DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS

PROCESSTUKKEN

Advijs in zake
   De
WelEdele gestrenge heer
en mr. J.G. Farjon Lt.
HoogDrossard des Lands
van Valkenberg
   Tegens
Piter Schrijvers ingesetene
van den Dorpe Heerle

  Den onderges. regts geleerde, geëxamineert hebbende dusdanige requeste als van wegens de WelEdele gestrenge Heer Lt. Drossard op den derde deser lopende maand aan Heere Schepenen van Heerle is worden gepresenteert omme te hebben decreet van apprehentie of prise de corps, tot laste van Piter Scrijvers, uit hoofde dat deselve bij nagte en ontijde, onder de waarde gestoole vrugten of granen soude opgekogt hebben, strijdig aan de wetten en placaten deser Lande.
Mitsgaders gelet op de bijgevoegde stukken ter crimineele rolle deser Banke gedient, en signanter de gedaane confessien van sekeren Jacob Juneman en Maria Catarina Diriks, beijden gedetineerdens op den Lantshuijse te Valkenberg als schuldig aan gepleegde en gereïtereerde diefstallen.
  Als mede in attentie genomen de personeele responsivens van Piter Schrijvers, en eijndelijk de opgevolgde confrontatie tussen Jacob Juneman en Pierre Schrijvers.
Soude het eene en andere in rijpe overweginge genomen hebbende, selvo meliori, van oordeel sijn, dat het versoek van corporeele apprehentie aan de heer Lt. Drossaard niet cunde geaccordeert worden, maar dat in tegendeel het selve behoort te worden afgeslagen; nogtans de heer HoogDrossaard in sijn geheel em modo ordinario, si velit tegens opgemelde Pierre Schrijvers te procederen, bij overgevinge van ordinaire clagt ende conclusie gemunieert met de vereist wordende bewijsen, wes geschiet, dat als dan het eene en ander aan Pierre Schrijvers behoerd te worden gecommuniceert omme daar tegens te antwoorden, en so als voorts in de ordinaire manire van procederen gebruijkelijk is.
  De redene Ed. Erentf. heeren, die den onderges. vermeent hem tot dese gedagten te permoveeren sijn claarlijk dese
  Dat hoeseer bij placaten van den Landes verbooden is gestoole goederen te berijen ofte copen, en dat den heelder volgens rechten volgens regten van gelijke conditie, te houden is als de steelder ook aan corporeele straffe onderhevig is, egter altoos in dit stuck in het ooge te houden is
1/am/ Of den persoon suspect is dan niet
2/do/ Of denselven enigsints bewust is geweest, dat de goederen die hem ingekogt wesenlijk gestoole goederen geweest sijn,oft sulx uit absoluijte minwaerde heeft cunne afmeeten
En 3/tio/ of dit deur hem ontkent wordende door genoegsaame preuven of getuijgens geprobeert is.
  Welke drie requisitien n regten absoluut plaats te hebben, geleert word bij Damhouwer, Voet, Math. de Crim., Camps; en genoegsaam alle regtsgeleerde en criminalisten.
  En welke requisitien moeten gereparteert worden, het fondament uit te maaken van de hier omtrent geëmaneerte placaten
  Dat nu dese drie requisitien hier niet te vinden is consteert.
  Want belangende het eerste, dat Pierre Schrijvers een suspect persoon sijn soude, is niet in actis te vinden, attento van desselfs gedrag niets nadelig te blijken comt en dus verseert hij in de generaale regel der regten, quisque presumitur comis donec probetur malus [iemand is onschuldig tot het tegendeel bewezen is].
  Wat het tweede belangt, zo blijkt niet alleen uit sijne eijge responsien, maar selfs uit de bekentenissen van Jacob Juneman, sijnde de eenigste en voornaamste getuijgen, dat hij absoluit van sig selfs is onkundig geweest, dat het gestoole granen geweest sijn, nog ook niet dat den vercoper Jacob Juneman hem sulx hadde eenigsints te kenne gegeven. Seggende desen alleen dat Pierre Scrijvers sulx wel hadde cunne opmaken, sonder eenige de minste reden waaromme of waar uit hij dit besluijt vorme konde te allegeren, tensij dan alleen om dat hij deselve wel eens onder de waarde gekogt hadde sonder nogtans duijdelijk en distinktelijk die waarde op te geven. Hetgeene absoluit vereijst word, gemerkt er dagelijx goederen onder hunne waarde verkogt worden die daar omme geene gestoole goederen zijn, vooral met relatie tot granen, die van geene vaste waarde gesenseert worden, als aan dagelijxe veranderinge onderworpen sijnde. Terwijle daar en boven te reflecteeren vald, zo als Pierre Schrijvers selfs avoueert, dat als hij de granen onder den ordinaire markt, die sig niet bepaalt vind, gecogt hadde de betalinge in goede geld spetie sijnde, van hogere cours als den ordinaire specien daar te Lande gebruijkelijk, en welke ontfangen te hebben den gedetineerde deponent volcomen affirmeert. Bepalenende op het hoogste de prijs, waar voor hij Peter Scrijvers dese granen onder de waarde gekogt hadde op vijf stuijvers of minder, welke minwaarde nimand in eene verdenking kan brengen, dat hij gestole goederen weetens gekogt soude hebben.
  Het is wel soo dat hier in consideratie soude comen den ontijdigen tijt, waerop Piter Schrijvers dese vrugten quasi soude gekogt hebben. Dog buijten en behalven dat Peter Scrijvers hier ontrent disconvenieert, so sijn de getuijgenissen daar ontrent vacillant. Jacob Jhuneman segt dat hij di granen aan hem vercogt heeft s morgens, heel vroeg vóór den dag en Maria Catharina Dirix segt s'nagts, en dese laatste getuijgt ex visu sed auditu. Dus dat de bekentenis van Piter Scrijvers als sijnde geen suspect persoon, tenminste sulx geensints ex actis consterende, van veel meer geloof meriteert, als de onsekere depositien der twee andere getuijgens, die daarenboven niet slegt suspecte, maar reets geconvinceerde dieven en deugeniten sijn en op welkers singulariteit geen attentie vermag genomen te worden.
  Waardoor vervolgens het derde punt poinct opgelost is, deficiërende van die vereijstens, welke nodig sijn , om iemand te subjaceeren aan de penaliteijten bij placaten van den Lande gestelt, tegens sulke persoonen die feit maaken omme gestoole goederen te bergen ofte te coopen.
  Zo vervalt de actie welke een officier uit dien hoofde soude competeeren, te weeten de personeele apprehensie ter uitvoringe ter corporeele straffe tegens de sulke gestatueert. Edog mits het soude cunne weesen, dat de heer Drossaard bewijsende aliunde dat Peter Scrijvers 's nagts diergelijke coop van granen gedaan hadde, hetgene ongepermitteert is en eenigsints suspect voorcomt, sijn Edele uit dien hoofde tot eene pecuniaire straffe soude comen te concluderen, soo sijn wij van het gevoelen door ons hier vooren opgegeven, dat dese saake als dan ordinair moet behandelt worden, en dat tot executie van sulke pecuniaire straffe geene prise de corps, die infamant en van groter gewigt is als de amende selfs wesen kan, gerequireert ware.
  Aldus salvo meliori judicio geadviseert op Seveveren hac 16/ten/ augusti 1773