Bokkenrijders en hun afstammelingen

Langendorf

Christiaen aen de Bergh, uit Hoensbroek, gefolterd, afloop proces onbekend

Joannes Honnoffs Matthijs Ponts Peter Ponts Houb Palmen

Christiaan Langendorf. woont in Hoensbroek op de Muisberg en waarschijnlijk wordt hij bedoeld als er sprake is van 'Christiaen aen de Bergh'. Joannes Honnoffs* uit Sint Joost bij Echt beschrijft hem als "tamelijk dik van postuur, middelmatig lang, rosachtig van haar". Hij trouwt 25 okt. 1713 in Hoensbroek met Geertruid Meijs. Uit dit huwelijk worden tien kinderen geboren tussen 1714 en 1733. Christiaan is beschuldigd tijdens de scherpe verhoren van Matthijs* en Peter Ponts*. Hij wordt begin oktober 1743 aangehouden door de schepenen Horstmans en Daniëls, beiden gewapend, en de eerste pakt hem bij de schouder, zeggende: 'Christiaen, gij zijt mijn gevangen man.' De gevangene wordt daarna geboeid afgevoerd naar kasteel Hoensbroek en  in de kerker opgesloten.  Geertruijd Krans, de vrouw van Houb Palmen* vertelt de Raad van Brabant dat het zestal ter dood veroordeelden uit Hoensbroek voor hun executie op 12 nov. 1743 via hun biechtvaders de andere gevangenen op het kasteel om vergiffenis hebben gevraagd voor hun beschuldigingen. Christiaan wordt 27 nov. 1743 onderworpen aan een scherp examen en tijdens deze tortuur gaat het gerecht zodanig onrechtmatig te werk dat schepen Creuwen van Vaesrade de volgende dag weigerde het protocol te ondertekenen en niet meer deel wilde uitmeken van het gerecht. Hij legde daarover 21 dec. verklaringen af bij notaris d'Allemand. (zie opmerking) Schout Fransen heeft inmiddels op 1 dec. 1743 per brief verzocht de gevangenen in Montfort over Christiaan te ondervragen. Wat daarna precies gebeurt in het proces is niet bekend, maar wordt bepaald door procedure die Geertruijd Krans, de vrouw van Houb Palmen bij de Raad van Brabant heeft aangespannen tegen de gerechten in de Landen van Overmaas. De Raad decreteert eerst een tijdelijke opschorting van het proces en maakt later de besluiten van de gerechten afhankelijk van de goedkeuring van twee advocaten uit Limburg. Door de oorlogs situatie in Brussel en tegenwerking van het gerecht van Hoensbroek is de gevangenschap lang gerekt. De Raad besluit echter op 17 dec. 1745 dat de procedure hervat en de beschuldiging getoetst dienen te worden en Christiaan zal in de loop van 1746 zijn vrijgelaten. Geertruid Meijs overlijdt 2 juli 1740 in Hoensbroek. Christiaan overlijdt 1 okt. 1764 in Hoensbroek. Opmerking: De bovenstaande feiten, opgetekend bij notaris d'Allemand, worden niet vermeld in het bekende boek van Sleinada, ofwel pastoor Daniëls, een zoon van de bovengenoemde schepen Daniëls van Hoensbroek. Maar de tik op de vingers van de schepenbank waarin zijn vader zitting had, speelt ongetwijfeld een rol bij diens felle verdediging van 'de Rechter'.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........In: Verklaring van schepen Creuwen 27 nov. 1743
..........In: Request van Geertruid Krans, vrouw van Houb Palmen
..........Genoemd door Ida Ponts 18 jan. 1744
..........Schout J.W. Fransen van Hoensbroek
..........Schepenen van Hoenbroek dec.1743 / jan 1744

— LINK Van Wersch, De Wittemse Tak (In apart venster) hier

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 20, 26 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 63 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 195, 256 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 70, 129, 171. 'Deel II (2014)' p. 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 127, 129, 145, 149/50
..........'Deel II (2020)' p. 164, 167, 180, 188, 'Deel III (2020)' p. 64, 70, 87, 107, 123, 148, 186, 216, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online