DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS


EntreeDocumentenProcesstukkenIn Beroep

PROCESSTUKKEN

Reactie van Schout J.L. Poyck van Kerkrade op het rekest betreffende Hoochkirchen
19 december 1743
— Algemeen Rijksarchief te Brussel  OFB 1266 —


  Messeigneurs



  Mijne Heren


  Reservant d'avis sur la requete qu'Anna Kremers femme a Jaspar Hoochkirchen m'as fait insinuer le 27. novembre dernier, j'ai l'honneur d'informer vos seignieries,
  que l'officier de Merxsteijn, ayant fait condamner a morte passé deux ans certains Jean et Pierre Douven qui ont eté effectivement pendus et etrangler ensuite des sentences rendue en forme;
  et la femme du dit Jean pour lors fouettée, marquée et bannie a perpetuité; qui en apres aussy as eté pendue et etranglée selon la sentence que jái l'honneur de joindre ici sub lit. A.
   Les trois criminels avaient passé deux ans accuser Peter Douven leur Cousin germain, et celuy=cy se sentant coupable s'est rendu fugitif, et latitant pendant quelque temps, et en apres il s'est retrouvé dans la jurisdiction de Kerckrode ou il est saisi, arreté, et emprisonné en vertu dun decret de la justice. Apres luy avoir formé son proces, il as eté condamné a la torture par avis des avocats, il as enfin decouvert et avoué qu'il etoit du nombre d'une grande et apprehensible trouppe des bandits voleurs, effracteurs des maisons, chateaux, Abbaye, et des Eglises.

  Je n'entrerai pas dans un detail de toutes les Circonstances qui ont preceder et accompagner cette trouvaille, je ne dirai pas non plus, que la plus grande partie des eglises, maisons et chateaux meme les plus fortes tant au pays de Rolducque et Franquemont qu'au pays de Gueldre et Julliers, et autres Lieuxs Circonvoisinesont ressentir la temerité, et la cruanté de cette trouppe de bandits et que les maisons ou Chateaux qui ont eté epargnier, etoient dans un risqué continuel et danger evident d'etre traiter de la meme façon, je ne dirai rien aussy des peines et fraixs qu'il at fallu employer pour lá decouvrir, et pout parvenir a la punition de ceux qui ont deja soufferts leur justes sentences et peines.
  Je n'entrerai non plus dans un detail de tous les Crimes le plus enormes et execrables dons le seul nom fait horreur, que ces bandits ont commis et perpetrez, ils sont infinit et sans nombre, inceste, adulter, violation des filles, vols d'eglise, infraction des maisons, homicide en meurtre, etoient leur crimes familiers. Et donc plusieurs executez ont eté convaincus selon leur propres aveus et confessions, aveus reiterez tant par leur respectives recollitions, que par les confrontations avec leur complices, tant avant, qu'apres les sentences, aveus veriformes contenant la verité de tout leur crimes et circonstances, tant a leur egard, qu'a l'egard de leur complices, aveus si formels et si souvent reiterez en jugement, quén ne peut douter de leur veracité?

  Je ne dirai rien aussy du nombre de cette grande trouppe des bandit? Toutes les prisons des pays circonvoisins en sont remplies, dans la franche seigneurie de Heyden terre d'Empire il y en as actuellement le nombre de environ de seize, celles de Juillier, et de Dusseldorp en sourmillient, il y en as plusieurs dans celles de la ville de Sittard au dit pays de Julliers, plusieurs au chateau de Montfort terre de Gueldre, et appertenante a sa Majesté le Roy de Preusse, sans parler de ceux qui sont detenus dans les prisons de Rolducque et Fauquemont tant dans les terres de sa Majesté que des Etats Generaux.
  Je passerai aussy sous silence que tout ceux qui composent cette bande se promettent, reciproquement une fidelité sans pareille de ne se accuser jamais n'y leur noms, n'y sunoms, de s'assister reciproquement en cas de saisissemment de quelqu'un d'eux, de faire tout leur possible pour se secourir reciproquement, et de delivrer hors des mains de la justice, il venient meme dieu, et implorent le secour du demon selon l'aveu d'Hendrick Becks et Jan Honnoffs detenus au dites chateau en dit Montfort cy joint sub lit. B.
  Il est connu d'ailleurs a tout et un chacun des trois pays d'Outremeuse, auci qu'elle cruauté et barbarie inovie ces bandits ont tourmentez les personnes, quíls volent et pillient pour leur faire declarer leurs deniers et effets,? qu'el artifice, quélle invention, qu'ilronement n'ont=ils point employer, a cet effect?
  Je ne dirai pas nonplus combien stricts et rogoureux sont les placcarts emanez a l'egard des autheurs et complices des crimes de cette nature, par l'art. premier des edict du 28° juin 1609#, il est dit et disposé, que des criminels pareils peuvent etre siasit par chaque particulier meme dans les Eglises et lieux sacrés conformement a l'art. 66 de l'indict criminel de l'an 1570# portant en termes expres:
  'Aengaende d'immuniteijt ende vrijeheijt van de geweijde plaetse. Wij veclaeren dat in conformiteijt van vele ordonnantien, sententien ende arresten oepenbaere dieven, roovers, Kerckroevers etc. en sullen nu volgende den rechter van deselve Immuniteijt der Kerkcen niet genieten, moegen geapprehendeert worden op vehemente suspicie art° trois de l'edict du 8me mars 1562#, moeten levende geexecuteert worden met het vijer, ofte raedt art° 18 du meme edict.'
  Je dirai tant seulement que le susdite requete est remplie d'erreur, de mensonge, et calonie uniquement inventée ad commoditatem causa ou pour denigrer un officier qui ne tache que de faire son devoir pour punir des Crimes si enorme et si prejudiciables au bien et repos publique.

  En effet Messeigneurs le mari de la suppliante a eté saisi le 23me octobre dernier en vertu d'un decret porté dez le meme jour, cy joint sub Lit. C.
  Decret fondé a son egard sur des denonciations detaillés avec toute les circonstances de neuf complices et temoins oculairs qui ont persistez dans leur depositions judicielles, et donc une partie est deja executez, et les autres condamné a morte, qui deposent d'une voix unanime que le dit Hoochkirchen as eté leur complice dans pour le moins une douzaine d'infractions de maisons et vols nocturnes et attentats de plus enormes. L'ont joint icy les dites depositions sub Lit. D, E, F, G, H, J, K, L, M et leur recollections sub Lit. N, O. P, Q, R, S, T, V. Accusations confirmées  par trois autres prisonniers de Kerckrode detenu au chateau de Rolducque selon leur depositions cy jointes sub Lit. X, Y et sub Lit. AA et selon leur recollitions cy jointes sub Lit. BB, CC en DD.

  Le dit Hoochkirchen etant natif d'Aix, s'est venu etablir passé quelques années dans la seigneurie de Kerckrode, et n'y possede qu'une vile et chative maison et 57 verges petites de prairie chargée a concurrence de leur valeur. Apres son saisissement il a eté interrogé en forme sur les articles interrogatoirs, et il y as repondu avec la deniere malice, mais je me met peu en peine de le convaincre ad sufficientes juris des crimes de plus punisable. Il est remarquable que sa demeure est joindante au terres d'Empire je veu dire a la dite franche terre de Heyden. On crois fermement qu'il y sera depeint son naturel, et accusé de quantité d'autres Crimes par ses Complices detenus en prison au Chateau de la dite terre.

  Il est vray que pendant que j'etois en devoir de faire construire les proces criminels des autres prisonniers de la meme bande, certain inconnu s'est presenté a moy, se disant chargé d'une requete pour presenter a la justice du dit Kerckrode. Mais il est vray aussy que luy ayant demande cette requeste avec promesse la remettre en cour, celuy cy m'en as fait refus, disant qu'il vouloit luy meme le remettre en mains des eschevins. Et la dite justice etant assemblée au Chateau de Rolducque a l'effect susdit, le meme inconnu accompagneé de l'epouse du dit prisonnier se doit encore avoir presenté au Chateau et doit avoir demandez de pouvoir avoir acces aupres du dit prisonnier, mais le sergeant qui commande les soldats, qu'on est obligé d'entretenir a grands fraises pour la garde de ses criminels y detennus, doit avoir repondu qu'il avoit ordre de ne donner aucun acces a personne. Craignant en effet, que cela ne contribueroit a l'evasion de quelques prisonniers selon l'exemple tout recennement arrivée, puis que quattre condamnez a morte sur leur propres aveus, malgré la vigilance des soldats ont eu l'addresse, on ne sait comment? de s'evader avec un cinquieme par un trou souteraine formé a la sourdinne et pendant la nuit dans une des caves du dit Chateau.


  Du reste je ne crois pas que dans ce cas inoui ou tout a fait extraordinair il ait soit irregularité soit nullité dans mon procedé a l'egard du prisonnier. Ces bandits etant composez de plusieurs jurisdictions les Echevins se sont pressez une assistence reciproque. Ceux de la justice du dit Kerckrode dez le commencement ont assumez deux echevins de la justice de Mercxsteijn du consentement des Seigneurs, et ces assumez ont intervenu regulierement dans tous les decrets, et autres actes judiciels. Je ne crois pas non plus, quíl s'agisse dans ce cas de donner au dit prisonnier soit procureur, soit avocat, puisqu'il n'est pas d'une meilleure condition, que les autres complices, et que dans de cas extraordinair il faut un remede pareil.
  J'ai la confrontation a la main pour le convaincre de ses denegations temeraires, et je me reglerai toujour dans la poursuite de cette cause selon les decrets de la justice, au moyen de ce j'estime que cette Cour Souveraine sans avoir esgard a cette requete remplie d'Erreur et mensonge ou en la rejettant levera sommairement la surceance y margée, et qu'elle me permettra afin que le Crime soit punit, de par instruire le proces du dit criminel sur le pied commenié selon quíl s'appartient ou qu'autrement etc.
  Ayant l'honneur d'etre avec la derniere soumission



  Messieurs
  Betreffende een opinie over het rekest dat Anna Kremers, vrouw van Jaspar Hoochkirchen me heeft laten insinueren op 27 november laatstleden, heb ik de eer uwe heerschappen te laten weten,
  dat de officier van Merkstein, nadat twee jaar geleden zekere Joannes en Peter Douven ter dood heeft laten veroordelen, die ook daadwerkelijk gehangen en gewurgd na vonnissen volgens de regels;
  en de vrouw van genoemde Joannes toentertijd gegeseld, gebrandmerkt en voor eeuwig verbannen; die daarna ook is worden gehangen en gewurgd volgens het vonnis dat ik de eer heb hierbij te voegen onder letter A.
  De drie misdadigers hadden twee jaar geleden Peter Douven beschuldigd, hun volle neef, en aangezien die zich schuldig voelde is hij op de vlucht geslagen en heeft zich een tijd lang verborgen gehouden, en daarna is hij weer aangetroffen in het rechtgebied van Kerkrade, waar hij is gegrepen, gearresteerd en gevangen gezet krachtens een bevel van het gerecht. In de loop van zijn proces tot de foltering veroordeeld op advies van rechtsgeleerden, heeft hij uiteindelijk onthuld en bekend dat hij een lidmaat was van een grote en geduchte bende van bandieten en dieven, en inbrekers in huizen, kastelen, Abdij, en van Kerken.

  Ik zal niet ingaan op de bijzonderheden van alle omstandigheden die vóór en bij deze ontdekking zich hebben voorgedaan, ik zal verder niets zeggen, dan dat het merendeel van de kerken, huizen en kastelen, zelfs de meest sterke, zowel in de land van 's-Hertogenrade en Valkenburg als in het land van Gelre en Gulik, en andere omliggende plaatsen, vrezen de driestheid en de wreedheid van die bende bandieten en dat de huize en kastelen die gespaard zijn gebleven voortdurend een risico liepen en duidelijk in gevaar waren hetzelfde te moeten ondergaan. Ik zal ook niets zeggen over de kosten en moeitendie men zich heeft moeten getroosten om deze op te sporen, en te komen tot de bestraffing van hen die reeds hun rechtvaardige vonnissen en straffen hebben ondergaan.
  Ik zal niet ingaan op de bijzonderheden van al de mateloze en afschuwelijke misdaden waarvan de naam alleen al angst aanjaagt, die deze bandieten hebben begaan en bedreven, ze zijn oneindig en talloos, incest, overspel, aanranding van jonge vrouwen, kerkdiefstallen, inbreken in huizen, moord en doodslag, waren hun meest gebruikelijke misdrijven. En dus zijn meerdere terechtgestelden schuldig bevonden volgens hun eigen opbiechten en bekennen, bekentenissen herhaald zowel bij hun respectieve recollities, als ook bij de confrontaties met hun medeplichtigen, en boven alles, na hun vonnissen waarachtige bekentenissen die de waarheid bevatten over al hun misdaden in uitvoerigheid, evenzeer betreffende henzelf, als ook betreffende hun mededaders. Bekentenissen zo stellig en zo vaak herhaald voor het gerecht, dat men niet kan twijfelen aan hun waarheidsgehalte?
  Zal ik ook niets zeggen over het aantal van deze grote troep bandieten? Alle gevangenissen van de omliggende landen zitten er vol mee, in de vrije heerlijkheid van ter Heyden in het gebied van het Keizerrijk zijn er momenteel ongeveer zestien, die van Gulik en Dusseldorf overladen(?), er zijn er meerdere in die van de stad Sittard in het genoemede land van Gulik, verscheidene in het kasteel van Montfort land van Gelder, en behorend aan zijne Majesteit de Koning van Pruisen, zonder te spreken over de gedetineerden in de gevangenissen van Rolduc en Valkenburg evenzeer in de gebieden van hare Majesteit als in die van de Staten-Generaal.
  Ik zal ook in stilte voorbijgaan aan het feit dat zij die deel uitmaken van de bende elkaar wederkerig een trouw zonder weerga beloofd hebben om elkaar niet te verraden, noch hun naam, noch hun familienaam, elkaar wederzijds bij te staan in geval van arrestatie van iemand van hun, om al het mogelijke te doen om elkander bij te staan, en uit handen van de justitie te brengen. Zij verwerpen(?) zelfs god, en roepen de hulp in van de duivel volgens de bekentenis van Hendrik Beckx en Jan Honnoffs gevangenen in het genoemde kasteel van het genoemde Montfort, hierbij gevoegd onder letter B.
  Het is trouwens aan alles en iedereen bekend in de drie Landen van Overmaze met welke wreedheid en ... barbaarsheid deze schurken de mensen hebben gemarteld die zij willen bestelen en plunderen om hen hun geld en bezittingen te laten aanwijzen? welke list, welke kunstgreep, welke [dwangmiddel] hebben zij daartoe niet gebruikt? 
  Ik ga nog minder zeggen hoe uitermate streng de plakaten zijn uitgevaardigd tegen daders en medeplichtigen van misdaden van dien aard, in het eerste artikel van de besluiten van 28 juni 1609, is er beschikt, dat dergelijke misdadigers kunnen gegrepen worden door iedereen zelfs in de kerken en gewijde plaatsen overeenkomstig artikel 66 van het Wetboek van Strafrecht van het jaar 1570 geformuleerd i"n de volgende bewoordingen:
  'Aengaende d'immuniteijt ende vrijeheijt van de geweijde plaetse. Wij veclaeren dat in conformiteijt van vele ordonnantien, sententien ende arresten oepenbaere dieven, roovers, Kerckroevers etc. en sullen nu volgende den rechter van deselve Immuniteijt der Kerkcen niet genieten, moegen geapprehendeert worden op vehemente suspicie art° trois de l'edict du 8me mars 1562#, moeten levende geexecuteert worden met het vijer, ofte raedt art° 18 du meme edict.'
  Ik zal alleen maar zeggen dat voornoemd rekest vol staat met fouten, leugen en laster alleen maar bedacht ad commoditatem causa en om een officier te bekladden die slechts zijn plicht tracht te doen om misdaden te bestaffen die zo buitensporig zijn en zo schadelijke voor het welzijn en de rust van de mensen.

  In feite, Mijne Heren, is de man van de verzoekster 23 oktober jongstleden opgepakt op grond van een beschikking op dezelfde dag uitgegaan, hierbij onder letter C.
  Een beschikking ten zijnen laste gebaseerd op uitvoerige aanklachten met alle omstandigheden door negen medeplichtigen en ooggetuigen die volhardt hebben in hun gerechtelijke getuigenissen, en waarvan een deel dus al terechtgesteld is, en anderen ter dood veroordeeld, die eenstemmig verklaard hebben dat de genoemde Hochkirchen hun mededader is geweest bij tenminste een dozijn huisinbraken en nachtelijke diefstallen en uiterst vreselijke aanslagen. Hun vermelde verkalringen zijn hierbij gevoegd onder letter D, E, F, G, H, J, K, L, M en hun recollities onder letter N, O. P, Q, R, S, T, V. Beschuldigingen bevestigd door drie andere gevangenen uit Kerkrade, gevangenen op het kasteel van Herzogenrath, in hun verklaringen hierbij onder letter X, Y et sub Lit. AA en in hun recollities, hierbij onder letter BB, CC en DD.

 De genoemde Hoochkirchen, geboren onder Aken, is zich enkele jaren geleden komen vestigen in de heerlijkhed Kerkrade, en bezit er slechts een schamel huis en 57 kleine roeden weide, belast overeenkomstig hun waarde. Na zijn aanhouding is hij verhoord aan de hand van de artikelen van ondervraging, en hij heeft geantwoord met de uiterste kwaadaardigheid, maar ik heb weinig moeite gedaan om hem te laten inzien dat er voldoende bewijzen zijn van hoogst strafbare misdrijven. Het is opmerkelijk dat zijn woning grenst aan de gebieden van het Keizerrijk, waarmee ik de genoemde vrijheijd van Ter Heyden bedoel. Men is er zeer van overtuigd dat zijn ware aard beschreven zal worden en hij beschuldigd zal worden van vele andere misdaden door de medeplichtigen die gedetineerd zijn in het kasteel van genoemd land.

  Het is inderdaad zo dat terwijl ik bezig was met mijn taak om de crminele processen van de andere gevangenen van dezelfde bende voor te bereiden, een onbekend iemand zich bij mij heeft aangediend, zeggende belast te zijn een rekest aan te bieden aan het gerecht van het genoemde Kerkrade. Maar het is ook zo dat toen ik om dat rekest vroeg met de belofte het in de rechtszitting te overhandigen, deze persoon mij dat heeft geweigerd, zeggende dat hij deze zelf de schepenen in handen wilde geven. En terwijl het genoemde gerecht bijeen was voor de voornoemde taak moet dezelfde onbekende vergezeld van de echtgenote van voornoemde gevangene zich gepresenteerd hebben in het Kasteel en moet gevraagd hebben om toegang te krijgen tot genoemde gevangene, maar de sergeant, – die het commando voerde over de soldaten, die die wij met veel kosten moeten onderhouden voor de bewaking van gevangenen en gedetineerden, – moet hebben geantwoord dat hij orders had om niemand toegang te geven tot wie dan ook. Uit vrees in feite dat dit zou kunnen leiden tot de ontsnapping van enkele gevangenen zoals bijvoorbeeld zeer kort geleden gebeurt is, toen vier op grond van hun eigen bekentenissen ter dood veroordeelden, ondanks de waakzaamheid van de soldaten de handigheid hebben gehad, - men weet niet hoe? - met een vijfde te ontsnappen door een onderaards gat gemaakt in de 'sourdinne' en gedurende de nacht in een van de kelders van het kasteel.

  Overigens geloof ik niet dat dat  in deze ongehoorde en totaal ongebruikelijke zaak er een onregelmatigheid of nietigheid zou zijn in mijn werkwijze ten opzichte van de gevangene. Daar deze schurken uit verscheidene rechtgebieden komen zijn de Schepenen gedwongen tot wederzijdse bijstand. Die van Kerkrade hebben al in het begin twee schepenen van het gerecht van Merkstein geassumeerd met instemming van de Heren [van de heerlijkheden], en die geassumeerden zijn regelmatig opgetreden bij alle beschikkingen, en andere juridische besluiten. Ik geloof evenmin dat het werkbaar is in deze zaak aan de genoemde gevangene hetzij procureur het zij advocaat geven, want hij is niet van een betere stand, dan de andere medeplichtigen, en in deze buitengewone zaak moet men gelijke middelen gebruiken.
  Ik kan nog de confrontatie gebruiken om door zijn overmoedige ontkenningen te breken, en ik zal bij de vervolging van deze zaak steeds handelen overeenkomstig de beschikkingen van het gerecht, door middel waarvan ik verwacht dat dit Soeverein Hof zonder te letten op dit rekest vol misvattingen en leugens of door deze te verwerpen in het kort deze surceance die hierop gesteld is zal opheffen, en het mij zal toestaan opdat de Misdaad worde gestraft om het proces tegen de genoemde misdadiger te voeren op de gewone voet zoals het behoort of anderszins etc.
  Hebbende de eer te zijn met uiterste onderworpenheid

  Mijne Heren



de vos Seigneuries
Le tres humble et tres obeisant
Serviteur J.L. Poyck Majeur de
Kerckrode

 Kerckrode le 19 decembre 1743



van uwe Heerschappen
de zeer nederige en zeer gehoorzame
Dienaar J.L. Poyck Schout van
Kerkrade

 Kerkrade 19 december 1743






Vertaling uit het Frans: John van Eekelen

Naar boven

EMAIL















 

INHOUD

Afstammelingen van Bokkenrijders

ENTREE

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen

REGISTER