Bokkenrijders en hun afstammelingen

Rietra

Peter Rietrae, boterhandelaar uit Heerlen, gefolterd, galg 1773

Mathijs Rietraed Matthijs Senden Herman Heugens Joannes Moonen

Pieter Rietrae wordt 6 juni 1738 gedoopt in Heerlen als zoon van Werner en Maria Wetzels, broer van Mathijs Rietraed* Woont in de Heerlerheide bij zijn schoonouders, handelt in boter en bezit ook een koe en wat land dat hij zelf bebouwt. Hij trouwt 3 okt. 1762 in Heerlen Petronella Degens, gedoopt aldaar 2 febr. 1739 als dochter van Godefridus en Christina Smits. Uit dit huwelijk worden van 1763 tot 1772 vier kinderen geboren. Pieter is in mei en juni 1773 door Matthijs Senden* en Herman Heugens* tijdens de tortuur genoemd als bendelid en als medeplichtige aan diefstallen. Evenals zijn broer Mathijs en diens naam staat 2 aug. op een arrestatiebevel, maar Pieter blijkt een week later in detentie te zitten in het Landshuis van Valkenburg. Tijdens het verhoor op 10 aug. ontkend hij alle aantijgingen en dit leidt tot een veroordeling tot scherp examen. Bij de tortuur 25 en 26 aug. bekent hij wel medeplichtig te zijn aan diverse diefstallen en noemt ook medeplichtigen. Tegen een van hen, Joannes Moonen* wordt hij 26 okt. geconfronteerd en het proces verbaal hiervan is verloren gegaan, maar vermoedelijk heeft hij die beschuldigingen ingetrokken, want diezelfde dag is Pieter opnieuw verhoord met toepassing van foltering. Op 27 okt. volgt de recollectie van dit verhoor en weer een paar dagen later veroordelen de schepenen hem ter dood. Pieter sterft 35 jaar oud op 10 nov. 1773 aan de galg op de Heesberg bij Heerlen. Petronella Degens hertrouwt 2 febr. 1777 in Heerlen op 38-jarige leeftijd met Godfried Palmen. Zij overlijdt aldaar nog maar veertig jaar oud op 8 nov. 1779.

ZIE VERDER:

— Documenten: in Scherp verhoor Matthijs Sengen 25 mei 1773
..........In: Scherp verhoor Herman Heugens 9 juni 1773
..........Verkoop van zijn koe 9 aug. 1773
..........Vragen voor het scherp verhoor
..........Lijst scherper examen 25 aug. 1773
..........Lijst scherper examen 26 okt. 1773
..........Bericht in krant van die tijd
..........Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
..........Criminele rol van Heerlen 1 nov. 1773
..........Declaratie advocaat en procureur
..........Inventaris huisraad 30 jan. 1775
..........Opbrengt executoriale verkoop

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 46 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 30 [kopie Sleinada]
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 375 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 142, 246
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

470a

Matthijs Rietra, uit Heerlen, voortvluchtig 1775?

Pieter Rietrae Herman Heugens

Mathijs Rietraed gedoopt Heerlen 17 maart 1740 als zoon van Werner en Maria Wetzels, broer van Pieter Rietrae*. Zijn kostwinning is niet bekend, maar hij bezit land en vermoedelijk wat vee. De inventaris van zijn huisraad geeft een doorsnee beeld, geen luxe en geen armoede. Hij trouwt 2 febr. 1766 in Heerlen Anna Maria Beckers, gedoopt in Heerlen 23 sept 1739 als dochter van Arnold en Maria Cecilia Wingarts. Uit dat huwelijk zijn vier kinderen geboren, het derde een half jaar na de vlucht van de vader in maart 1774 en een vierde lang daarna in aug. 1782. Op 2 aug. 1773 gaat er een arrestatiebevel want (onder meer?) Herman Heugens* heeft Mathijs genoemd als medeplichtige van de bende. Daarna is er geen stuk meer beschikbaar tot de inventaris van zijn huisraad 30 jan. 1775. Bij deze actie van de schepenen mag men toch aannemen dat die gefundeerd is met een gerechtelijk besluit, Maar zoals gezegd er is niets meer aanwezig. In de administratie van W.H. van Panhuijs, rentmeester van Overmaze voor de Staten Generaal d.d. 7 dec. 1776 staat 'Verders sijn in de vorige Staat van augusti 1775 abusive onder de fugitive gerekent Mathijs Rietraet, sijnde deselve wel absent geweest, dog noyt tegens haer crimineel geprocedeert, en vervolgens ook in de overige lijste van crimineele niet gecomprehendeert.' Maar Mathijs is teruggekeerd, al weten we niet wanneer en hoe. Anna Maria overlijdt 3 okt. 1812 in Heerlen en Mathijs zelf op 2 jan. 1824, met zijn 84 jaar op dat moment de langstlevende 'Bokkenrijder'. Opmerking: Anna Maria Beckers heeft haar vaste goederen door Caspar Jongen te Valkenburg aangebracht. Ook daarvan is geen akte gevonden.

ZIE VERDER:

— Documenten: Inventaris huisraad 30 jan. 1775
..........In: de administratie van W.H. van Panhuijs, rentmeester van Overmaze d.d. 7 dec. 1776