Bokkenrijders en hun afstammelingen

Mengelers

Pieter Mengelers, wolspinner in Retersbeek, gefolterd, galg 1773

Pieter Mengelers is geboren in Retersbeek en 6 aug. 1717 gedoopt in Kimmen als zoon van Nicolaas en Maria Stadthelders. Woont ook in Retersbeek, heeft daar een eigen huis en hof, is wolspinner van beroep maar bezit ook enig land dat hij zelf bebouwt. Hij trouwt op 27 sept. 1750 in Klimmen Christina Custers, gedoopt in Voerendaal op 7 mei 1722 als dochter van Petrus en Maria Bosch. Uit dit huwelijk worden zes kinderen geboren tussen 1751 en 1767. Christina Custers overlijdt 30 dec. 1767, een half jaar na de laatste bevalling. Op 14 aug. 1773 zijn zes inwoners van Retersbeek, waaronder Pieter gearresteerd op beschuldiging van medepligtig te zijn aan overvallen en diefstallen. Opgesloten in het Landshuis in Valkenburg is Pieter geconfronteerd met de gevangenen die hem beschuldigen op 24 aug. en later op 20 okt. weer. Aangezien hij blijft volharden in zijn onkenning is hij 22 okt. veroordeeld 'om naer voorgaende territie per omnes gradus torturae tot bekentenisse te brengen.' Dit scherp verhoor vindt plaats op 27 okt. en daarbij bekent hij wel 'veele gruwelijkheden, geweldenarijen, huijsbraken diefstallen'. In het vonnis staat dat hij vijf misdrijven bekend heeft en dat hij nog beschuldigd wordt "van verschijde andere diefstallen, huijsbraeken en knevelarijen te helpen en ten uijtvoer brengen." Één van de overvallen die hij bekend heeft is die bij Campo in het Nieuw Huis waarvan een paar weken later blijkt dat hij nooit gebeurt is. Maar de bekentenissen acht het gerecht voldoende voor een doodvonnis. Pieter sterft 56 jaar oud op 3 dec. 1773 aan de galg op de Lommelenberg bij Valkenburg. Zijn zoon Mathijs is op 30 jan. 1775 verplicht het goed van zijn ouders aan te geven bij het gerecht dat de helft van de waarde in beslag neemt.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp verhoor Joannes Eeven 22 okt. 1773
..........Vonnis scherp examen 22 okt. 1773
..........Lijst scherper examen 27 okt. 1773
..........Lees over de overval die nooit gepleegd werd
..........Vonnis 1 dec. 1773
..........Laatste nacht in de gevangenis
..........Bericht in krant van die tijd   
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
..........In een getuigenverklaring 9 dec. 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Lijst Valkenburg juli 1774
..........Specificatie van deze declaratie
..........Notarieel onderzoek naar bezit
..........In: Verhoren van Johannes Haesen dec. 1774
..........Aanbreng der goederen 30 jan. 1775
..........Scheiding en deling met Gerecht 3 maart 1775
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijst vervolgden, Valkenburg 1775
..........Lijst Valkenburg juli 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 47 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 32 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 147, 215, 219, 355, 359 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 16, 19, 142, 250
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Zie ook  CD-ROM '60 jaar NGV Kwartierstaten' » kwartierstaat Jan Mathijs Gerits