Bokkenrijders en hun afstammelingen

Sijben

Gerard Sijben, knecht uit Heek, gefolterd, galg 1774

Reiner Sijben Lins Schouteten Anton Bosch

Gerard Sijben is geboren in Heek en 29 maart 1709 gedoopt in Hulsberg als zoon van Joannes en Cornelia Meulenberg. Woont in Heek, bezit daar een huis, hof en weide en ook vee, werkt naar eigen zeggen als knecht. Hij trouwt als 20-jarige op 19 okt. 1729 in Hulsberg Catharina Nijsten. Uit dit huwelijk worden van 1732 tot 1741 vier kinderen geboren, waaronder Reiner Sijben*. Als Lins Schouteten* tijdens pijnlijke verhoren in juni 1774 vele mannen uit de bank Klimmen noemt als leden van de bende, wordt Gerard alleen vermeld als vader van Reinier. Niet lang daarna is hij toch door anderen beschuldigd en wordt 26 okt. een week na zijn zoon gearresteerd en opgesloten in het Landshuis van Valkenburg. Twee weken later op 10 nov. moet hij tijdens het verhoor folteringen ondergaan en bekent hij een aantal misdrijven (maar minder dan zijn zoon) en beschuldigt ook anderen, zoals plaatsgenoot Anton Bosch*. Beschuldigingen en bekentenissen leiden tot een doodvonnis: Gerard sterft 65 jaar oud op 24 november 1774 aan de galg op de Lommelenberg bij Valkenburg.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Nader scherp verhoor Lins Schouteten 21 juni 1774
..........Lijst scherper examen 10 & 11 nov. 1774
..........Beschuldiging van Willem Habets.....In strafvordering
..........Beschuldiging van Anton Bosch
..........In: Scherp verhoor Daniel Hollanders 4 nov.1774
..........In: Scherp verhoor Daniel Hollanders 9 nov.1774
..........Bericht in krant van die tijd
..........Lijst echtparen, Valkenburg 1775
..........Confiscabel verklaring goed 18 feb 1775
..........In: Scherp examen Geertruid Bosch 23 maart 1775
..........In: Scherp examen Geertruid Bosch 24 maart 1775
..........Decreten februari tot april 1775 inzake de geconfisqueerde goederen
..........Verkoop geconfisqueerde vaste goederen 1 apr. 1775
..........Registratie koop door nieuwe eigenaar 1 apr. 1775
..........Decreten verdere verkoop van goederen 12/26 apr. 1775
..........Verdere verkoop geconfisqueerde vaste goederen 26 apr. 1775
..........In: Scherp examen Geertruid Bosch 1 juni 1775
..........Lijst vervolgden Valkenburg 1775
..........Land naast Anton Bosch
..........Kosten executie boedel
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Decreet verificatie andere vorderingen 9 aug. 1775
..........Lijst Valkenburg juli 1776
..........Slotafrekening liquidatie 19 nov. 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 48 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 32 [kopie Sleinada]
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 95 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 362 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 164, 191, 250
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

Witsjanneke uit Schinnen, gevlucht 1743

Hendrik Witmaekers Richard Witmaekers

Joannes Sijben wordt genoemd 'Witsjanneke' en dat verwijst naar zijn vrouw, een teken dat hij hijzelf van buiten Schinnen kwam. Zijn kostwinning en waar hij woonde in de bank Schinnen zijn onbekend. Hij trouwt met Agnes Witmaekers, gedoopt in Schinnen op 14 juli 1700 als dochter van Franciscus en Maria Donders. Zij is een zuster van Hendrik Witmaekers* en van Richard Witmaekers*. Van 1728 tot 1732 worden er drie kinderen uit dit huwelijk geboren. Als Jan in 1743 als medeplichtige van inbraken en diefstallen wordt genoemd is hij voortvluchtig. Daarna is er geen spoor meer van hem, hoewel er in 1765 bij de doop van een kleinkind naast Agnes Witmaeker ook een Joannes Sijben onder de getuigen wordt genoemd. Maar de naam Jan Sijben kwam wel meer voor.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp verhoor Hendrik Witmaeckers 25/26 nov. 1743
..........In: Verhoor onder foltering van Jan Schorens 2 dec. 1743

— LIT. - H. Pijls 'De Bokkenrijders met de dode hand' (1924) p. 19, 39, 46 *
...- A. Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 220/1, 261 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 255
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' 'Deel II (2020)' p. 169, 184/6, 188, 'Deel III (2020)' p. 246.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

De Vos, varkenshoeder in Heek, gefolterd, ontsnapt, symbolisch galg 1775

Gerard Sijben Lins Schouteten Anton Bosch

Reiner Sijben wordt 1 aug. 1741 gedoopt in Houthem als zoon van Gerard Sijben* en Catharina Nijsten. Wordt aangeduid als 'de Vos' en als 'de Varkensheerd', waarbij het eerste duidt op rood haren en het tweede op het feit dat hij al twaalf jaar de zwijnshoeder van de Heeker gemeenschap is. Hij woont daar ook, naast het huis van zijn oom Reiner Sijben en heeft geen enkel bezit dat de moeite van in beslagname waard is. Hij trouwt 15 april 1769 in Valkenburg Joanna Catharina Herben, gedoopt 30 mei 1746 in Oud-Valkenburg als dochter van Joannes en Agnes Mullenaers. Uit dit huwelijk worden van 1770 tot 1777 vier kinderen geboren, waarvan het jongste dus na de ontsnapping van de vader. Als Lins Schouteten* tijdens de pijnlijke verhoren in juni 1774 vele mannen uit de bank Klimmen noemt als leden van de bende, wordt ook Reinier genoemd, gekleed in een witte flankert (lange jas). Op 19* nov. 1774 is hij opgepakt, overgebracht naar Valkenburg en opgesloten in het cachot in het Landshuis. Hij is 24 okt. scherp verhoord, waarbij hij bekent de eed afgelegd te hebben bij Anton Bosch* en meegedaan te hebben aan zeker vijf grote overvallen. Eén van die overvallen zou gepleegd zijn bij Campo aan het Nieuw Huis en hiervan is twee maanden later aangetoond dat dit misdrijf nooit gepleegd is, dat het een fabeltje is. Van de overval '10 uur aen geene zijde van de Maes' vinden we in de stukken verder heel weinig. Kort daarna is Reiner ontsnapt uit de gevangenis, blijft ongrijpbaar voor het gerecht en wordt 14 maart 1775 bij verstek veroordeeld. Aangezien hij bekend heeft is het een doodvonnis, althans daarin is bepaald dat hij gehangen zal worden als hij in handen van justitie komt. Dit vonnis wordt aan de galg op de Lommelenberg vastgespijkerd. In de Franse volkstelling van apr. 1796 wordt Joanna Catharina Herben genoemd als wolspinderse in de Heek samenwonend met haar jongste dochter Sandrina, die hier overigens Herben wordt genoemd en niet Sijben. Na dit tijdstip keert Reiner terug naar zijn woonplaats en sterft 62 jaar oud bijna dertig jaar na zijn doodvonnis, op 17 maart 1804 in Hulsberg. Op 23 sept. 1817 overlijdt daar Joanna Catharina Herben.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Nader scherp verhoor Lins Schouteten 21 juni 1774
..........In: Continuatie scherp verhoor Lins Schouteten 22 juni 1774
..........Lijst scherper examen 24 okt. 1774
..........Beschuldiging van Willem Habets .....In strafvordering
..........Beschuldiging van Anton Bosch
..........Beschuldiging van Joannes Daniels
..........In: Scherp verhoor Daniel Hollanders 4 nov.1774
..........In: Scherp verhoor Daniel Hollanders 9 nov.1774
...........Beschuldigingen tegen Christiaan Vrusch?
..........Lijst echtparen, Valkenburg 1775
..........Notarieel onderzoek naar bezit
..........Lijst vervolgden Valkenburg 1775
..........In: Criminele rol Nuth dec. 1774
..........In: Scherp examen Geertruid Bosch 1 juni 1775
..........In: Scherp examen van Anton Bosch 1 mei 1776
..........Opbrengt executoriale verkoop
..........Lijst Valkenburg juli 1776

— LIT. - Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 95, 106 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 220, 362 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 186, 251
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online