DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS

PROCESSTUKKEN

Den ondergeschr. Roeloff Berens Gerichtsboode der Hoofbancke Heerle relateert ter instantie van den Heer en Mr. G. van Slijpe Lt.-Hoogdrossard deeses Landts nomine officio meede gearresteert te hebben alle ende sodaenige Meubiliaire Effecten toebehoort hebbende aen Joannes Peuskens tans gedetineerden op den Lantshuijse Valckenborgh als desselfs vaeder Matthijs Peuskens op den 29en julij laestleeden heeft laeten arresteeren en inventariseeren. Aldus gedaen ende gerelateert binnen Heerle Den 16 Augusti 1743
  roelef berens

Extraordinaer Gehouden binnen
Valckenborgh Den 4 September
1743 Coram Domino Prætore en de
Scheepenen Croon, Ingenhooven,
Boshouwers, Lamberts en Francken

Den Wel Edeelen Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Hoogdrossard deses Landts, nomine officii Informant bij Examinatie der Responsiven bevindende dat Joannes Peuskens en Peeter Arnoldi op de interrogatoriën der 15 Aug. laestleeden geëxhibeert negative hebben geantwoordt, versoeckt dat deselve over deselve Articulen naeders moogen worden gerecolleert en bij onverwachte ontkentenisse te Confronteeren teegens Joannes Kersten en den vaenensmidt, Joannes Hellewegh. Ten dien eijnde Exhibeerende articulen van Confrontatie

Wordt de naedere versochte verhooringe en soo nodigh de Confrontatie geaccordeert om deselve in instantie over de geëxhibeerde art. te effectueeren.

Extraordinaer Gehouden binnen
Valckenborgh Den 5 September
1743 Coram Domino Prætore en de
Scheepenen Croon, Ingenhooven,
Boshouwers, Lamberts en Francken

Den Wel Edeelen Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Hoogdrossard deses Landts, nomine officii Informant Teegens Joannes Peuskens en Peeter Arnoldi gedetineerdens. Den Heere Informant houdende voor gereproduceert de geëxhibeerde informatiën, interrogatori:en ende daer op gedaene personeele negative Responsiven door de Gedetineerden, als .. Confrontatie op gisteren tusschen de gemelten Gedetineerdens en Joannes Kersten beneffens den Vaenesmith Joannes Hellewegh, waeruijt Consteert dat deselve Gedetineerdens hoewel hun door de bovengemelte Joannes Kersten en Joannes Hellewegh verscheijde notabile en straefwaerdige Diefstallen en huijsbraecken, – onder melding van seer peremptoire omstaendigheeden, – met eene volstaerdige perseverantie sijn worden voorgehouden en in facie gesustineert, de Gedetineerdens echter daer teegens geene de minste waerscheijnlijcke middelen van defensie, als bloote ontkentenissen gepaert met invectives en abbominabele profanatie des H.H. Naem hebben weeten te protesteeren, soo dat geen de minste hoope om de voors. Gedetineerdens door krachtige aentooging uijt liefde der waerheijt, tot bekentenisse en Convictie van haere misdaeden te permoveeren, ten sije daertoe andere en naerdrukkelijcke middelen van scherper Examinatie worden geëmploieert.
  Weshalven dan oock den Heere Claegere sig genootsaeckt vindt mits deesen tot laste van de booven gemelte Joannes Peuskens en Peeter Arnoldi, te versoecken Decret van Scherper Examen en torture, om bij verdere volhardende hardneckeige ontkentenisse door den Scherprechter met applicaet van de noodige instrumenten tot Confessie gebracht te worden.

Gesien de informatiën alsmeede de Confrontatie tusschen de twee Gedetineerdens Joannes Peuskens en Peeter Arnoldi ende Joannes Kersten oock Joannes Hellewegh beijde meede Gedetineerdens alhier op gisteren gehouden en Geleth dat de inculpatiën teegens den t'eerst genoemde den Gedetineerde Joannes Peuskens genoeghsaem ten deesen probeeren dat hij aen verscheijde Huijsbraecken en dieverijen pligtigh is, Scheepenen der Hoofdbancke van Heerle, met assumptie van een onpartijdigh Reghtsgeleerde, tot maenisse van den Heere Vice-Schoutet,
  Condemneeren nu gemelten Joannes Peuskens tot het Scherper Examen en tortuere, sulx provisioneelijck  over deese twee volgende misdaeden, naementlijck,
  Eerstelijck of hij niet geassisteert of bijgewoont heeft bij den Diefstael gepleght ten huijse van Jan Keulaerts aen de Drie Voogels.
  Ende Tweedens of oock niet geassisteert ofte bijgewoont heeft bij den Diefstael gepleght ten huijse van Joannes Thoren tot Ritzervelt.
 Ende aengaende den Gedetineerde Peeter Arnoldi, Scheepenen wijsen ten sijne laste de Territie over deselve nu genoemde twee feijten en Delicten [af?]
  Actum in judicio binnen Valckenborgh den vijfden September 1743 Coram Dominis Vice-Schoutet et scabinis Croon, van Ingenhooven, Boshouwers, Lamberts, Francken ende meester H.J. Lambreghts als geassumeerde.

Ter Ordonnantie
C. Lamberts
Subst. Secretaris

Den selven informant sigh genootsaeck vindende in materie van Scherper Examinatie voort te procedeeren teegens Joannes Peuskens en Peeter Arnoldi, refereert sigh tot de gehouden Confrontatie, geappliceerde tortuere en territie, waer uijt consteert dat deselve Gedetineerdens Ongeacht alle de aenmaeningen en Exhortatie liever quadt willigh sijn gebleeven in het ontkennen der waerheijt, niet teegenstaende [zij] oock op sulcke Claere en Convineante weijse daer van overtuijgh sijn, en daer en Booven van deselver door de nominatie van Nicolaes Souren op nieuwts word belast en gedenuntieert.
  Weshalven den Heere Informant versoeckt dat naeders Scherper Examen tot laste van Joannes Peuskens mach worden gedecreteert, mits gaeders, mits de gedaene territie op Peeter Arnoldi geen Effect gehadt heeft, de torture meede tot deselfs last mach meede worden gedecreteert, immers en ten minsten naer voorgaende Confrontatie met ende teegens den gemelten Nicolaes Souren

Fiat Confrontatie, quo facto sal over het versoeck van Scherper Examinatie worden gedisponeert.

Gehoort de Confrontatie tusschen de voornoemde Gedetineerdens ende Nicolaes Souren op heeden gehouden, Scheepenen der Hoofdbancke van Heerle, met assumptie van een onpartijdigh Regtsgeleere, ter manisse van den Heere Vice-Schoutet Condemneeren de voorseijde Peeter Arnoldi en naeders Joannes Peuskens tot de torture en Scherper Examen.
  Actum in judicio binnen Valckenbogh den sesden september 1743 Coram Dominis vice-Schoutet et omnibus scabinis Dempto Domino Poppelman

Ter Ordonnantie
C. Lamberts
Subst. Secretaris

Den Wel Edeelen Heer en Mr. G. van Slijpe Lt.-Hoogdrossard deses Landts doet Verhael hoe dat gelijck UWEd. kennelijck is den gedetineerde Joannes Peuskens door sijne halsterrige Logeningen en ontkentenisse geduijrende het begin van Scherper Examen gedaen, niet alleen genoegsaem blijcken gegeven heefd van onversettelijk voorneemen om de waerheijt niet tegenstaende alle de in actis vindbaere Conveninuante(?) bewijsen te ontkenne, maer dat oock de voorsigtigheijt vereijscht dien aengaende alle mogelijke voorsorge te gebruijcken, soo tot ontdeckinge van waerheijt als om te prevenieeren dat den gedetineerden door sijn obstinat voorbeeld, de andere meede gedetineerden niet tot eene gelijckmatige halsterrigheijt aenzet.
  Weshalven den heer Exponent van Voornemens was denselven Johannes Peuskens nae Maestright te doen transporteeren alwaer hij buijten alle Communicatie van alle sijne meede gevangenen sat setten, en daer en boven wegens de presentie van experte Doctoren over desselfs gewaende en gefingeerde onmacht bij Continuatie van Scherper Examen naeders kan worden gedignefieert wat van alle dese versinselen te dencken sij.
  Soo is het dat den heer vertoonder versoekt UWE. authorisatie om den voorn. Johannes Peuskens nae Maestright te doen transporteeren, en aldaer ten overstaen van Heeren gedeputeerdens tot Continauatie van Scherper Examen en torture voorts te procedeeren.

Wordt het versoeke in deesen gedaen, aen den Heer Lt.-Hoogdrossaerd geaccordeert et inthimetur

Extraordinaere Vergaderinge
gehouden hac 20= Januarij 1744

Den Wel Edeelen Heer en Mr. God. van Slijpe nomine officie informant tegens den gedetineerden Johannes Peuskens, exhibeert interrogatoriën met het versoek dat de daerbij genomineerde getuijgen ten overstaen van heeren gedeputeerdens in forma probanti en soo ras doenlijk mag worden verhoort en desselfs Depositien in geschrift geredigeert, quo facto daer aff Copie ten eijnde etc.

Word de versoghte verhooringe geaccordeert, daertoe deputeerende de presente Heeren Scheepenen om deselve voor teegens

Den WelEedelen Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Drossard deeses Landt nomine officii Informant teegens Joannes Peuskens beclaeghde.
  Den Heere Claegere, door UWEd. geïnformeert sijnde dat onder anderen gecondemneerdens Peeter Dauven, in hechtenisse te Maestricht sittende, meede ter doot verwesen is ende dien volgens sal moeten worden getransporteert, voelt sigh verplicht UWEd. in bedenkinge te geeven of het niet raetsaem soude sijn den gedetineerden Joannes Peuskens bij die selve geleegentheijdt oock wederom alhier in heghtenisse te stellen. In hoope of moogelijck eenige der gedetineerdens van het aenseggen van de doodt eenige roeringhe hun geweeten voelende van hun hartneckigheijt mochten te rugge houwen en bewoogen worden om den gedetineerden Joannes Peuskens in facie sijn meedeplichtigheijt aen de gecommitteerde diefstallen te sustificeren dus sijne . . . . . door eene confrontatie te konnen verstrecken.
  Versoeckende over sulx authorisatie omme den meergemelten Joannes Peuskens ten dien eijnde naer deesen Landthuijs te moogen transporteeren omme etc. Eijsch maeck(?) van Costen

Word het versoeck bij deese gedaen geaccordeert

Extraordinaer Genachtinge ge-
houden binnen Heerle den 27en
Julij 1744 Coram de Scheepenen
Croon et Lamberts

Den WelEedelen Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Drossard deeses Landt nomine officii Informant teegens Joannes Peuskens, Hendrik Gerrits en Jean L'Obrier gedetineerdens.
  Den voors. Heere Informant bevindende dat den eersten gedetineerde Joannes Peuskens niet teegen staende de geappliceerde torture, en soo veel teegens hem in actis leggende accustiën, echter deesen alleen niet teegenstaende hartneckkigh bij de negative blijft persisteeren, hoe wel oock naer die tijdt en insonderheijdt uijt de gedaene confessiën van Peeter Douven nogh meer beswaernissen tot sijnen laste resteeren.
  Soo versoekt den Heere Informant, dat tot desselfs laste voorganck van torture geweesen mach worden.
  Vermits oock den Heere Informant met relatie tot de twee andere gedetineerdens aen UWEd. directoir heeft voldaendoor productie in legali forma van de getuijgens, welckers beschuldigingen bevoorens alleen bij clausulen concernentes waeren overgeleght,
  Soo is het dat den Heere Informant voor alhier gerepeteert houdende het geene noopens het versoeck van torture bij voorige memoriën ten hunnen opsighte is gededuceert, alsnu meede versoeckt dat het Scherper Examen tot hunnen laste mach worden geweesen, en bij UEedele daerinne ten spoedighsten gedisponeert, cum expensis

Extrahantur de naedere verbaelen quo facto videantur

Genachtinge gehouden binnen
Heerle den 21 september 1744
Coram Domino Prætore en de
Scheepenen Croon, Lamberts et Pelt

Den Wel Edele Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Hoogdrossard deeses Landt nomine officii Informant teegens Hendrik Gerrits alias Zeijp Jannekens soon, Jean L'Obrier soone van het Welsch wijfke en Joannes Peuskens gedetineerdens.
  Den Heer Informant sigh conformeerende aen UWEd interlocutoir van den 20 Augusti exhibeert interrogatorien tot laste van den eersten gedetineerde Hendrick Gerrits, mitsgaeders articulen interrogatoir teegens de tweeden Joan L'Obrier met versoeck deselve over den inhoud van dien mogen worden verhoort ende derselver responsiven in  geschrifte geredigeert en voor soo veel den Heere Informant bevindt dat UWEedele bij der selver interlocutoir hebben gelieven te verclaeren ten opsighte van de derden gedetineerde voor alsnogh tot geene voortganck van de bevoorens onbepaeldelijck geaccuseerde torture te konnen verstaen,
  Soo is het dat om sulx te faciliteeren en UWEedele te doorsien dat den gedetineerde successivelijck door verscheijde persoonen word geaccuseert, dat mits deesen worden gereproduceert confessien en bekentenissen met recollectien van de geëxecuteerden
Pieter Douven in datis den 26 en 27 februarij laestleden, waerover UWEedele kennelijck is, confrontatie versoght is dogh niet heft kunnen voltrocken worden, vermits den geëxecuteerden in ipso confruntationis procinotie (?), sigh desselfs vloeckverband erinnerende niet alleen begon te vacilleeren maar oock sijne gedaene inculpatien te revoceren. Weshalve men tot voorkominge van verdere verhooringe met de versoghte en geaccoordeere confrontatie heeft moeten supercedeeren.
  Verders reproduceert den Heere Informant de confrontatie tusschen den Gedetineerde en Cobus Hick den 2 maert gehouden en word eijndelijck alhier geëxhibeert de confessie van Herman Cornips waeruijt consteert dat den gedetineerde met merckelijcke en gequalificeerde diefstallen naeders word beswaert, behalven dat hij door eene geheele schaere getuijgen in actis berustende, als een der hoofd percipitanten en meede plichtigen word op- en aengegeeven.
  Weshalven dan oock den Heere Informant vertrouwt dat UWEedele geene swaerigheijt sullen gelieven te maecken om onder appuij van deese nieuwe belastingen voortganck van de torture bevoorens ongelimiteert geaccordeert te decreteeren waertoe voor soo veel noodigh concludeerende gecontendeert word cum expensis

Fiat verhooringe tot laste der twee eerste genomineerde gedetineerdens, dienende voor teegens saturdagh die weesen sal den 28 deeses des naermiddaghts om een uijre. Daer toe deputeerende de presente Scheepenen om deselve ten voors. daege en uijre te effectueeren quo facto etc.
  En sal over het verdere versoeck van den Heere Informant raeckende den derden gedetineerde Joannes Peuskens bij het meerder getal van Scheepenen naeders gedisponeert worden et inth.

Genachtinge gehouden
binnen Heerle den 5 October
1744 Coram Domino Prætore
en de Scheepenen Croon,
Lamberts et Pelt

Den Wel Edele Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Hoogdrossard deeses Landt nomine officii Informant teegens Hendrik Gerrits alias Seijp Jannekens soon, en Jean L'Obrier soone van het Welsch wijfken, gedetineerdens. Den Heer Informant hebbende in gevolge UWEd. directoir vanden 20 augusti laestleden overgegeven articulen interrogatoir om de gedetineerdens te verhoren over alsulke vraegstucken, als bij pointen van officie waeren uijtgestoken, gelijck dan ook de selve coram de domini deputatis den 26 daer aen volgende sijn verhoort, en dien conform hebben gerespondert.
  Soo is het dat den heer Informant onder reproductie van de selve interrogatoriën en Responsiven, als nu instantissime versoekt, dat UWEd. (soms doenlijk) op desersijds gedaen versoek van torture voor de voorn. twee Gedetineerdens als Joannes Peuskens finael gelieven te disponeren cum expensis

Videantur retroacta

Extraordinaer gehouden
binnen Heerle den 4 julij
1745 Coram Domino Prætore
en de Scheepenen Croon, Lam-
berts et Pelt
  - - - - - - - - - - - - - - - - -

Den Wel Edele Heer en Mr. G. van Slijpe Lt. Hoogdrossard deeses Landt nomine officii Claeger teegens Joannes Peuskens, Hend. Gerrits, Jean L'Obrier, Joannes Vlecken en Willem Hoene gedetineerdens en Beclaeghdens. Den Heer Claegere Exhibeert naedere Memorie met Clacht en Conclusie Cum annexo.
  Doende en Concluderende als daerbij met versoeck dat UEdl. Achtb. alsnu in saecke ter Diffenetiven te sententieeren Cum Expensis.

Zije deese gestelt in handen van twee onpartijdige Reghtsgelerdens ten eijnde van advijs. Quo facto sal verder gedisponeert worden.

Afstammelingen van Bokkenrijders

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen