DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS


Entree    Documenten    Processtukken    Scherp verhoor

PROCESSTUKKEN

Nadere vrijwillige verklaring van Peter Muller 12 juli 1771 Herzogenrath
Gedeeltelijk ••• RHCL Maastricht ••• Hs 102




  Op heden den twelfden julij 1771 is wederom gesisteert geworden en heeft gecompareert den gedetineerden Peeter Muller vervolgende sijne voors. vrijwillige bekentenisse, heeft verclaert
dat degheene welcke voor Peeter Pauwels in de capelle waeren staende den Eedt doende hunnen hout af waeren hebbende, en Peeter Pauwels den sijnen ophadde. En hebbende hij Peeter Pauwels de crucifix in sijne handen, seijde dat sij dit crucifix aensien en gogt afsweeren, en den deuvel toe. En dat denselven Peter Pauwels oock noch gesproocken heeft van heijligen, sonder dat hij gedetineerden weet wat.
  En dat Peeter Pauwels een vierkandigh boeck hadde het welck hij mede gebracht hadde en dit boeck in de gemelde Capelle afgegeven heeft aen Adolf Steins en dat den Chirurgijn Kerckhoff in dit boeck geschrieven hadde. En dat hij gesien heeft, dat sij het blatt waeren omslaende, dat het vol was, en dat wel twee blaeden in dit boeck gescheven hebben, en dat Adolf Steins oock een weinigh in dit boeck geschreven heeft. En dat hij gedetineerde teghenswoordigh niet en weet te seggen wat in dit boeck geschreven hadden.
  Heeft den gedetineerden noch verclaert, dat Henricus aen het Hoover huijs hem met sijnen toenaem is noemende Vaessen en dat eenen van de drij die welcke voor Adolf Steins waeren staende den Eedt was gemelde Henricus Vaessen. En dat denselven Henricus Vaessen sijne houth af hadde, en dat Adolf Steins sijnen houth op hadde, en Henricus Veassen met sijne handt hadde. En dat de naemen van de twee andere welcke voor Adolf Sten gestaen hebben den Eedt doen hem teghenswoordigh niet in en vallen.

  En dat soo haest de gesellen in de Capelle geeijndigt hadden met het doen van de Eede sij voortgegaen sijn  naer voors. abdije toe.
En dat eenighe van de gesellen den wegh door Hertogenraede genomen hebben om te sien ofte de wacht van aldaer in de wegh was . En dat hij gedetineerde met d'andere gesellen den wegh op d'Abdije genomen hebben langs Hertogenraede, laetende Hertogenrade liggen op de linkerhandt. En dat sij wederom bij malcanderen gecomen waeren aen den slagboom aen den Aacker wegh tuschen de weijde van d'Abdije.
  En dat hij gedetineerde en den slagboom aen den Aacker wegh tuschen de weijde van d'Abdije met Jacobus Otten,
Baltus en Peeter Holthuijsen is blijven staen schiltwacht houden. En dat de gesellen noch eene schiltwacht uijtgetelt hadden op den voetpath naer s'Hertogenraede gaende door de weijde van d'Abdije van Cloosterrode en dat sij noch eene schiltwacht uijtgestelt hadden op den anderen wegh ter zijde van Kerckrode toe.
  En dat in de Abdije ingegaen waeren den Chirurgijn Kerckhoff van s'Hertogenraede,
sijn broeder Baltus Kerckhoff en sijnen anderen broeder den coster van Hooghen,
Rootcrantz van Merxstein, Hendrik Vorst,
Henricus Vaessen, Leonart Louppen,
den Crampen van Übach, Gabriel aen de Kerk tot Übach,
Jochems Willem hem noemende Ploum,
Pieter Joseph van Holthuijsen,
Willem Ploum uijt de Vivat,
Joannes Boijmans, – alwelcken Joannes Boijmans sijn perdt met op St. Lennerts bergh gebracht hadde, en dat denselven met de gesellen met sijn perdt naer Hertogenraede ingereden was, wanneer naer d'Abdije giengen, maer dat hij dit perdt aen den slaegboom aen de weijde van d'Abdije niet gesien en heeft, en dat de chirurgijn Kerckhoff van s'Hertogenraede hem gesegt heeft, dat gemelden Joannes Boijmans sijn perdt bij hem gesat hadde.   Heeft den gedetineerde verclaert dat Rootcrantz van Merxstein en voormelden chirurgijn Kerckhoff op voors. St. Lennerts bergh gevraegt heeft, waerom dat sijn perdt niet mede gebracht hadde, denselven chirurgijn daerop seijde dat hij het hadde  willen metbrengen, dat daerop noch een goed pack daerop hadde kunnen leggen. Sijnen broeder Baltus Kerckhoff hierop seijde dat hij het niet en hadde willen hebben, dat hij andersints  het wel mede gebracht konde hebben.
  Verclaerende den gedetineerde voorders van niet te weeten, waer de gesellen op gemelde Abdije ingecomen en gebroocken sijn. En dat de gesellen wel ontrent twee uhren op de abdije gebleven waeren. En doens ten eersten tot hem gecomen sijn aen voors. slaeghboom Hendrick Vorst, Henricus Vaessen en Leonart Louppen, en seijden dat sij moesten vertrecken, dat het niet goed en gieng op d' abdije, dat sij daer niet veel en hadden creegen. En dat hij gedetineerde doens  wederom den vorighen wegh langs Hertogenraede met se van Ubach, onder andere met Baltus en Peeter Holthuijsen, Leonart Louppen, ende meer andere op Merxstein aen gegaen is ten huijse van Baltus Kerckhoff, ende aldaer ten selve huijsen ingegaen is met de gesellen en brandewein gedroncken heeft. En daer gesproocken hebben wat jeder een van deesen diefstalsoude connen becoemen, sonder dat hij weet te seggen hoeveel sij seijden, ende oock niet en weet te seggen wat effecten en goederen aldaer gestoolen hebben.
  En dat hij gedetineerde van 't huijs van Baltus Kerckhoff naer Ubach gegaen is met Baltus en Peeter Holtuijsen, Rochus Dammers, Willem Ploum alias Jochems Willem, Leonart Louppen, Puttman, den Crampen van Ubach, Willem Ploum uijt de Vivat en meer andere. En sij doens gegaen sijn ten huijse van Baltus Holthuijsen, en daer opgevonden hebben d'oudste dochter, en dat sijn huijsvrouwe op het bedde was, ende dat desselfs gemelde dochter hun brandewein uijtgeschonken heeft. En dat de andere gesellen daer met de caert gespeelt hadden voorgelt, en dat sij daer oock gegeten hebben vleesch broodt en weggen, en oock gedroncken. En hij gedetineerde daer gebleven is tot dagh, wanneer hij gedetineerde naer sijn wooninge binnen de lande van Gulicktoegegaen is, sonder dat hij nu precis weet te seggen waer hij doens gewoont heeft.
  Verclaerende den gedetineerde voorders dat Joannes Boijmans met meer andere van d' abdije met den Chirurgijn Kerckhoff naer s'Hertogenraede gegaen is om aldaer sijn perdt te haelen. En dat denselve Boijmans met meer andere gesellen van s'Hertogenraede aengecomen is ten huijse van Baltus Kerckhoff tot Merxstein, ten tijde dat hij gedetineerde en de voors. gesellen noch daer was. En geseijden Boijmans daer oock met hun brandewein gedronken heeft, hebbende daer oock sijn perdt bij hem, en dat denselven Joannes Boijmans, wanneer sij van Merxstein voortgegaen sijn, met hun gereden is en mede geweest ten huijse van Baltus Holthuijsen tot Ubach. En dat Baltus Holthuijsen op den wegh aen hem Boijmans geseijt heeft, dat mede soude ingaen ten sijnen huijse een glas brandewein of twee drinken, en dat denselven Boijmans wel ontrent eene uhr ten huijse van Baltus Holthuijsen verbleven was.
  Verclaerende den gedetineerden voorders, dat eenighen tijdt daernaer hem voor sijn gedeelte van deesen lestgemelden diefstal op eenen soon- of heijligen dagh ten herberge van Willem Ploum in de Vivat den Chirurgijn Kerckhoff van s'Hertogenraede hem eenigh gelt gegeven heeft sonder dat hij nu weet te seggen hoe veel geweest.

  Verclaerende den gedetineerden voorders dat Wilhelmus Schiffers van Merxstein, hebbende eenen pukkel in sijnen ruck mede geassisteert heeft aen de diefstallen begaen op de pastorije tot Hoghen, sijnde denselven bij hun gecoemen aen de Hoogher linde, ende oock aen dae diefstal begaen bij de weduwe Janssen tot Immendorp, en dat denselven oock mede geweest is bij den diefstal begaen tot Wurm ende met die van Übach en Merxstein bij hun gecomen was en aen de elf linden tuschen Worcken en Beggendorp, dat denselven ook mede daerbij geweest is bij den diefstal begaen op  d'Abdije van Cloostrode en doens ook op voors. St. Lennerts bergh bij hun gecomen.
  Verclaerende den gedetineerden dat Regingens Philip van Ubach bij de diefstal begaen op d'Abdije van Cloosterrode mede op d'Abdije ingeweest was, en dat hij doens twee sackpistoolen en Baltus Kerckhoff eene flinte, en dat Leonard Loupen twee sackpistoolen hadde en ook eene flinte.
  Verclaerende den gedetineerden dat Boschtelen Merten van Scherpenseel mede geweest is bij den diefstal begaen op de pastorije tot Hooghen, bij den ghenen begaen tot Immendorp bij de weduwe Janssen, en dat denselven Merten met noch ses van Scherpenseel en
eenen van Freelenbergh, noemende die van Freelenbergh hem Peeter Hermans soon van Mathijs Hermans van Scherpenseel, woonende denselven Peeter Hermans als meester perdtsknecht op den Bersseler Hof onder het ampt Geilenkirchen, alle te saemen geassisteert hebben aen den diefstal begaen tot Wurm. En dat sij waeren staende aen de heggen wat uijt den weg tuschen Beeck en Wurm, en hij gedetineerde met de andere gesellen, soo van het Spansch als van Gulicks coemende van de elf linden om naer Wurm te gaen, daerbij gecomen sijn aen de heggen tuschen Beeck en Wurm.
  En dat Boschtelen Merten en Peeter Hermans met de andere gesellen van Scherpenseel die hij niet gekent en heeft ook geassisteert hebben aen den diefstal begaen aen de handt, en doens bij hun gecomen sijn op St. Lennerts bergh. En dat deselve deselve Boschtelen Merten en Peeter Hermans met d'andere gesellen van Scherpenseel oock mede geweest sijn bij den diefstal op d'Abdije Van Cloosterrode, en doens oock bij hun gecomen op voors. St. Lennerts bergh. En dat deese twee met de gesellen van van Scherpenseel naer lestgemelden diefstal op d'Abdije van Cloosterrode oock met d'andere gesellen geweest waeren ten huijse van Baltus Kerckhofs tot Merxstein, en van Baltus Holthuijsen tot Ubach.

  Heeft den gedetineerden verclaert van mede geweest te sijn bij den diefstal begaen nu tuschen acht en negen jaeren geleden, –  gelijck hij gedetineerden vermeint, –  aen het velt tot Ubach.
  En dat hem ten eersten op eenen sondagh des naemiddaghs, dat hij gedetineerde was ter heberge van Willem Ploum in de Vivat twee ofte drij weecken te voorns, van deesen diefstal te begaen gesproocken hebben, Willem Ploum uijt de Vivat, Peeter Joseph van Holthuijsen, Henricus Vaessen aen het Hooger Huijs, Leonart Louppen en meer andere gesellen die oock ter selver herberge waeren en doens tuschen hun is afgesproocken geworden dat aen het velt tot Ubach souden gaen steelen.
  Verclaerende den gedetineerden, dat beneffens hem aen deesen diefstal geassisteert hebben Baltus Holthuijsen,
Rochus Dammers, Peeter Holthuijsen, Willem ploum alias Jochems Willem, Regingens Philip, Thillen Petter van den stegh, Leonart Louppen, Puttman van Ubach teghens over den gaert van de pastorije, den Crampen van Ubach, Henricus Vaessen aen het Hoover huijs, Gabriel aen de kerck tot Ubach,
Schuijrman, Jacobus Otten,
Adolf Steins, Leonart en Henricus Steins,
Jacobus Henseler, Joannes Boijmans voornoemt,
Willem Ploum uijt de Vivat, Peeter Joseph van Holthuijsen,
Wilhelmus op den cant van Ubach teghens over den heer van de Sanckel.
  En dat van Merxstein daerbij geweest waeren
den Rootcrantz, Schiffers Thijs,
Wilhelm Schiffers met den puckel,
Scheuvens Nijs met sijnen soon,
Baltus Kerckhoff, den Chirurgijn Kerckhoff van s'Hertogenraede sijnde aldaer met sijn perdt geweest,
den anderen van s'Hertogenraede meer door hem genoemt, vaerende met de kohlkar,
eenen van Clooster bosch woonende teghens over de justitie platze aldaer in het huijs van den Kuijff, – sijnde den gedetineerde eens in desselfs huijs geweest.
  Dat noch ses van Bardenbergh en eenen van de Duffes heijde mede aen deesen diefstal geassisteert hadden, ende noch den Swarten Peeter van Beggendorp, den Butz van Beggendorp, Hubbe Bertus van Worcken, doctor Joannes van Bettendorp, den coster van Hoghen, den Saur van Beggendorp,
den Kneullen van den bergh,
Frans Bergh van Gyrronswiller, Bejassen Cobus,
Hermanus Mangels, den man van Wurm,
den coster van Weltz,, en den tolner van aldaer genoemt Bousch Jan, Boschtelen Merten met noch ses van Scherpenseel, die hij niet gekent en heeft. Peeter Hermans van Frielenbergh,
Anthon den slachter met de vusse haeren van Broichhuijsen,
en den andere slachter van aldaer genoemt Frantz Willem.
  En dat sij doens bij malcanderen gecomen waeren om deesen diefstal te begaen aen den bosch die Schiebuck in t' velt tot Ubach gelegen op den cant van den gemelden bosch. En dat den Chirurgijn aldaer te perdt was en in den wegh ontrent den bosch gehouden heeft. En dat sij doens aen het huijs aen het velt tot Ubach gegaen sijn, en dat den Chirurgijn Kerckhoff met sijn perdt tot aen het huijs gereden is.
  Ende hij gedetineerde met Jacobus Otten en Nelles Datzenbergh, die oock mede aen deesen diefstal geassisteert hadde, Henricus Vaessen aen het Hoover huijs, Wilhelmus op den cant, Schuijrman, ende meer andere eenighen tijdt aen voors. bosch die Schiebuck sijn blijven staen, en daernaer naergaende naer het voors. huijs aen t' velt tot Ubach bevonden hebben, dat de gesellen alreets in t' huijs inwaeren. En hij gedetineerde met Jacobus Otten en meer andere is blijven staen op de straet aen t' huijs in den voerwegh.
  En dat den voors. Chirurgijn Kerckhoff sijn perdt gebonden headde aen de haage vast aen het huijs en dat denselven Chirugijn Kerckhoff, Baltus Kerckhoff, Baltus Holthuijsen, Rochus Dammers, Leonar Louppen, Regingens Philip, den Cramp van Ubach, en meer anderen in t' huijs ingeweest waeren. Ende eenighen tijdt in t' huijs verbleven sijnde, en de gesellen uijtcoemende ten eersten bij hem gecomen was Baltus Holthuijsen, ende noch Rochus Dammers. Leonart Louppen. Regingens Philip, en seijden dat sij niet veel gecregen hadden. En dat de gesellen seijden dat sij waaren en cleederen gecregen hadden en dat sij in eene kiste geweest waeren en daer gelt gecregene hadden, sonder te weeten hoeveel gelt en dat sij noch speck gecreghen hadden.
  En dat hij gedetineerde eenighen tijdt daernaer op een son- of heijligendagh Gecomen was ten herberge van Willem Ploum in de Vivat, naer dat die van Ubach hem daer toe hadden laeten roepen, sonder dat hij nu weet te seggen door wien. En dat hij doens aldaer in den Vivat gevonden heeft Leonart Steins, Henricus Steins, Baltus Holthuijsen, Leonart Louppen, Regingens Philip, Thillen Petter, den Cramp van Ubach, Joannes Boijmans, Peeter Joseph van Holthuijsen en meer andere. En dat de gesellen doens daer waeren speelende met de caert, en hij gedetineerde met hun daer bier gedroncken heeft. En dat doens voor sijn gedeelte van deesen diefstal diefstal hem gegeven heeft ses schillingen Leonart Steins, ter præsentie van Leonart Louppen, Baltus Holthuijsen.
  Verclaerende den gedetineerden voorders dat naer den begaenen diefstal aen het velt tot Ubach hij gedetineerde met Rochus Dammers, Peeter Holthuijsen, Leonart Louppen, Regingens Philip en Baltus Holthuijsen gegaen sijn ten huijse van hem Baltus Holthuijsen en sij aldaer oock brandewein en bier gedroncken hebben en daer oock geëten. En sij daer gebleven sijn tot aen den dagh, wanneer de gesellen vortgiengen en hij gedetineerde oock eenighen tijdt daernaer vortgegaen is naer sijne wooninghe binnen den Lande van Gulick, sonder nu precis te weeten waer hij doens gewoont heeft.
  Verclaerende den gedetineerden dat noch aen deesen diefstal aen het velt geassisteert hebben
Peeter Pauwls, Bertus Sleip van Merxstein,
Hendrick Vorst en Joseph Vorst.

  Heeft den gedetineerden noch verclaert, dat nu ontrent anderthalf jaer geleden de gesellen noch hadden willen gaen steelen op de hof van Drinhuijsen onder Ubach. En dat sij doens bij malcanderen gecomen waeren aen de Hoover linde.
  En dat den eersten aenslaegh van deesen diefstael te begaen, gegeven heeft Adolf Steins, Leonart Steins en Henricus Steins, Sulx op een sondagh ter herberge van Willem Ploum in den Vivat, en dat doens hij gedetineerde oock ten selver herberge was met Leonart Louppen, den Cramp van Ubach, Regingens Philip, Henricus Vaessen aen het Hoover huijs, en meer andere gesellen. En doens spraecken, dat sij eens moesten op Drinhuijsen gaen, dat daer veel te crijgen was.
  En dat sij ontrent thien daeghen daernaer om deesen diefstal te effectueren bij malcanderen gecomen waeren aen de Hoover linde, En dat doens aldaer aen dieselve linde gecomen was, hij gedetineerde, Baltus Holthuijsen, Rochus Dammers, Peeter Holthuijsen, Willem Ploum alias Jochems Willem, Regingens Philip, Thillen Petter van de stegh, Leonart Louppen, den Cramp van Ubach, Henricus Vaessen aen het Hoover huijs, Puttman, Gabriel aen de kerck, Schuijrman, Jacobus Henseler, Wilhelmus op den cant, Willem Ploum uijt de Vivat, Peter Joseph van Holthuijsen, Joseph Ploum in de wandelinghe genoemt den heer van Sanckel, Jacobus Otten, Adolf Steins, Leonart Steins, Henricus Steins,
Leonart Ploum met de laem handt, Nelles Dautzenbergh, Hendrick Vorst, Joseph Vorst, Joannes Boijmans voornoemt, Rootcrantz van Merxstein, Scheuvens Nijs met sijnen soon, Schiffers Thijs van Merxstein, Wilhelmus Schiffers met den puckel, Baltus Kerckhoff, den Chirurgijn Kerckhoff van s'Hertogenraede met sijn perdt, die met de kohlen vaert, dien man van den Cloosterbosch woonende teghens over de justitie platze, doctor Joannes van Bettendorp, den koster Kerckhoff van Hoghen, den Butx van Beggendorp, den Swarten Peeter van Immendorp, Hubbe Bertus van Worcken, den coster van Weltz en den tolner van aldaer genoemt Boutsch Jan, Francis Bergh, Bejassen Cobus, Hermanus Mangels, den man van Wurm, Boschtelen Merten met noch ses andere van Scherpenseel met sijnen eijdom, Peeter Hermans van Freelenbergh, den slachter Frantz Willem van Broichhuijsen, Henricus den voerman van aldaer, en noch den anderen slachter van aldaer met de vusse haeren genoemt Anthon,
Joannes Dammers van Ubach, Dirck Jaspers, Bertus Sleip, den Kneullen van de bergh, denwelcken hij daer heeft hooren noemen, sonder nochtans te weeten ofte het den soon ofte den vaeder geweest is.
  En dat sij eenighen tijdt gestaen hebben aen deselve linde, sij van daer gegaen sijn naer Drinhuijsen en den Chirurgijn aldaer aen den steegel sijn perdt aen een eijcken boom vastgebonden heeft. En dat Peeter Pauwls, die oock daerbij was, den Chirurgijn Kerckhoff, Baltus Kerckhoff doens seijden, dat de ghene welcke geweer hadden, het souden uijttrecken, en dat soo jemant quaem soden schieten. En dat doens de gesellen op vier platzen op schiltwacht gestaen hebben, ende hij gedetineerde op schiltwacht gestaen heeft aen den steegel aen de weijde naer den cant van Ubach, en daer bij hem gestaen hebben Jacobus Otten en Joseph Ploum.
  En dat acht van de gesellen om het huijs giengen om te sien waer souden connen inbreecken, te weeten Henricus Steins, Adolf Steins, Leonart Steins, Joannes Boijmans, voors. Wilhelmus op den cant, Leonart Louppen, Baltus Holthuijsen en Regingens Philip. En dat sij hadden willen in breecken de gesellen op rapport van d' acht voors. waer het beste soude sien om in te breecken, aen de duhr ter zijde van den pahl. En dat doens de poort ter andere zijde van den hof was opgaende, en drij knechts afquaemen, en sij alle doens loepen en naer huijs gegaen sijn. En dat wanneer glijck voors. de gesellen seijden, dat het geweer souden uijttrecken, Regingens Philip uijtgetrocken heeft twee sackpistoolen en daeraf eene gegeven heeft aen Baltus Holthuijsen. En dat Leonart Louppen oock eene pistool hadde, en den Chirurgijn Kerckhoff  voorss. twee pistolen op sijn perdt hadde, en Baltus Kerckhoff eene flinte, en Joannes Boijmans eene pistoole en meer andere geweer waeren hebbende.
  Heeft den gedetineerden noch verclaert dat Joannes Dammers den veltschut mede geassisteert heeft aen voormelde diefstallen begaen tot Wurm, aen de handt, tot Cloosterrode op d' abdije, en tot Ubach aen het velt.
  En dat Bertus Sleipen van Merxstein oock noch voorders mede geassistert heeft aen de voors. diefstal begaen op d' abdije van Cloosterrode, en dat hij doens oock bij de gesellen op St. Lennerts bergh gecomen was.

Heeft den gedetineerden noch tijdt versocht tot morgen om hem te bepeijsen over de diefstallen die hem noch mogten invallen, en is dienvolghens opgehouden worden.




Volgende


Naar boven




















INHOUD

Afstammelingen van Bokkenrijders

ENTREE

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen

REGISTER