Bokkenrijders en hun afstammelingen

Cardous

060

Matthijs Cardous, boerenknecht in Haasdal, gefolterd, galg 1774

Christiaan Panhuijzen Willem Haeghmans Christiaan Vlekken Janneke Smeets Nicolaes Sporken

Mathijs Cardous wordt volgens eigen verklaring omstreeks 1738 in Meerssen geboren. Woont sinds 1760 in Haasdal, kostwinning: opperknecht, boerenwerker, dagloner, bebouwt ook wat land en heeft enig vee. Hij trouwt 11 jan. 1761 in Berg en Terblijt Maria Sijben (Zieben), gedoopt 10 juni 1740 in Schimmert als dochter van Petrus en Gertrudis Coox. Zij is een zuster van Anna Sijben, getrouwd met Christiaan Panhuijzen* en hun beider moeder is hertrouwt met Willem Haeghmans*. Uit het huwelijk van Mathijs en Maria worden vier kinderen geboren tussen 1764 en 1770. Maria is pas 31 jaar oud als zij overlijdt op 11 juni 1771 in Schimmert. Mathijs hertrouwt 8 nov. 1772 in Schimmert met Maria Catharina Moberts, gedoopt 14 feb. 1747 in Schimmert als dochter van Joannes en Anna Welters. Uit dit huwelijk een zoon in 1771, die jong sterft. Hij komt 7 jan. 1774 in beeld van het gerecht door een verklaring van boswachters dat ze Mathijs betrapt hebben bij het stelen van veldvruchten en van hout uit het pas. Maar pas na verklaringen van Christiaan Vlekken*, Janneke Smeets* en Nicolaes Sporken* dat hij medeplichtige is bij overvallen wordt Mathijs gearresteerd en opgesloten in Valkenburg, hetgeen 26 mei 1774 door de schepenen wordt goedgekeurd. Vier dagen lang is hij onderworpen aan een scherp examen 1, 3, en 8 juni en 1 juli en tenslotte ter dood veroordeeld. Matthijs sterft 28 juli 1774 aan de galg op de Lommelenberg bij Valkenburg.

ZIE VERDER:

— Documenten: Een getuigenverklaring d.d. 7 jan. 1774
..........In: Scherp examen Janneke Smeets 17 mei 1774
..........Goedkeuring arrestatie 26 mei 1774
..........Vonnis scherp examen 1 juni 1774
..........Lijst scherper examen 1 & 28 juni 1774
..........In: Nader scherp verhoor Lins Schouteten 21 juni 1774
..........In: Continuatie scherp verhoor Lins Schouteten 22 juni 1774
..........Lijst Valkenburg juli 1774
..........Bericht in krant van die tijd
..........Lijst echtparen, Valkenburg 1775
..........Lijst vervolgden, Valkenburg 1775
..........Opbrengt executoriale verkoop

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 48 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 32 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 219/20, 354 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 56, 'Deel II (2014)' p. 80, 144, 250
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online