Bokkenrijders en hun afstammelingen

Witmaeckers

Mariën Hentjen uit Schinnen, gefolterd, executie 1743

Richard Witmaekers Janneke Sijben

Hendrik Witmaekers wordt 16 nov. 1687 gedoopt in Schinnen als zoon van Franciscus en Maria Donders, een broer van Richard Witmaekers* en van Agnes Witmaekers getrouwd met Janneke Sijben*. Hij wordt vaak Mariën Hentgen genoemd, woont in het dorp Schinnen achter de kerk en is tot 1731 veldbode geweest. Hij trouwt 3 okt. 1717 in Schinnen de acht jaar jongere Mechtild Mengelers, gedoopt 21 okt. 1695 in Bingelrade als dochter van Leonard en Elisabeth Beckers. Uit dit huwelijk worden van 1719 tot 1739 zes kinderen geboren. Mechtild Mengelers overlijdt slechts 48 jaar oud op 1 nov. 1743 in Schinnen terwijl haar man in de gevangenis zit. Hendrik wordt beschuldigd als complice van de bende tijdens scherpe verhoren van gevangenen in Hoensbroek. Gearresteerd op 22 okt. 1743 en 25 en 26 nov. aan een scherp verhoor onderworpen. Na het opzetten van duimschroeven en een scheenschroef gaat hij bekennen en 27 nov. volgt de recollectie. Het vonnis wordt 14 dec. geveld: niet alleen wordt hij veroordeeld aan een paal gewurgd en verbrand te worden, maar zijn huis zal worden afgebroken waar dieven en schelmen zich schuilhielden en bijeengekomen zijn. In geen honderd jaar mag op die grond weer gebouwd worden. Hendrik wordt 56 jaar oud op 17 dec. 1743 terechtgesteld op de Danikerberg onder Schinnen. Opmerking: in de literatuur worden de termen 'gerechtsbode' en 'veldbode' steeds door elkaar gebruikt, maar het zijn functies met verschillende takenpakketten. Een gerechtsbode is een dienaar van het gerecht, bewaakt letterlijk de deur bij de niet-openbare zittingen, voert besluiten van het gerecht uit, doet openbare afkondigingen, betrokken bij inbeslagname en soms bij gevangenneming van verdachten. Een veldbode ziet toe op het bezit van een gemeenschap (gehucht) 'in het veld', haalt loslopend vee uit de akkers, gaat diefstal van veldvruchten en van brandhout tegen. Een functie waarbij je het met iedereen, zowel met de rijke boer als met de bedelaar aan de stok kunt krijgen. Vele (ex-)veldbodes zijn dan ook ervan beschuldigd lid van de bende te zijn.

ZIE VERDER:

— LINK: Kwartierstaat Hortensius (Annick Alink) (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Joannes Kraens 20 sept. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........Scherp verhoor 25/26 nov. 1743
..........Recollectie 27 nov. 1743
..........In: Verhoor onder foltering van Jan Schorens 2 dec. 1743
..........Kleinzoon als koper geconfisqueerd goed
..........Kleinzoon moet borg stellen om op Staats gebied te mogen wonen

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 5, 18, 29/30, 36/40, 42, 44, 46, 48, 55 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 64 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 196/7, 262 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 156. 'Deel II (2014)' p. 236
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 159
..........'Deel II (2020)' p. 145, 147/9, 169/71, 184/90, 194, 'Deel III (2020)' p. 12, 203, 206, 246.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Richard Witmaeckers uit Hegge, te ziek voor proces

Hendrik Witmaekers Janneke Sijben Joannes Catsberg

Richard Witmaekers, ook genoemd Rick of Ryckske, wordt 22 febr. 1691 gedoopt in Schinnen als zoon van Franciscus en Maria Donders; een broer van Hendrik Witmaekers* en van Agnes Witmaekers getrouwd met Janneke Sijben*. Hij woont in het gehucht Hegge onder Schinnen. Hij trouwt 22 nov. 1717 in Schinnen Catharina Kleinjans, dochter van Arnold en Joanna Dieteren en een maand later wordt het eerste kind geboren. Uit dit huwelijk worden van 1717 tot 1728 vier kinderen geboren. Richard wordt in het najaar van 1743 beticht van medeplichtigheid aan een aantal misdrijven onder andere door Joannes Catsberg de jonge*. Gearresteerd wordt hij echter niet, waarschijnlijk omdat hij zwaar ziek is. Hij overlijdt 52 jaar oud op 16 nov. 1743 in Schinnen. Catharina Kleinjans overlijdt 23 nov. 1772 in Schinnen, bijna dertig jaar na de dood van Richard.

ZIE VERDER:

— LINK: Kwartierstaat Wil Brassé (in nieuw venster) hier

— Documenten: in Scherp examen Joannes Catsberg jr. 8 nov. 1743
..........In: Scherp verhoor Hendrik Witmaekers 25/26 dec. 1743

— LIT. - H.Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 18, 29/30, 37, 43, 48 *
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 64 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 262 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 255, 'Deel II (2020)' p. 147/9, 184/5
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' III (2020) p. 246.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online