DOCUMENTEN BOKKENRIJDERS

BEELDVORMING

Entree                Documenten                Beeldvorming

“Een uitvloeisel van het pauperisme in Limburg zou ook het banditisme zijn geweest, waaronder het zo tot de verbeelding sprekende optreden van de zogenaamde bokkenrijders. In de Limburgse geschiedschrijving over de achttiende eeuw is dit een van de meest beschreven en ook meest omstreden onderwerpen. Mythevorming en emoties voerden veelal de boventoon en ondanks de vloed aan literatuur blijft er veel nog duister. Het onderwerp is omstreden, daar er zelden nuchter en onbevooroordeeld onderzoek gedaan werd naar Limburgse criminaliteit in het algemeen. Omstreden zal het verschijnsel ook blijven, zolang de achttiende eeuw in Limburg een stiefkind van het geschiedenisonderzoek blijft. Daardoor ontbreekt nog steeds een betrouwbaar algemeen kader om de bokkenrijders in te passen.
Hier worden slechts de twee meest recente algemene wijzen van benadering geschetst, die van Blok en van Augustus. De eerste visie, die van de antropoloog Blok, is - van het standpunt van de historicus bezien - de traditionele, steunend op de processtukken. Niettegenstaande zijn uitgebreid bronnenonderzoek en de vele kleinere correcties op het bestaande beeld, verdedigt Blok in wezen de al jaren bestaande opvattingen; hij nam de bokkenrijdersbenden, hun bestaan, handel en wandel serieus. De tweede visie, die van de historicus Augustus, ziet het geheel anders; hij vond het bestaan van bokkenrijders een waanidee.”

 

“Verder onderzoek zal moeten uitwijzen ... welke van beide geschetste visies de meeste voorkeur verdient. Voorshands lijkt Augustus met zijn bredere en menselijker kijk het gelijk aan zijn zijde te hebben. Breder door de inbedding in een ruimere context, dan de gebeurtenissen in de Landen van Overmaas alléén, en menselijker door rekening te houden met alle ellenden die de slachtoffers van de vervolgingspsychose en hun familieleden is aangedaan.”

Dr. P.J.H. Ubachs
Handboek voor de geschiedenis van Limburg
Hilversum 2000

Afstammelingen van Bokkenrijders

Verzameld door John van Eekelen
Tekeningen © Maaike van Eekelen