Bokkenrijders en hun afstammelingen

Lemmens

Machiel Lemmens, veehandelaar in Beek, gefolterd, galg 1774

Pieter Lemmens Dirk Hersseler Jan Wanten Pieter Penders

Machiel Lemmens wordt (als Aegidius) 4 febr. 1731 gedoopt in Beek, zoon van Petrus en Elisabeth Swilden, een broer van Pieter Lemmens*. Hij wordt soms Gillis genoemd en beschreven als tamelijk groot en nogal gezet, een fors postuur, woont aan de zuidelijke kant van het dorp Beek en handelt in vee, hoewel Dirk Hersseler* hem ook als wever noemt. Hij bezit land en vee ter waarde van ongeveer 500 gulden Hij trouwt 26 april 1765 in Beek Sibilla Smeets. Uit dit huwelijk worden drie kinderen geboren tussen 1766 en 1772. Machiel is al in juli 1773 in de pijnlijke verhoren van Dirk Hersseler genoemd als medeplichtige, maar wordt pas na 16 sept. aangehouden en opgesloten in Valkenburg. Door minstens vier gevangenen uit Beek is Machiel beticht medeplichtig te zijn aan de (nooit gepleegde) overval op Campo, die ook in de motivatie van het eindvonnis staat. In het Oude Dinghuis in Maastricht volgt een confrontatie met Jan Wanten* en Pieter Penders* uit Elsloo, maar Machiel blijft volhouden onschuldig te zijn. Om hem tot een bekentenis te dwingen is hij in Valkenburg op 28 okt. aan de foltering onderworpen en 18 nov. nog eens. Op grond van de bekentenissen die hij dan doet is hij ter dood veroordeeld. Machiel sterft, 43 jaar oud, op 8 febr. 1774 aan de galg op de Graetheide onder Beek. Opmerking: Op 22 dec. 1773 is zijn vee openbaar verkocht: een paard, twee koeien en een os brengen meer dan 100 gulden op, waarvan slechts 53 gulden op de afrekening van het gerecht van Valkenburg staan. Deze executieverkoop is ongebruikelijk laat in de procesorde, mogelijk heeft Sibilla Smeets zich tegen deze verkoop verzet.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp verhoor Dirk Hersseler 26 juli 1773
..........in Scherp verhoor Dirk Hersseler 27 juli 1773
..........Lees over de overval die nooit gepleegd  werd
..........In: Scherp verhoor Andries Stijnen 15 sept. 1773
..........In: Scherp verhoor van Mathijs Smeets uit Beek 17 sept. 1773
..........In: Scherp verhoor van Mathijs Smeets uit Beek 18 sept. 1773
..........In: Scherp verhoor van Geerke Stijnen 21 sept. 1773
..........Confrontatie met Jan Wanten 19 okt. 1773
..........Confrontatie met Pieter Penders
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
..........Lijst scherper examen 28 okt. 1773
..........Verkoop van vee op 22 dec. 1773
..........Vonnis 3 febr. 1774
..........Bericht in krant van die tijd
..........Lijst Valkenburg juli 1774
..........Lijst vervolgden, Valkenburg 1775
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijst Valkenburg juli 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 47 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 31 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 219, 346 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 127, 215, 249
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Pieter Lemmens, boer uit Beek, gevlucht, verbannen 1775,
vonnis herroepen 1786

Machiel Lemmens Welter Penders

Pieter Lemmens wordt 8 okt. 1732 gedoopt in Beek als zoon van Petrus en Elisabet Swilden, een broer van Machiel Lemmens*. Hij woont in Beek en is veekoopman en boer met veel land, de verkoop van zijn land en de opbrengst daarvan bedraagt later 1600 gulden. Waarschijnlijk heeft zijn vrouw ook nog veel land ingebracht bij het huwelijk. Hij trouwt, 37 jaar oud, op 12 mei 1770 in Beek met de 18 jaar oude Helena Penders, gedoopt 17 juli 1751 in Beek als dochter van Joannes en Maria Pisters. Uit dit huwelijk worden tussen 1771 en 1792 negen kinderen geboren. Als het Hooggerecht van Valkenburg in 1773 zijn arrestatie beveelt, is Pieter gevlucht. Hij is ver de Oostenrijkse Nederlanden ingetrokken, naar de plaats Lebbeke bij Dendermonde en woont daar tot 1783. Bij verstek is hij 16 febr. 1775 veroordeeld tot verbanning uit de Staatse Landen en tot 'confiscatie van alle des beklaagdens goederen'. Op 2 maart 1786 richt hij samen met de eveneens uit Beek verbannen Welter Penders* een verzoek aan de Staten-Generaal om het vonnis van verbanning te herroepen. Daar zijn bijgevoegd verklaringen van goed gedrag afgegeven door burgerlijke en geestelijke autoriteiten van Lebbeke. Het advies over dit verzoek van het Hooggerecht van Valkenburg is niet negatief en hij krijgt dan ook gratie en op 12 apr. wordt in Den Haag tot herroeping van het banvonnis besloten. Over het teruggeven van in beslag genomen goederen wordt niet gesproken. Pieter overlijdt, 75 jaar oud en 33 jaar na de verbanning op 1 mei 1808 in Beek, Helena Penders op 6 okt. 1824 aldaar. Opmerking: in het genoemde advies stelt het Hooggerecht van Valkenburg ' ... indien, op de denunciatiën en depositiën der geëxecuteerden, bij continuatie strict te werk was gegaen, de toenmaels bij nae daaglijksche executiën niet lichtelijk hadden opgehouden'. Het doel heiligt de middelen? Zie ook bij Welter Penders

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp verhoor van Mathijs Smeets uit Beek 17 sept. 1773
..........In: Scherp verhoor van Mathijs Smeets uit Beek 18 sept. 1773
..........In: Scherp verhoor van Geerke Stijnen 21 sept. 1773
..........Vonnis bij verstek 3 febr. 1774
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijst vervolgden, Valkenburg 1775
..........Lijst Valkenburg juli 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 50 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 36 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 174, 222, 227, 346 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 148, 215/6, 258