| |
... Het was
nochtans een verschijnsel met sociale, economische
én esoterische achtergronden, met kenmerken van een
ondergrondse beweging, in een vereenzaamd
grensgebied waar onderstromen uit zeer vroege tijden
misschien nog niet door dorre beddingen waren
opgedroogd. Kunnen we die beddingen nog natrekken?
Hoe kwam het dat het
bokkenrijden aanleiding gaf tot het terechtstellen
van ruim 860 personen, na zware pijniging en vaak op
een wijze waarnaast verhanging en onthoofding een
zoete dood waren? Een middeleeuwse wig in de
verlichte eeuw... Hoe kwam het dat roversbende bijne
een eeuw lang standhielden onder een escalatie van
vervolgingen, soms onder ware heksenjachten? en er
zijn nog zo veel meer vragen die een antwoord eisen,
Hoe is het samengaan van criminaliteit en
heksenpraktijken te verklaren? Waarom zwegen zoveel
arrestanten onder de zwaarste folteringen? Waarom
spuwden sommige bokkerijders onder de galg op het
kruisbeeld? Hoe komt dat er vooraanstaanden tot de
benden behoorden? Vormden de benden van het begin af
aan een geheim genootschap, een politieke
ondergrondse die vooruitliep op de Franse revolutie?
Wie waren de eigenlijke aanvoerders en hoever
reikten hun buitenlandse connecties? En zo maar
door.
Voor de studie van de
bokkerijders moeten we andere maatstaven aanleggen
dan voor andere misdadigersbenden, Er moet een
dieper motief bestaan hebben dat de bende ondans
alle vervolgingen op de been hield, waarbij de ene
generatie de bok van de vorige besteeg. Was het een
vorm van sociaal ressentiment, van verzet zonder
geformuleerde motivering? Was het bokkenrijden een
nagolf van stromingen als die van Tanchelijn, de
flagellanten, de goliarden, de Bogomielen, de
boerenopstanden? In hun evolutie hebben de benden
verschillende dominanten vertoont alsof ze zich nu
hierheen, dan daarheen wendden, rusteloos zoekend
naar de realisatie van een drang die méér inhoud had
dan de impuls om een boezelaar en enkele potten
boter te stelen.
|
|
