DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS


Entree    Documenten    Processtukken    Scherp verhoor

PROCESSTUKKEN

Antwoorden van Peter Muller bij scherp examen 31 jan. 1771 Herzogenrath
RHCL Maastricht ••• Hs 102

©
                Maaike van Eekelen



Personeele Responderinghe
van Peter Muller Gedetineeerden
bij Scherpere examinatie gedaen
op het Casteel
van s'Hertogenraede
gepasseert
heden den 31 Januarij 1771
ten overstaen van
den heere Schouteth
en Schepenen Streiffels
ende Reinartz,
beneffens P.A. Cox
als geassumeerd greffier
van haere Majesteijts
hooftjustitie s'Hertogenraede

© Maaike van
                Eekelen

Eoden et Coram ijsdem is van weghens den heere officier gesisteert den  gedetineerden Peter Muller.
Aen denwelken het decret van Scherpere examinatie van den 30 deses voorgelesen, en bij voorgaende behoirlijcke territie aengemaent hebbende van d'oprechte waerheijt te bekennen, heeft den gedetineerdenoveral in negative blijven persisteeren.

En is dienvolghens ten thien uijren s'morgens gestelt worden op den stoel gebonden en de schroijven op die duijmen geset.
En naerdien den gedetineerden thien minuten de schroijven op de duijmen gehadt hebbende, heeft den gedetineerden verklaert ende bekent van den in actis vermelden huijsbreck van Frans Philippen affgenoemen te hebben aen den Worcker bosch en denselven huijrbreck gedraeghen te hebben tot Gijrions willer bij sijnen vaeder Willem Mullers.
Dat sijne jongste suster Peternell Mullers van deesen huijrbreck een schurtz gecreghen en gedraegen heeft.

Voorders heeft den gedetineerden bekent dat wanneer hij naer Hoegen gegaen op de pastorije aldaer te steelen hem ten sijnen huijse heeft coemen aenroepen den gedetineerden Joseph Keijser.
En dat nog mede gegaen waeren Dirck Jaspers,
Cornelis Dautzenberg,
Jacobus Otten

en seeckeren Gabriel, woonende aen de Kerck tot Ubach, drijvende peerden
en Adolff met sijne twee jong of soonen.
Voorts heeft den gedetineerden verclaert dat Nelis Dautzenberg, Jacobus Otten, hun hebben swart gemaeckt.
Ende dat noch mede ging Joseph Dammers woonende in de Gaest .. Ubach hebbende een grijs peerdt.
Als ook eenen seeckeren man in de wandelinge genoemt 'den heer' woonende op den San[kel], hebbende winckel, sijnde getrout maer geene kinderen hebbende.
Oock Lenad .. getrout met Marie Catrin Meijers.
En dat den voors. soo genoemden 'heere' hem ..sisaert gemaeckt heeft.
En dat voors. Lenerd Steins met sijnen stiefsoon Nijs oock .. geweest was, drijvenden gemelden Nijs een perdt en Leonard Steins maeckte reijt..de wever.
En datter hunnenr seventhien in getael geweest sijn van Ubach, die naer voors. Hoegen gegaen sijn van Ubach, waeronder veele swaert waeren, waerdoor de veerdere niet hebbende connen kennen.

Ende dat hij gedetineerden met Dirck Jaspers, Cornellis Dautzenbergh, Jacobus Otten, Lenart Steins en sijnen stiefsoon Nijs met Joseph Keijser gegaen waeren naer Merxstein ten huijse van Baltus Kerckhoffs om denselven aen te roepen.
Dat hij gedetineerden aldaer ten selven huijse ingegaen was met Dirck Jaspers, Cornellis Dautzenberg, en Jacobus Otten, en d'andere buijten op den nerren sijn staen gebleven.
En dat sij aldaer ten selven huijse brandewijn gedronken hebben, en dat Baltus Kerckhoffs deghene soo buijten op den nerren brandewijn gedraegen heeft.
En dat sij noch ten selven huijse gevonden drij mans persoonen, die alle swart gemaeckt waeren, denwelcken de gedetineerden niet gekent heeft.
Dat oock int huijs van Baltus Kerckhoffs gesien heeft eene vrouwe persoon, aenhebbende eenen tockeel en eenen hout op haer hooft en onder den hout eenen Plack om haer hooft gebonden, en voorts aenhebbende mans schone.

En dat hij gedetineerde met de voors. gesellen die met hem van Ubach naer Merxstein gegaen waeren,
met voors. Baltus Kerckhoffs en de drij mans persoonen welcke swart sijnde, die sij ten huijse gevonden hadden, met de voors. vrouwe persoon van Merxstein vertrokken sijn om naer Hooghen te gaen.
En dat sij gecoemen tot eene linde staende in t velt ontrent Hoegen dae hunner seventhien met hem van Ubach gevonden, nae dat sij die van Ubach alle opgestelt hadde, en dat de heere van San kel die van Ubach getelt hadde.
Dat nochtans meer aldaer waeren die hij niet gekent heeft.
Heeft voorders verclaert dat sij onder malcanderen met voors. vrouwe persoon den geck op den wegh naer Hoegen gehadt hebben, seggende dat die goet was voor eene mans persoon.
Bovendien als sij aen de linde waeren, gevraegt hebben alwaer den custer was van Hoeghen en dat denselven custer  op den wegh al eer sij te Hoeghen gearriveert waeren bij hen gecoemen was.
En dat doens met deselven custer den Loff hielde, dat hij het beste den wegh wiste naer Hoeghen op de pastorije.

Den Gedetineerden heeft noch verclaert dat hij gedetineerden gearmeert was met eenen stock, en dat Baltus Kerckhoffs eene flinte in den hals hadde, ende dat Lenart Steens oock eene flinte in den hals hadde hangen, en sijnen stiesoon Nijs eene sackpistool.
Dat noch bij hem was den Schuijrman van Ubach die die trom aldaer slaeght, denwelcken hadde een eijser soo lang als eenen arm.

En dat als wanneer tot Hoegen quaemen, aldaer aen de pastorije den custer aengeroepen hebben, dat hij soude wijsen, alwaer sij het beste souden incoemen.
Dat doens denselven custer vooran was en dat voorders de swarte aen gemelden custer gevraegt hadden, waer sij soude incoemen, den selven hun genoemt heeft de plaetse waer deselve souden breecken.
En dat doens den Schuijrman van Ubach voornoemt in de muijr van de pastorije tot Hoegen met het gemelt eijser gebroocken heeft met de swarten onder hen, welcke hij niet gekent en heeft.
Sonder dat hij precis weet, ofte meergemelden custer mede gebroocken heeft, ofte niet.
Daernaer heeft den gedetineerden verclaert dat onder deese swarten welcke gebrocken hebben waeren Jacobus Otten, Cornellis Dautzenbergh, en Dirck Jaspers, die oock swart waeren.
Ende dat deese swarten den eersten in de pastorije ingegaen sijn, seggende d'andere gesellen, dat deselve souden ingaen mits men hun niet en kenden.
En dat hij gedetineerde buijten gebleven is staen bij Nijs stiefsoon van Leonard Steins en dat de swarten den gedetineerden oock op de wacht gestelt hebben.

En dat daer op de pastorije door de swarten eenigh gelt is gestoolen worden, sonder dat hij de somme daeraf weet.
Voorders dat door die swarte noch is gestoolen eene monstrance dewelcke door Lenart Steins, Jacobus Otten, en Dirck Jaspers is gedraeghen worden naer Ubach.
En dat deese drij deselve souden vercoopen ende het gelt daernaer souden deelen onder deghene van Ubach.
En dat deese drij te saemen Dirck Jaspers, Jacobus Otten, en Lenart Steins naer het ..laslandt ingegaen sijn en deselve monstrance aldaer vercocht hebben aen de juden.

Ende dat daernaer ten huijse van Dirck Jaspers geweest waeren Lenart Steins, Jacobus Otten, en Schutgens Adolf voors. en den voormelden heere van den Sanckel, ende Cornelles Dautzenbergh met den voors. Schuijrman sijnde eenen wever van professie woonende in die gaet tot Ubach, die die trom slaet, beneffens hem gedetineerden om de verdelinge te maeken.
En dat Dirck Jaspers en Lenart Steins gesegt hadden, dat sij maer twintigh rijxdaelders voor demonstrance gecreghen hedden.
En dat Dirck Jaspers hem gedetineerden schillingen daeraf gegeven en de voordere penningen daeraf behouden hadden Dirck Jaspers, Lenart Steins, Cornelles Dautzenberg en Jacobus Otten om d'andere gesellen hun gedeelte daeraf te geven.
Heeft den gedetineerden voorders verclaert, dat den heer van Sanckel aen Adolf en Lenart Steins sijnen soon, en Jacobus Otten tot Hoeghen gev.. hadde ofte sij  noch wat meer hadden, en dat sij seijden van Jae, dat sij noch wat in hunne taschen hadden, sonder dat dezelve seijdennwat dat was.

Veerders heeft den gedetineerden verclaert dat naer dien den diefstal op de pastorije gepasseert was noch in seecker huijs tot Hoegen ingegaen waeren Schutgens Adolf, den heer van Sanckel, en alle d'andere uijtgenoemen hij gedetineerde met noch vijf gesellen welcke sijn buijten staen gebleven
als te weten Gabriel voors. Joseph Dammers, Nijs de Stiefsoon van Lenart Steins, Dirck Jaspers en Cornellis Dautzenberg.
En dat het huijs alwaer d'andere gesellen ingegaen waeren niet verre was van de pastorije.
En dat Baltus Kerckhoffs oock mede in dit huijs ingegaen was.
En dat hij gedetineerde met sijne vijf voors. gesellen ontrent anderhalf uijre op de straet is blijven staen.
En d'andere doens uijtgecoemen sijnde alle te saemen ad hunner seventhien in getael naer Ubach gegaen sijn.
En Baltus Kerckhoffs met d'andere die hij gedetineerde niet kende naer Merxstein gegaen sijn.
En dat als wanneer sij tot Ubach gecoemen sijn den dag.

En dat wel vierthien daegen te voorns ten sijnen huijse gecoemen waeren, Schutgens Adolf, Cornellus Dautzenberg, Jacobus Otten, Dirck Jaspers, en Lenert Steins, met den voors. Schuijrman hem hebben coemen spreken van voors. diefstal tot Hogente begaen.
En dat sij aen hem seghden, dat hij mede soude gaen, en veel gelt becoemen.
En dat onder anderen den Schuijrman geseijt hadde, dat wel dertigh rijxdaelders soude becoemen.
En Dirck Jaspers hem oock was seggende veel gelt te becoemen, en niet nodigh hadde veel meer te wercken.

Naer deesen heeft noch verclaert dat noch mede naer Hoegen geweest was Dukelen Cobus sijnde getrouwt met eene lange vrouwe persoon, woonende tot Ubach boven in de straet, sijnde eenen daghlooner van professie.
En dat doens oock mede gewest was naer meergemelt Hoegen sijnen schoenvader Joannes Jaspers,
ende Joannes Dammers den veltschut, daertoe aengeroepen door Dirck Jaspers,
Jacobus Otten en Leonart Steins
ende Nellis Dautzenberg.

Voorders heeft den gedetineerden verclaert, dat wel eenen maent te voorns hem gedetineerden tot het begaen van de diefstalle van het perdt, bij Henricus Schutz tot Waubach geraeden hebben Dirck Jaspers, Jacobus Otten, Cornellis Dautzenberg en den Schuijrman, welcken het perd gesien hadde, seggende daer sullen wij veel gelt voor becoemen.
En dat oock te voorns bij hem gedetineerden in het huijs gecoemen Schutgens, en hem oock van gemelt perdt gesproocken, seggende dat sij het perdt souden haelen en vercoepen, en hem sijn gedeelte daeraf souden geven.
En denselven Adolf daernaer aen hem gedetineerden geseijt, dat als hij daerbij geweest waere dat alsdan niet soude wedergecoemen sijn, dan veel gelt daervoor sou gecreghen hebben.

En dat om het voors. perd tot Waubach bij Henricus Schutz te haelen met hem geweest waeren Joseph Keijser, den voors. Schuijrman, Leonart Steijns, en Dirich Jaspers.
En dat het perdt uijt den stal gehaelt hebben Joseph Keijser en Leonart Steijns.
En dat hij gedetineerde met Dirck Jaspers ondertuschens sijn blijven op straet buijten staen.
En dat Leonart Steijns hem doens op het perdt geseth en het selve tot Broukhuijsen gereden heeft.
En dat doens Dirik Jaspers hem op dat perdt geseth hadde tot in Ubach op de Hilbert, en 't selve aldaer in eene weijde gestelt tot dat ontrent den dagh aenquaem.
En dat tot Ubach doens Joseph Keijser sigh op gemelt perdt geseth heeft, en met hem gegaen sijn hij gedetineerden, den Schuijrman, Dirck Jaspers, Jacobus Otten en Leonart Steins.
En hij gedetineerde noch voorders medegegaen is ontrent een half uijr ter zijde van Gulich, wanneer hij oock teruggegaen is en te voorns aen d'andere geseijt, dat wat stille souden gaen, en dat hij deselve bijgecoemen was ontrent Engelsdorp.
En dat de andere gesellen, onder andere Dirck Jaspers, en Jacobus Otten aen Joseph Keijser geseijt hadden, dat hij het perdt soude vercoepen en het gelt soude brengen ten huijse van Dirck Jaspers om t selve aldaer te deelen.
Ende wanneer hij gedetineerde van hem Joseph Keijser voortgegaen is hij doens aen denselven geseijt heeft, dat conde doen wat d'andere hem geseijt hadden, hij gedetineerde gienge deselve naer.
En dat daernaer meergemelden Joseph Keijser gecoemen was ten huijse van Dirck Jaspers, hem gedetineerde doens heeft coemen roepen, en hij doens coemende ten huijse van Dirck Jaspers aldaer gevonden heeft den voormelden Joseph Keijser, den Schuijrman, Leonard Steins, Jacobus Otten, Cornelis Dautzenberg en Schurgens Adolf.
En dat Schutgens Adolf en Derick Jaspers hem gedetineerde hebben willen slaen, dat hij niet met Joseph Keijser gegaen was, om voors. perdt te vercoepen.
En dat Joseph Keijser hun doens vertelt heeft dat hij het perdt bijna vercocht hadde, en den coopman het perdt hadde willen probeeren om hout te vaeren.
Den selven coopman nochtans aen hem Joseph Keijser geseijt hadde dat hij het perdt soo goedde coop wilde vercoopen, dat sulx moeste gestoolen hebben, dat hem eenen schijn of teugenis soude bringen.
Dat doens Dirck Jaspers, Jacobus Otten ende Schutgens Adolf het perdt hadden willen gaen haelen.

Heeft den gedetineerde noch verclaert dat nu ontrent anderhalf jaer geleden aen Adolf Steins, Jacobus Otten, en Nellis Dautzenberg, Derick Jaspers, Lenart Steins ende dickele Cobus gevraeght hadde, ofte sij bij den diefstal voor eenige jaeren tot Wurm binnen den Lande van Gulich geweest waeren.
En dat dickens Cobus, Adolf Steins en Leonard Steins, Jacobus Otten, ende Dirck Jaspers alle te saemen sijnde ten huijse van Dirck Jaspers aen hem gedetineerden geseijt, soo hij sijn geheel leven met hun wilde gaen, dat sij het hem alsdan souden seggen.
En dat deselve (naer dat den gedetineerden hun geseijt hadde van te willen met hun gaen) aldoens bekent hebben, dta sij bij voors. diefstal tot Wurm geweest waeren, en dat sij oock noch aldaer geschooten hadden.
En dat de voors. Gabriel oock aldaer was en denselven hem gevraegt hadde ofte hij wilde mede gaen ende voorders seijde soo hij daede mede gaen, dat alsdan recht was dat men het hem seijde.
En dat hij noch aen hun gevraegt hadde, ofte oock van Immendorp en Beckendorp daerbij geweest waeren, dat sij doens hem gesegt hadden van ja, maer dat sij hem naemen niet daeden seggen, ofte het dan soude uitcoemen.
Dat doens oock noch bij hun geweest is Joseph Dammers voors.

Den gedetineerden heeft voorders bekent mede geweest te sijn bij den diefstal tot Immendorp bij weduwe Janssen.
En dat hem daertoe hebben coemen aenroepen s'avonts als den dag voorbij was, ten sijnen huijse Dirck Jaspers, Nellis Dautzenberg, Jacobus Otten, Lenart Steins en desselfs stiefsoon Nijs, Dukele Cobus, Gabriel voos. Joseph Dammers, den Schuijrman den trommeslaeger, den heer van Sankel, Joannes Dammers, Adolf Steins met sijnen anderen soon, waeraf hij de naem niet en weet ende Lenart Ploum met de laem handt, woonende aen de kerck tot Ubach.
En dat deselven Lenart Ploum met de laem handt oock mede geweest was naer Hoegen, als wanneer den selven oock swart was.
En dat vooraf gegaen waeren naer Beckendorp
dukele Cobus, Dirck Jaspers, Adolf en Lenart Steins om de gesellen alsaer aen te roepen ende hij gedetineerde met d'andere naergegaen was.
En sij  tot Immendorp op den creuxwegh aen de kerck alle bij malcanderen gecoemen waeren, soo deghene van Bekendorp als Immendorp die swart waeren, en doens te saemen gegaen waeren ten huijse van de weduwe Janssen.
Ende die van Ubach onder anderen Adolf Steins met meer andere van Ubach aen die van Immendorp gevraeght hebben, gelijk oock dukele Cobus, waer het t'beste was om in te breecken.
En dat die van Immendorp aen eene muijr van t' huijs ter zijde van de straet ten eersten gebroocken hebben, sonder dat hij gedetineerde weet ofte aldaer eene finster was of niet.
En dat hem gedetineerde met Dirck Jaspers, Jacobus Otten hadden doen staen blijven op de creuxwegh om te sien ofte genen quaem.
En dat sij eenhighen tijdt in het huijs gebleven sijn, uijtquaemen, en dat hij gedetineerde niet en weet te seggen wat de voors. gesellen aldaer gestoolen hadden.
En dat wel acht dagh daernaer geleden Adolf Steins hem gedetineerde ten huijse van Dirck Jaspers gegeven heeft twee cronestucken, en dat doens daer ten huijse van Dirck Jaspers noch waeren Jacobus Otten, Nellis Dautzenberg, en Leonardt Steins.
En den gedetineerden aen hun gevraegt heeft hoe veel sij gecreghen hadden, de selve geseijt hebben, dat sij waeren gecreghen hadden, sonder deselve te specificeeren.
En dat sij hem het voors. gelt daeden geven, maer dat hij soude swiegen en niemand iets seggen.

Heeft den gedetineerden noch verclaert, dat de huijsvrouwe van Baltus Kerckhoffs tot Merxstein, wanneer sij ten sijnen huijse waeren om mede naer Hooghen te gaen aen de gesellen buijten het huijs sijnde oock brandewijn uitgedraghen heeft, en dat sij doens vrouwe kleeders aen hadde.
En dat de vrouwspersoon die met hun gegaen was naer Hooghen aen hebbende eenen zoekiel van Merxstein medegegaen is.
En dat hij gedetineerde niet eerder gehoort heeft, dat het eene vrouwe persoon was als op den wegh, dat de andere gesellen den geck met haer hadden.
En bij lecture heeft den gedetineerden noch gevoegt, dat Adolf Steins de monstrance van Hoegen naer Ubach oock hadde helpen draegen, en oock mede was geweest naer het vlaesland om deselve te vercoopen.
En dat wanneer sij van Hoegen quaemen die monstrance ingedragen ten huijse van Adolf Steins.
En als sij voortgingen om deselve te vercoopen naer het Vlaesland in, dat doens te saemen geweest waeren ten huijse van Dirck Jaspers.

Heeft den gedetineerden noch verclaert, dat hij gewest met Dickele Cobus, Jacobus Otten, Dirck Jaspers en Leonart Steins met sijnen vaeder Adolf Steins wel thien daegen te voorns dat den diefstal tot Immendorp bij de vrouwe Janssen begaen geweest waeren in een kleen leemen huijs aen de kerck tot Bettendorp gelegen.
Sijnde de man van t'huijs van middelmaetighe postuijre soonder dat hij denselven voorders is kennende.
Ende dat den selven man man t''selve huijs doens aen hungeseijt heeft, dat bij de weduwe Janssen tot Immendorp veel conden creghen, en dat sij gemackelijck aldaer aen de straet conden incoemen.
En dat doens de voors. gesellen daerop seijden dat sij dan daer moesten gaen.
En dat sij daer te saemen gedroncken hebben twee bierglaessen brandewijn, en dat hij gedetineerde deselve aen gemelden hadde willen betaelen, maer hij gheen gelt daervoor hadde wille aennemen.
Sijnde deselven in het gesicht wat swart en pockachtigh.

Heeft den gedetineerden noch verclaert dat bij den voors.
diefstal tot Immendorp bij de weduwe Janssen begaen,
noch geweest was eenen uijt Immendorp, hem noemende Peeter sonder dat hij desselfs toenaem weet,
En dat d 'andere gesellen aen den selven seijden, dat hij haest te huijs waere, denselven daerop seijde, dat sij souden swiegen.
En dat noch meer andere van Immendorp daerbij geweest waeren,

En dese depositie aen den gedetineerden voorgelesen sijnde, heeft verclaert van daerbij te blijven persisteeren en alsoo waer en waerachrigh te sijn en eijgenhandigh geteeckent.
(was geteeckent) Peter Muller
(lager stond) Quod attestamur
(waeren onderteeckent) Philip Streiffels, schepen, L. Reinars, schepen
(daeronder stond) In fidem
(was geteeckent) C. A. Cox, greffier

    Gevaceert ½
uhr Dese Copie gecollationeert
zijnde met het origineel ende
is daermede van woorde tot
woorde bevonden t'accordeeren
den 26 meert 1771
Quod attestamur
Nicolaes Vaessen, schepen
D. Rinckens, schepen
In fidem J.F. Daelen subst. greffier








Naar boven

Vervolg van dit verhoor




















INHOUD

Afstammelingen van Bokkenrijders

ENTREE

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen

REGISTER