Bokkenrijders en hun afstammelingen

van den Berg

027

Matthijs van den Berg, boer in Heerlerheide, gefolterd, galg 1773

Andries Sistermans

Mathijs van de Berg wordt 2 jan. 1710 gedoopt in Heerlen als zoon van Mathijs en Anna Draeven. Hij woont in Heerlerheide en is akkerman en bewerkt land dat zijn vrouw geërfd heeft, bezit ook vee en een groot aantal bijenkorven. Hij trouwt op 21 juli 1736 in Heerlen met Margaretha Muijs, gedoopt 8 maart 1704 in Brunssum als dochter van Woltheris en Cornelia Clooten. Uit dit huwelijk worden zes kinderen geboren tussen 1737 en 1747. Oudste dochter Maria Anna trouwt met Andries Sistermans*. Margaretha overlijdt 17 apr. 1763 in Heerlen en laat haar man het vruchtgebruik na van haar goederen. Op 1 mei 1773 wordt op grond van bezwarende verklaringen van gevangenen tot arrestatie van tien mannen in Heerlen besloten, waaronder Mathijs. Bij het eerste verhoor op 3 mei en de confrontaties tegen aanklagers blijft hij zijn onschuld betuigen. Om hem tot bekentenissen te brengen is hij veroordeeld tot scherper examen. Dat vindt 5 mei plaats en Mathijs doorstaat de eerste graden van de tortuur, maar na een uur in de stroppade gehangen te hebben bekent hij misdrijven en beschuldigt ook anderen personen. Om van de pijn te bekomen krijgt hij enige pauze, maar daarna gaat de ondervraging door. De eis van de officier is afkappen van twee vingers van de rechterhand en radbraken, maar de schepenen besluiten tot een 'gewoon' doodvonnis. Mathijs sterft 63 jaar oud op 15 juni 1773 aan de galg op de Heesberg bij Heerlen. Opmerking: De kinderen moeten juridisch optreden om de erfenis van hun moeder, het landbezit niet te verliezen.

ZIE VERDER:

— Documenten: Als landeigenaar
..........Arrestatiebevel 1 mei 1773
..........Verhoor 3 mei 1773
..........Confrontatie met Andries Gorné en Hendrik Kreijten 3 mei 1773
..........Aanvraag scherpexamen 4 mei 1773
..........Interrogatoriën voor scherp examen
..........In: Scherp examen Nicolaas Hersseler 4/5 mei 1773
..........Lijst scherper examen 5 mei 1773
..........Verkoop levende have en kar 5 mei 1773 e.v.
..........Scherp examen 5 mei 1773
..........Recollectie 6 mei 1773
..........Decreet confrontatie tegen div. 7mei 1773   Tegen Herman Sengen....Tegen Mathijs Sengen
..........In: Scherp verhoor Herman Sengen 24/25 mei 1773
..........In: Scherp examen Matthijs Sengen 25 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Herman Heugens 9 juni 1773
..........Vonnis 12 juni 1773
..........In: Scherp verhoor Frans Bouwman 30 juni 1773
..........In: Nader scherp verhoor Nicolaas Herseler 6 juli 1773
..........In: Scherp verhoor Dirk Hersseler 26 juli 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Beschuldiging van Leonard Spierts
..........Rekest van kinderen bij confiscatie goederen
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 46 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 29 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 214, 345, 370 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 94/5, 185, 245
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online