Bokkenrijders en hun afstammelingen

Arets

007

Gerard Arets uit Herzogenrath, executie ca. 1775

Peter Ploum Ludovicus Lesmeister

Gerard Arets woont in Herzogenrath aan de Kleik 'hebbende gewoont in Lahaijen huijs aen de Kleijck waer nu en woont den broeder van den substituut greffier in desen'. Maar over zijn familie, burgerlijke staat, beroep of bezit is geen informatie beschikbaar. Van de processtukken is nagenoeg niets bewaard gebleven. In het scherp verhoor dat Peter Ploum* op 16 febr. 1773 is afgenomen, staat dat Gerard bij alle dieftens is geweest. Uit het dossier van Ludovicus Lesmeister* is bekend dat hij op 1 aug. 1774 (scherp?) ondervraagd wordt, dan beschuldigt hij die Ludovicus namelijk van deelname aan de diefstal bij de weduwe Steintgens in Havert. Gerard wordt ter dood veroordeeld en dat vonnis is voltrokken vóór het begin van het jaar 1776.

ZIE VERDER:

— Documenten: Lijste van Complicen van de Bende van Dieven bij nagt
..........Lijst Gerecht van Herzogenrath medio 1776

— LIT. - S.J.P. Sleinada, 'Oorsprong, oorzaeke; bewijs' (1779) p. 38 *
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 23 [kopie Sleinada]
...- W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 75, 114 (Hs 157), 117
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 224, 316 [bekende gegevens]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg II' (2014) p. 73, 76, 243
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

007a

Mergen Arets, vrouw uit Palemig, executie 1743

•...Maria ARETS (1685-1743) x Schaesberg 1710 Mich. ARETS (1688-1743) [= 008]

Michiel Arets Servaes Arets Joannes Dirckx

Mergen (Maria) Arets wordt 14 jan. 1685 in Schaesberg gedoopt als dochter van Servaes en Geertruijd Dirckx. Zij woont met haar man in Palemig onder Schaesberg. Zij trouwt 24 aug. 1710 in Schaesberg met haar achterneef Michiel Arets*, gedoopt 22 juli 1688 in Heerlen als zoon van Mathijs en Christina Moors. Uit dit huwelijk worden acht kinderen geboren tussen 1710 en 1726, onder meer Servaes Arets* en Geertruid Arets getrouwd met Joannes Dirckx, alias den Dock*. Na de arrestatie van haar schoonzoon den Dock op 6 juli 1743 doet het gerecht onderzoek naar geruchten over de dood van een dochter. Mergen is 19 juli aangehouden, opgesloten in kasteel Schaesberg en diverse malen over deze kwestie ondervraagd en 27 juli geconfronteerd met haar man. Diverse personen worden 29 juli ondervraagt over wat zij waargenomen hebben (en wat er 'bij algemene roep' gezegd wordt). Vervolgens gebeurt er een maand niets in Mergens dossier, maar ze zal op de hoogte zijn geweest van de bekentenissen van schoonzoon den Dock onder foltering op 14 aug. afgelegd. Op 2 sept. legt Mergen 'ter oneratie van haar conscientie' een verklaring af dat zij op de hoogte was van de door man begane diefstallen. Ook verklaart zij dat twee dochters door hun zwager den Dock bezwangerd zijn en dat zij zelf medeplichtig is aan de moord op de ene dochter en ook aan het aborteren van de andere. Bij vonnis van 7 sept. wordt zij veroordeeld tot een 'zwaar' doodvonnis, van onder tot boven radbraken. Mergen, 59 jaar oud, wordt op 16 sept. 1743 terechtgesteld in Schaesberg samen met haar man, zoon, schoonzoon en nog zeven andere personen uit de bank Schaesberg.

ZIE VERDER

–– Documenten: Arrestatie en eerste stappen proces 19 juli 1743
..........Eerste verhoor 24 juli 1743
..........Nader verhoor 27 juli 1743
..........Besluit tot confrontatie met haar man 27 juli 1743
..........Getuigenverklaringen d.d. 29 juli 1743
..........In: Scherp examen Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: De recollectie van Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........Verder verhoor 2 sept. 1743
..........Recollitie 3 sept. 1743
..........Conclusie van de officier 3 sept. 1743
..........In: Vonnis van schoonzoon Joannes Dirckx 7 sept. 1743
..........Vonnis 7 sept. 1743
..........Gerechtskosten

–– LIT. - zie ook bij man 008
...- J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 8
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 37 *
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 7/8, 167, 172/7, 179, 'Deel II (2020)' p. 113/4
..........'Deel III (2020)' p. 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

008

Michiel Arets, kolengids in Palemig, executie 1743

Maria Arets Servaes Arets Joannes Dirckx Nicolaas Peters Maria Peters Catharina Bemelmans

Michiel Arets wordt 22 juli 1688 gedoopt in Heerlen als zoon van Mathijs en Christina Moors. Hij woont in Palemig bij Schaesberg en verdient de kost als 'kolengids', hij brengt met een pakpaard steenkool naar klanten en bezit ook enig land. Hij trouwt 24 aug. 1710 in Schaesberg met zijn achternicht Maria Arets*, gedoopt 14 jan. 1685 in Schaesberg als dochter van Servaes en Geertruijd Dirckx. Acht kinderen worden uit dit huwelijk geboren tussen 1710 en 1726, onder meer Servaes Arets* en Geertruid Arets getrouwd met Joannes Dirckx* alias den Dock. De beschuldigingen tegen Michiel van medeplichtigheid aan diefstallen worden geuit door gevangene uit Ubach. Volgens de akten verzoekt de officier van Ubach op 21 juni 1743 om Nicolaas Peters* het Blokmanneke te ondervragen "ten Eijnde om depositie te doen tegens Michiel Arets van den Scheijt" en op dezelfde dag verzoekt de officier van Schaesberg Michiel te mogen aanhouden en opsluiten. Op 22 juni de eerste ondervraging, 25 juni naar kasteel Herzogenrath gebracht voor confrontatie met Nicolaas Peters, Maria Peters* en Catharina Bemelmans* en op 17 en 18 juli Verhoord onder tortuur met 20 juli de recollectie. Op 27 juli geconfronteerd met zijn vrouw en 6 aug. tegen zijn schoonzoon Joannes Dickx. Hij krijgt een 'verzwaard' doodvonnis: half worgen en dan verbranden. Door bemiddeling van de paters Francicanen uit Aken die als biechtvader optreden, praat hij 14 sept. nog een uur met het gerecht en van dit gesprek is geen akte opgemaakt. Michiel wordt 55 jaar oud op 16 sept. 1743 terechtgesteld in Schaesberg samen met zijn zoon, zijn schoonzoon en nog zeven andere personen uit de bank Schaesberg. Ook zijn vrouw wordt daar die dag geëxecuteerd, zij wordt geradbraakt, 58 jaar oud.

ZIE VERDER:

–– Dossier online bij Archieven.nl (Landen van Overmaas 7828, scan 156 e.v.) hier

— Documenten:  Betreft verklaring door Nicolaas Peters 21 juni 1743
..........In: Scherp examen Willem Kerckhoffs 4 juli 1743 - Vervolg 5 juli
..........In: Recollectie Joannes Moulen 8 juli 1743
..........In: Vragen voor verhoor van Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Verhoor Joannes Dirckx den Dock 11 juli 1743
..........In: Scherp examen Peter Caspar ter Konig 15 juli 1743  Continuatie 19 juli  Recollectie 23 juli
..........In: Verhoren van vrouw Mergen Arets 24 juli en 27 juli 1743
..........Besluit tot confrontatie met zijn vrouw 27 juli 1743
..........Confrontatie tegen Joannes Dirckx den Dock 6 aug. 1743
..........Kosten v. confr. tegen Joannes Dirckx den Dock 6 aug 1743
..........Confrontatie tegen Joannes Muijters 7 aug. 1743
..........In: Scherp examen Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........In: Recollectie Joannes Dirckx den Dock 22 aug. 1743
..........In: Ondervraging Anton Haeseliers 23 aug. 1743
..........In: Vonnis van schoonzoon Joannes Dirckx den Dock 7 sept. 1743
..........In: Vonnis van vrouw Mergen Arets 7 sept. 1743
..........In: Scherp examen Claes Werry 19 sept. 1743
..........In: Scherp examen Jacob Creuwen 28 nov. 1743
..........In: Scherp examen Gielis Vreuls 2 maart 1744   Recollectie 5 maart
..........In: Vonnis Joannes van den Esschen 12 sept. 1744
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........Gerechtskosten
..........Kosten bij verkoop van verbeurd vastgoed 1744
..........In: Vonnis scherp examen van Willem Hoenen 4 juli 1745

— LIT. - J. Russel 'De rooversbenden in de landen van Overmaas' (1877) p. 8
...- J.J. Michel 'Die Bockreiter von Herzogenrath, Valkenburg und Umgebung' (1884) p. 37 *
... - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p. 18, 58
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 36, 56 *
...- L. Augustus 'Vervolgingsbeleid en procesvoering' (1991) p. 86, 107 [bemiddeling Franciscanen] *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 193/4, 249, 252, 269, 251 [samenvatting]
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p.75, 154,  'Deel II (2014)' p. 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 7, 113, 117, 152, 167/8, 170, 172/5, 177/84, 192
..........'Deel II (2020)' p. 113/4, 134, 'Deel III (2020)' p. 164/7, 170, 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online

009

Servaes Arets, messenkoopman in Palemig, executie 1743

Michiel Arets Mergen Arets Joannes Dirckx Herman Melskens Peter Caspar Ter Konig Peter Caspar Muyters

Servaes Arets wordt 4 sept. 1718 gedoopt in Schaesberg als zoon van Michiel* en Maria of Mergen Arets* een broer van Geertruid Arets getrouwd met Joannes Dirckx* alias den Dock. Hij woont in Palemig onder Schaesberg en verklaart als kostwinning 'overland gegaan te zijn met messen, knijpen en op de haarsnidt', ondertekent zelf de stukken tijdens zijn proces. Hij trouwt 1 nov. 1739 in Schaesberg met Maria Melskens, gedoopt 26 mei 1715 in Schaesberg als dochter van Bartholomeus en Lucia Cordewener. Zij is een halfzuster van Herman Melskens*. Arrestatie 30 juli 1743 omdat Servaas genoemd is als bendelid door Peter Caspar Ter Konig* en Peter Caspar Muyters*. Op het kasteel van Schaesberg is hij de volgende dag verhoord en 9 aug. geconfronteerd met de gevangenen die hem beschuldigen. Ook zwager Joannes Dirckx beschuldigt hem 14 aug. tijdens tortuur. Aangezien Servaas blijft ontkennen is hij 20 en 22 aug. onderworpen aan een scherp examen, met recollitie 26 aug. een week later. Het vonnis dat hem 13 sept. in de gevangenis aangekondigd wordt, luidt: afkappen rechterhand, wurgen en half verbranden en de lichaamsdelen op een rad te pronk stellen. Door bemiddeling van de paters Francicanen uit Aken die als biechtvader optreden, praat hij 14 sept. nog een half uur met het gerecht en van dit gesprek is geen akte opgemaakt. Servaes, net 25 jaar oud, wordt 16 sept. 1743 in Schaesberg terechtgesteld, tegelijk met vader, moeder, zwager en nog zes personen uit de bank Schaesberg. Maria Melskens overlijdt, pas 32 jaar oud op 28 sept. 1747 in Schaesberg.

ZIE VERDER:

–– Dossier online bij Archieven.nl (Landen van Overmaas 7828, scan 260 e.v.) hier

–– Documenten: in Recollectie Peter Caspar ter Konig 23 juli 1743
..........In: Verhoor van zijn moeder Mergen Arets 24 sept. 1743
......... Vragen voor verhoor 31 juli 1743
..........Verhoor 31 juli 1743
..........In: Scherp examen Joannes Dirckx den Dock 14 aug. 1743
..........Vonnis 7 sept. 1743
..........In: Nadere ondervraging Anton Haeseliers 11 sept. 1743
..........Beschuldiging van anderen 12 sept. 1743
..........In: Scherp examen Anton Haseliers 10 okt. 1743
..........In: Scherp examen Gielis Vreuls 2 maart 1744   Recollectie 5 maart
..........Gerechtskosten

— LIT. - W. Gierlichs 'Bokkerijders in 't voormalig land van 's Hertogenrode (1940) p.
...- Ramaekers & Pasing 'Bokkerijders' (1973) p. 56 *
...- A.Blok 'De Bokkenrijders' (1991) p. 193/4, 251 [samenvatting], 253
...- F. van Gehuchten 'Bokkenrijders. De schande van Limburg I' (2013) p. 154,  'Deel II (2014)' p. 235
...- R. van Lieshout ‘Bokkenrijders in Zuid-Limburg' I (2019) p. 8, 172, 174, 177/84, 'Deel II (2020)' p.108, 113/4
..........'Deel III (2020)' p. 245.
–– * Klassieke literatuur over Bokkenrijders online