Bokkenrijders en hun afstammelingen

Senden

Derick Senden uit Kerkrade, vrijgelaten 1776

Derick (Theodorus) Senden wordt gedoopt 29 aug. 1719 in Voerendaal als zoon van Theodorus en Maria Tummers. Hij woont achtereenvolgens in Voerendaal (vóór 1740), in Heerlen (1740-1752), in Klimmen (vanaf 1752) en op het laatst in Kerkrade bij een dochter. Hij trouwt als 19-jarige op 9 jan. 1739 in Voerendaal Catharina Meijs, gedoopt aldaar op 7 juni 1716 als dochter van Michael en Maria A Campo. Uit dit huwelijk worden van 1739 tot 1762 tien kinderen geboren. Catharina Meijs overlijdt 2 april 1768 in Klimmen. Wij beschikken nauwelijks over informatie betreffende het strafproces tegen Dierick. Hij is op een onbekend moment opgepakt en opgesloten op kasteel Herzogenrath. Begin mei 1776 is hij vrijgelaten 'onder cautie', een formule die altijd gebruikt wordt als de gerechten een beschuldigde (moeten) vrijlaten. Derick overlijdt 88 jaar oud op 2 sept. 1807 in Kerkrade.

ZIE VERDER:

— Documenten: Lijst Gerecht van Herzogenrath medio 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 39, 74, 116 (Hs 157), 117 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 25 [deels kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 226, 320 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 71, 242
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Herman Senden uit Schrijversheide, gestorven in de gevangenis 1744

Math. Sengen Herm. Senden Mathijs Ponts Christiaan Neander Joannes Kersten Joannes Hellewegh

Herman Senden wordt 26 apr. 1683 gedoopt in Voerendaal als zoon van Theodorus en Joanna Spierts. Hij woont op de Schrijversheide onder Heerlerheide en het is niet bekend waarmee hij de kost verdiende. Hij trouwt als op 6 jan. 1716 Jasperina Pijls, een dochter van Mathijs en Catharina Schillings. Uit dit huwelijk worden van 1716 tot 1730 zes kinderen geboren, waaronder Mathijs Sengen* en Herman Senden*. Herman is door Mathijs Ponts* genoemd als medeplichtig aan 'huijsbraecken, knevelrijen ende diefstallen'. Hij wordt in 20(?) aug. 1743 gearresteerd, tegelijkertijd met Christiaan Neander* en overgebracht naar Valkenburg. Hij wordt verhoord, ontkent en is begin sept. in confrontatie beschuldigd door Joannes Kersten* en Joannes Hellewegh*. Verder verhoord in okt. en nadat bewijsstukken (protocollen van scherpe examens?) in Kerkrade zijn opgevraagd in febr. 1744 weer verhoord, maar net als in de voorgaande periode blijft hij ontkennen. Hij sterft 3 juli, 61 jaar oud in de gevangenis van het Landshuis in Valkenburg, waar het in die hete zomer heel erg onaangenaam was. Zijn vrouw verzoekt hem een ordentelijk begrafenis te mogen geven en dat wordt toegestaan, want hij heeft nooit bekend en het was dus niet volledig bewezen dat hij schuldig was. Jasperina Pijls overlijdt 1 feb. 1754 in Heerlen.

ZIE VERDER:

–– Documenten: in Recollectie van Matthijs Ponts 12 aug. 1743
..........Goedkeuring aanhouding sept. 1743
..........Bericht van overlijden in gevangenis 4 juli 1744
..........In: Lijst van criminelen van Westrik 1746

— LIT. - H. Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 20, 27 (Maris) *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 26 [kopie Sleinada]
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 59
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 58, 114 *
...- A. Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 214, 271 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 138. 'Deel II (2014)' p. 238
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 149/50, 'Deel II (2020)' p. 103/4
..........'Deel III (2020)' p. 163, 170/1, 247.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Peter Senden uit Herzogenrath, afloop proces onbekend

Peter Senden woont in Herzogenrath, maar verder is er niets bekend over familie, herkomst, kostwinning of welstand Hij wordt in het kasteel van Herzogenrath gevangen gezet. Blijkens vermeldingen in stukken van het archief van het Hoofdgerecht van het Spaanse Land van Rode is het proces tegen hem afgesloten. Maar hoe dit proces is afgelopen, daar is niets van bekend. In Herzogenrath wordt 24 mei 1796 begraven: Maria Catharina Crutzen vrouw van Peter Senden. Tja, maar is dit deze Peter?

ZIE VERDER:

— LIT. - A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 239 [bekende gegevens]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 135.
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' III (2020) p. 130, 244.

Herman Sengen, boterhandelaar uit Heerlerheide, gefolterd, galg 1773

Herman Senden Mathijs Senden Hendrik Kreijten Nicolaas Hersseler Mathijs van den Berg

Herman Sengen (Senden) wordt 11 nov. 1730 gedoopt in Heerlen als zoon van Herman Senden* en Jasperina Pijls, een broer van Mathijs Senden*. Woont in de Heerlerheide, verdient de kost als boterhandelaar, heeft ook wat vee en een paar stukken land, hetgeen later ruim 350 gulden opbrengt. Hij trouwt 19 febr. 1753 in Merkelbeek Maria Dols, gedoopt aldaar op 17 mei 1729 als dochter van Joannes en Catharina Schoonhoven. Uit dit huwelijk worden van 1754 tot 1772 negen kinderen geboren. Herman is in april 1773 genoemd tijdens de scherpe examens van Heerlense gevangenen als lid van de bende. Tegen hem wordt arrestatiebevel uitgevaardigd op1 mei en tegelijkertijd ook nog tegen negen andere mannen uit Heerlen, waaronder zijn broer Mathijs. Opgesloten in het Landshuis van Valkenburg, waar hij 3 mei wordt verhoord en 7 mei geconfronteerd met mannen die hem beschuldigen, Hendrik Kreijten*, Nicolaas Hersseler* en Mathijs van den Berg*. Aangezien hij halstarrig blijft ontkennen is hij veroordeeld tot een verhoor onder foltering om tot bekentenissen gebracht te worden en tijdens dit scherp examen op 24 en 25 mei begint hij na het aanleggen van de duimschroeven iets te bekennen, maar trekt dat meteen weer terug. Na de toepassing van de tortuur in alle graden, ook scheenschroeven en stroppade verklaart hij meegedaan te hebben aan verschillende overvallen en noemt anderen die daarbij waren. Hij is 12 juni terdood veroordeeld op grond van deze bekentenissen. Herman sterft 42 jaar oud op 15 juni 1773 aan de galg op de Heesberg bij Heerlen. Maria Dols wordt 89 jaar oud en overlijdt 14 dec. 1818 in Heerlen ruim 45 jaar na de terechtsrelling van haar man.

ZIE VERDER:

— Documenten: Arrestatiebevel 1 mei 1773
..........Verhoor 3 mei 1773
..........In: Scherp examen Nicolaas Hersseler 4/5 mei 1773
..........In: Scherp examen Mathijs van den Berg 5 mei 1773
..........Verkoop levende have 5 mei 1773
..........Decreet confrontatie tegen drietal • Confrontatie 7 mei 1773
..........Verzoek tot scherp examen 7 mei 1773 • Vonnis 8 mei 1773
..........Lijst scherper examen 24 mei 1773
..........Interrogatoriën voor scherp examen
..........Scherp verhoor op 24/5 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Matthijs Sengen 25 mei 1773
..........Recollectie 26 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Herman Heugens 9 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Herseler 11 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Herseler 12 juni 1773
..........Vonnis van Hermanus 12 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Frans Bouwman 30 juni 1773
..........In: Nader scherp verhoor Nicolaas Herseler 6/7 juli 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Hersseler 26 juli 1773
..........Bericht in krant van die tijd
..........In: Scherp examen van Peter Gerrits 2 aug. 1773
..........In: Scherp examen van Peter Gerrits 3 aug. 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Rekest van vrouw Maria Dols over confiscatie
..........Proclamatie verkoop goederen 6 okt. 1773
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 46 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 26 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 268, 270, 376 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 94/5, 245
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Matthijs Sengen, boterhandelaar uit Heerlerheide, gefolterd, galg 1773

Herman Senden Herman Senden Hendrik Kreijten Nicolaas Hersseler Mathijs van den Berg Frans Boumans Thomas Boumans

Mathijs Sengen (Senden) wordt geboren in de Schrijversheide en 11 nov. 1730 gedoopt in Heerlen als zoon van Herman Senden* en Jasperina Pijls, een broer van Herman Senden*. Woont in de Schrijversheide, koopt boter op bij boeren en verkoopt die in Aken en Maastricht, is tamelijk welgesteld, heeft land ter waarde van ruim 500 gulden en bezit ook vee dat later bijna 100 gulden opbrengt Hij trouwt als 38-jarige op 4 okt. 1761 in Heerlen met de 40-jarige Maria Henckens. Uit dit huwelijk geen kinderen. In april 1773 genoemd tijdens de scherpe examens als lid van de bende, arrestatiebevel 1 mei samen met nog negen andere mannen uit Heerlen, waaronder zijn broer Mathijs. Opgesloten in het Landshuis van Valkenburg, waar hij 3 mei wordt verhoord en 7 mei geconfronteerd met de gevangenen die hem beschuldigd hebben, Hendrik Kreijten*, Nicolaas Hersseler* en Mathijs van den Berg*. Aangezien hij er zo een is om 'soo bij hunne gedaane verhooringe als respective Confrontatiëns alle de misdaaden en gruwelijke feijten aan hun tot laste gelegt en waarvan door verscheijdene geconvinceert, halsterrig te ontkennen en te negeeren', is hij 8 mei tot scherp examen veroordeeld. Dit verhoor begint op 25 mei, dezelfde dag dat zijn broer gefolterd is Mathijs biedt weinig weerstand, als de duimschroeven te voorschijn komen vertelt hij wat het gerecht wil horen. Deze geringe weerstand heeft hem letterlijk uitstel van de executie opgeleverd, want 19 juni is hij nog geconfronteerd tegen Frans* en Thomas Boumans*. Maar 15 juli is hij op grond van zes bekende misdrijven ter dood veroordeeld. Mathijs sterft 50 jaar oud op 19 juli 1773 aan de galg op de Heesberg bij Heerlen. Opmerking: Bij het bevel tot arrestatie wordt meteen besloten alle bezittingen in beslag te nemen. Op 5 mei, een paar dagen na de arrestatie is het vee van Mathijs publiek geveild, want die runderen zijn 'terende panden', ze moeten gevoerd en verzorgd worden en dat kost geld. Bij de arrestatie staat het vonnis al vast.

ZIE VERDER:

— Documenten: Arrestatiebevel 1 mei 1773
..........Verhoor 3 mei 1773
..........In: Scherp examen Nicolaas Hersseler 4/5 mei 1773
..........In: Scherp examen Mathijs van den Berg 5 mei 1773
..........Verkoop levende have 5 mei 1773
..........Decreet Confrontatie tegen drietal gevangenen 7 mei 1773
..........Confrontatie tegen drie gevangenen 7 mei 1773
..........Verzoek tot scherp examen 7 mei 1773 • Vonnis 8 mei 1773
..........Interrogatoriën voor scherp examen
..........Scherp verhoor 25 mei 1773
..........Lijst scherper examen 26 mei 1773
..........Recollectie 26 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Herman Heugens 9 juni 1773
..........In: Scherp verhoor van Dirk Herseler 11 juni 1773
..........In: Scherp verhoor van Dirk Herseler 12 juni 1773
..........Interrogatoriën voor confrontatie met Frans en Thomas Boumans 19 juni 1773
..........Confrontatie tegen Frans en Thomas Boumans
..........In: Scherp verhoor Frans Bouwman 30 juni 1773
..........In: Nader scherp verhoor Nicolaas Herseler 6/7 juli 1773
..........Klacht en conclusie van de Officier 15 juli 1773
..........Vonnis van Matthijs 15 juli 1773
..........In: Scherp examen van Peter Gerrits 2 aug. 1773
..........In: Scherp examen van Peter Gerrits 3 aug. 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Rekest van vrouw Maria Henckens over confiscatie
..........Verkoop geconfisqueerd land nov. 1773
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 46 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 215, 374, 376 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 94/7, 246
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online