij malcanderen coemen op de straet.
En dat ingevolgh van dien tusschen
elf en twelf ueren bij Peter Pauwels gecomen was in de
straet tusschen den Hove en Übach, waer hij denselven al
was vindende, en van daer met hem naer Hunshoven
toegegaen. En saer comende de gesellen aldaer vindende
en Adolf Steins besigh met de schiltwachten te
reguleren, en het poortjen ofte duhr aen de pastorije
oock al open. Ende Adolf Steins aen hem seijde, ick
peisde dat ghij niet gecomen en hadde.
En dat noch aen desen diefstal
geassisteert hadden Lennerd en Henricus Steins, Joseph
Dammers, Willem Ploum uijt den Vivat. Meinende dat oock
daerbij geweest was Peter Joseph Ploum van Holthuijsen
sonder denselven nochtans gesien te hebben. Dat noch
daerbij geweest Peter Maijers, Joseph Ploum, Lennerd
Ploum met de laem handt, Jacobus Henseler, Gabriel
Reijnarts, Schuijrman, Rochus Dammers, Joannes Dammers,
Peter Muller, Derick Jaspers, Joannes Jaspers, Nelles
Dautzenbergh, Jacobus Otten.
En dat hij oock heeft hooren seggen
van Peter Pauwels, dat Baltus Holthuijsen daerbij
geweest en dat Peter Maijers hem geseijt, dat Coen Kern
onder hun gehoorde en overal daerbij geweest was.
Seggende den gedetineerden dat noch
daerbij geweest Baltus Kerckhoff, den cuijper van
Merxstein, en dat hij eenen heeft hooren noemen
Christian Nievelstein sonder die te kennen noch te
weeten wie dat is.
En dat Peter Pauwels hem noch
geseijt, dat oock daerbij geweest den Crichel en de
Schieffers van Merxstein. En dat hij daerbij gesien
hadde den ouden Rootcrans, en dat onder het poortjen van
de pastorije eenen langs hem quaem hebbende eenen stert
in de haeren die in de pastorije inging en die iet meer
te seggen hadde als de gemeine.
En sij als voren bij hunne aencomste
het poortjen van de pastorije open vindende naer dat de
schiltwachten gereguleert hadden Adolf Steins en Peter
Pauwels naer de pastorije ingegaen waeren. Gevende desen
lesten sijnen stock met het bajonet op aen hem
gedetineerden en doende hem aldaer onder het poortjen
daermede op schiltwacht staen. En datter buijten het
poortjen noch wel twintigh stonden gewaepent met
flinten.
En dat hij daer ontrent eene uer
schiltwacht gestaen hebbende ten eersten bij hem quaem
Peter Pauwels, seggende, dat het gedaen was, en dat hij
gedetineerden soude seggen aen de schilt dat haer soude
draaijen opdat de gesellen al over de wegh conden gaen
naer de herver weijde in, en dat den lesten uijtcomende
hun soude seggen dat niemand meer in de pastorije en was
en sij dan met naer de weijde ingaen soude. Dat
dienvolghens sij gesellen al naer dieselve weijde
ingegaen waeren. Bringende de leste de packen van
gestoole effecten mede bij de welcke de schiltwacht was
blijvende um hun t'assisteren. Dat hij nochtans
niet en weet waer de packen verdraegen of verbleven, dat
hij oock niet en weet wat goederen en effecten aldaer
gestoolen.
En dat hij gedetineerden met Adolf
Steins en Peter Pauwels voorop naer huijs naer Übach toe
gegaen is. En dat ontrent vierthien dagen daernaer Peter
Pauwels in desselfs huijs tot Übach hem gedetineerden
voor sijn gedeelte van desen diefstal gelangt heeft vier
Aacker gulden.
Verclaerende den gedetineerden, dat
staende gelijck voorschreven, hij onder de poorte aen
het velt tot Übach daer langs hem ten huijse ingegaen
was eenen gesel die hij niet en kende, sijnde blauw
gecleet en hebbende eenen gevlochden steert in sijne
haaren.
Den gedetineerden verclaert noch
geassisteert te hebben aen den diefstal in actis vermelt
uijtgewerkt bij de weduwe Janssen tot Immendorp.
En dat s'avonts van te vooren in de
thien schuijr besig was met Peter Pauwels te derschen
denselven Peter Pauwels hem ten eersten gesprooken van
desen diefstal te begaen. En dat hij naer het derschen
naer huijs gaende den selven hem geseijt hadde dat
ontrent ten halver twelf soude comen in de Birder gracht
en dat daer den eenen den anderen soude wachten. En dat
Adolf Steins met d'andere en die van Merxstein daeden
gaen langs den Vivat door het velt.
En dat hij ingevolgh dier volgens
d'afspraek met hem Peter Pauwels op den gelimitteerden
tijdt van sijnent vortgaende Peter Pauwels reets
gevonden hadde in gemelden Birder gracht. En sij doens
te saemen onder hun twee gaende door de Hasselder straet
op Immendorp toe achter door de weijde van de weduwe
Janssen ingegaen sijn en daer de gesellen waeren
vindende die de weijpoorte al geopent hadden.
En dat hij oock daer in de weijde
hadde sien staen een vuss peerdt, meenende dat het
geweest van Willem Ploum uijt de Vivat. Dat op straet
oock noch al connen peerden van de gesellen geweest
sijn, die welcke hij edoch niet gesien, mits niet op de
straet geweest.
En dat nog aen desen diefstal
geassisteert Willem Ploum met sijn peerdt, Adolf Steins,
Lennerd en Henricus Steins, Peter Maijers, Joseph Ploum,
Jacobus Henseler, Pruijs, Gabriel Reinarts,Lennerd Ploum
met de laem handt, Joseph Dammers, Schuijrman, Joannes
Dammers, Rochus Dammers, Jacobus Otten, Nijss Dortangs
denwelcken was bij sijn stiefvaeder Lennerd Steins,
Baltus Holthuijsen, Peter Muller, Derick Jaspers,
Joannes Jaspers, Frans Willem van Broechuijsen. Dat
Peter Pauwels hem geseijt dat oock daerbij geweest eenen
van Broechuijsen genoemd den Rusch.
En den gedetineerden weijgerende van
de complices oprichtigh te noemen is op den stoel van
torture gebonden worden twintigh minutten naer drij
ueren.
Wanneer hij
geseijt, dat Gabriel Reinarts hem geseijt, dat Godfrid
Pauwels soon van Peter Pauwels oock daerbij geweest was.
Seggende gelijck daernaer, dat hij denselven daerbij
gesien hadde.
En voorders gheene gesellen meer
seggende, is hem om halver vier eenen stievel op sijn
slinsse been geschruijft worden. Wanneer instantelijck
geseijt, dat noch daerbij geweest Henricus Haemers
schoonsoon van Peter Pauwels. En dat Peter Pauwels hem
geseijt hadde, dat Frins Christian eenen schoenmaecker
van Übach langh van postur onder hun gehoorde, en oock
tot Immendorp daerbij geweest waere.
Waerop hem den voorss. stievel ten
sijnen versoeke geheel los geschruijft worden, en den
gedetineerden daernaer noch geseijt, dat voorss. Godfrid
Pauwels oock geweest bij den diefstal aen het velt.
En dat Peter
Pauwels hem geseijt, dat oock daerbij geweest Joseph
eenen wever uijtter Hostardt woonende tot Übach aen den
Nutzenbergh. Dat Peter Pauwels hem noch geseijt dat
Goert Reumkens eenen wever, als oock Joannes Boijmans
woonende tot Übach aen den Vliegenpoel onder hun
gehoorden en daerbij geweest waeren.
Corrigendo seijt, dat hij van
Gabriel Reinarts hadde hooren seggen dat Henricus
Haemers daerbij geweest waere. Seggende dat hij noch van
Peter Pauwels hadde hooren seggen, dat seeckeren
Christian gebortigh van het Gulickse getrouwt met de
dochter van Kamer van Ottweiler oock onder hunne bende
gehoorde, woonende desen Christian bij sijns
gedetineerdens schoonsuster aen het eijnde van Übach.
Seggende noch, dat den jongh Joseph
Keijser, ten tijde dat hij gedetineerde alhier de wacht
hadde, denselven Joseph Keijser hier in de stallen in de
gevanckenisse was sittende, hem geseijt hadde, dat
Mathijs Beij tot Hoenghen daerbij geweest was. Seggende
al voorders dat dien jongh was meenende den Matthijs
Beij den weggenbacker die is woonende boven op de cant
teghens Gerardissen Marie. Dat hij gedetineerden
nochtans dien Mathijs Beij nirgents daerbij gesien
hadde, en oock vangheenen van d'andere gesellen gehoort
dat dien Mathijs Beij daerbij geweest was, of dat onder
hunne bende soude gehooren.
Verclaerende den gedetineerden, dat
tot Immendorp noch daerbij geweest waeren Baltus
Kerckhoff en desselfs huijsvrouw vercleet in mans
cleederen, den cuijper woonende in de Merxsteiner Banck
naer de cant van de Bierstraet. En dat Peter Pauwels hem
geseijt, dat oock daerbij geweest drij Schieffers en den
Crichel van Merxstein. Dat hij noch daer gesien Albert
Schleipen, den ouden Nicolaes Rootcrans. En dat Peter
Pauwels hem noch geseijt, dat oock daerbij geweest
Wilhelmus Rootcrans, den Ross en den Coster van Weltz,
welcken lesten soude geweest sijn bij de Gulicker.
En seijt te meijnen, dat oock
daerbij geweest den ouden Kneullen uijt de Banck
Merxstein. En dat Peter Pauwels hem al wieders geseijt,
dat oock daerbij geweest waere eenen Francoos gaende met
hembder knobgens over landt.
[Corpus
delicti] Dat hij met Peter Pauwels comende gelijck
voorschreven, bij de gesellen in de weijde van de weduwe
Janssen waer sij de weijpoorte open gevonden denselven
Peter Pauwels, Adolf Steins, Jacobus Henseler en veele
andere daer ten huijse ingegaen. En hij gedetineerden
mede doorgegaen tot vooraen in t'huijs, het gheene
daetelijck vol liedens was.
En doens instantelijck Peter Pauwels
uitgegaen met hem gedetineerden en Peter Maijers.
Welcken Peter Maijers denselven Pauwels op schiltwacht
gestelt heeft in voorss. weijde aen het backhuijs, en
hem gedetineerden op de sprongh aen de geseijde
weij-poorte, hem daer gelangt hebbende sijnen steck met
het bajonet in, wanneer hij Peter Pauwels daer wederomme
ten huijse ingegaen. En seijt, dat voren op de straet
oock eenen hoop gesellen gestaen die de poorte
bewaerden, en dat daer onder de Gulicker hij eenen
gesien hadde aenhebbende eenen grisen overrock met eenen
kraeck en eene swerte muts op sij hooft.
En dat hij daer ontrent eene uer
schiltwacht gestaen hebbende Peter Pauwels bij hem
gedetineerden uijtquaem en seijde dat het gedaen was, en
dat doens denselven Pauwels andere gesellen opvolgden en
andere voren uijtgegaen waeren. En dat hij gedetineerden
doens met Peter Pauwels, Godfrid Pauwels, en andere
Übacher door geseijde weijde, door het velt en door de
Hasselder straet op Übach toe gegaen is.
Dat hij gedetineerden niet en weet,
wat goederen en effecten aldaer gestoolen hadden als dat
Peter Pauwels hem geseijt, dat Jacobus Henseler daer het
gelt in der haest gesnapt en meestendeels behouden
hadde. En dat vier ofte vijf daegen daernaer Peter
Pauwels tot Übach op de straet hem gedetineerden voor
sijn gedeelte van desen diefstal gelangt hadde vier
schillinghen.
Bij lecture heeft den gedetineerden
geseijt, dat hij den voormelden Godfrid Pauwels soon van
Peter Pauwels oock gesien hadde bij den beschrevenen
diefstal begaen op de pastorije tot Hoenghen.
En dese aen den gedetineerden
duijdelijck voorgelesen sijnde, heeft denselven daerbij
blijven persisteren, en tot dien eijgenhandigh
onderteeckent.
Leonardus Louppen
quod attestamur
Nicolaes Vaessen schepen
L. Reinartz schepen
J. F. Daelen subst. greff.
|
|
